قانوونێن نەکێشانا جگارا مفایێن مەزن گەھاندینە زارۆیان
ئەڤرۆ نیوز:
ھندەک ڤەکولەرێن زانکۆیا ماستریخت یا ھولەندی و ئەدنبرە یا بریتانی و ھاسلت و لوفین یێن بەلچیکی، رابوون ب ئەنجامدانا ڤەکولینەکێ و گەھشتنە وێ چەندێ کو نەھێلانا کێشانا جگارا ل جھێن گشتی کارتێکرنەکا ئەرێنی ل سەر ساخلەمیا زارۆیان ھەیە، ڤەکولەران دیت کو رێژا زارۆکێن پێشوەخت ژدایک دبن و حالەتێن رەبوویێ ل دەڤ زارۆیان یێن کێم بووین پشتی کو جگارە ل جھێن گشتی ھاتینە قەدەغەکرن.
ل سالێن ٢٠٠٨-٢٠١٣ دۆرێن ١١ ەکولینان ھاتینە کرن و بەلاڤکرن وەکو ھەولدان بۆ دیارکرنا کارتێکرنا قەدەغەکرنا جگارەکێشانێ ل ھەموو جیھانێ ل سەر ساخلەمیا زارۆیان، ب تایبەت ل سەر زارۆیێن پێشوەخت دبن و یێن سەنگێ وان یێ کێم بیت ل دەمێ بوونێ، و دیسا نڤاندنا زارۆیان ل نەخۆشخانا ژ ئەگەرێ نەخۆشیێن سینگی و رەبوویێ، ڤەکولەران دیت کو ب رێژا ١٠% ژدایکبوونا زارۆیێن پێشوەخت و تووشبوون ب رەبوویێ د قوناغا زارۆکینیێ دا یا کێم بووی پشتی جڤارەکێشان ھاتیە قەدەغەکرن، بەلێ چو کارتێکرنەکا وەسا نەبوو ل سەر کێمکرنا سەنگێ زارۆیان ل دەمێ ژ دایکبوونێ.
ئەڤ ئەنجامە جھێ رازیبوونێ نە ژلایێ بایولوجی، بەلێ ھەموو ڤەکولینان تەکەز ل سەر گوھورینێن گرێدای قوناغا زارۆکینیێ و و بەری و پشتی جگارەنەکێشانێ ل جھێن گشتی کریە، رامان ژ ڤێ چەندێ ئەوە کو یا ب زەحمەتە بێژین قەدەغەکرنا جگارەکێشانێ ب تنێ ئەکەرێ ئێکانە و راستەوخویە بۆ روودانا ھەر گوھورینەکێ، دبیت ھندەک گوھورینێن دیتر ژی بەرپرس بن ژ ڤێ چەندێ. بەلێ سەرەرای ڤێ چەندێ ئەڤ ڤەکولینە دەرگەھەکن کو جڤاک ژ دووکێلا جگارەیان بێ بەھر ببیت. چونکو جگارەکێشان ل دەڤ وارۆیان مەترسیا تووشبوونا وان ب کوخکێ و نەخوشیێن سەرمایێ و ھەودانێن کوھی و ھەتا نەخوشیێن کوژەک ژی وەکو ھەودانا مێشکی و مرنا ژ نشکەکێڤە. زێدەتر لێ دکەت، لەورا ھەکە تو جگارکێش بی و زارۆ دناڤ مالا تەدا ھەبن، باشترە جگارا بھێلی یان دووری زارۆیان بکێشی,
