قهیرانا دارایی ل كوردستانێ و زیانێن وێرانكهر
پێدڤیه حوكمهتا ههرێما كوردستانێ پێرابوونێن ب لهز بۆ قهیرانا دارایی بكهت كو راستی ههریمێ بووی، چنكو بهرۆڤاژی دێ بهرهف وێرانكرنێ ڤه چیت و پاشی دهركهفتن ژ ڤێ قهیرانێ دێ یا ب زهحمهت بیت و ههرێم دێ بهایهكێ مهزن دهت.
ههروهسا پێدڤیه حوكمهتا ههرێمێ ڤێ قهیرانێ ب سڤكی وهرنهگریت و بهری كون ژ پاتهی مهزنتر لێ بهێت دهست ب چارهسهریێن گونجای بكهت، ل ڤێرێ حوكمهتا ههرێمێ دشێت گرنگیێ بدهته كهسێن شارهزا و بسپۆرێن ئابووری و د ههمان دهمی دا كهساتیێن نها دوور بێخیت كو ب ئاوایهكێ راستهوخۆ بهرپرسن ژ ڤان قهیرانێ، چنكو شارهزییا پێدڤی بۆ چارهرهسهریا قهیرانان نینه و ب تایبهتی ل وهزارهتا پلاندانانێ كو گونهها مهزنا ڤان قهیرانان دكهڤیته ستۆیێ وێ، چنكو چ پلان بۆ پاشهرۆژێ نهبووینه، ئهڤجا ههكه ل وهزارهتا پلاندانانێ تشتهكی ژ پلاندانانێ نزانن یان چ دهستههلات نهبن ئهڤه شكهستنا وان یا پێش چاڤ بهرزه ناكهت، لهورا دبێژین پێدڤیه حوكمهتێ ئیرادهكا راستهقینه بۆ چارهسهریا قهیرانێ ههبیت، ههروهسا پێدڤیه حوكمهت قهبیل بكهت كو ب ئارمانجا دهركهفتنێ ژ ڤێ قهیرانێ ههموو یێ قوربانیێ ددهن، چنكو د شیان دا نینه تهخهك ب تنێ ڤی بارێ گران ب ههلگریت و بهایێ شاشیێن دارایی یێن ل سهر ئێك كۆمبووین بدهت و د كڤانێ دووڤچوونا من دا تهخهكا سنووردار یا ژ ڤێ رهوشێ مفاداره و نهڤێن قوربانیێ ب وی مال و مولكێ ب نهشهرعی كۆم كری بدهن، ههروهسا نهڤێت پشكهك ژ چارهسهریێ ژی بیت.
بهلێ زێدهباری ڤێ یهكێ ژی ههكه حوكمهت رهفتارهكا كهتواری بكهت و ل شوونا وهكی نهعامێ سهرێ خوه بكهته دئاخێ را و بخوازیت بهرهنگاریا ڤێ رهوشێ بیت هێشتا دهلیڤا دهركهفتنێ ژ ڤێ قهیرانێ یا ههی، ل ههمان دهمی هندهك خالێن سهرهكی بۆ دهستپێكرنا پرۆسا چاكسازیێ ههنه كو حوكمهت هزر لێ بكهت كو دێ بنه كلیلێن چارهسهریا قهیرانێ، لێ گۆتنا وان ژی چ مفا نینه، چنكو حوكمهت گوهێ خوه نادهتێ، چنكو دێ هزر كهت كو یا ئیعترافێ ب ههمی تشتا دكهت، چنكو هزر دكهت كو شارهزا و شارهزاییا پێدڤی بۆ دهربازبوون ژ ئاستهنگان ههیه و بهرپرسێن حوكمهتێ وهسا دبینن كو ئهو نهئهگهرێن ڤێ قهیرانێنه، بهلكو ژ ئهنجامێن سیاسیێن دهڤهر تێدا دبۆریت، هاتیه.
د كڤانێ دهه سالێن بۆری دا حوكمهتێ گهلهك بریارێن ئابووری دهركرینه كو ب سالێن مهزاختنا زهبهلاح دهێنه وهسفكرن، ئانكو ژ ئهنجامێ داهاتێ زێده ژ فرۆتنا پهترۆلێ ب بهایێن بلند بێی هیچ زێدهبوونهك د بهرههمی دا، لهورا دبێژم ههكه تو بشێی ب بیست كرێكاران رێڤهبهریا كارگهههكا بهرههمئینانا تاپوَكا بكهی و تو گهلهك فایده بكهی، وێ رامانێ نادهت كو تو رابی ب هزاران ههڤال و كهس و كارێن خوه ل كارگههێ بدهیه كاری كو ههمان ژمارا تاپوَكا بهرههم بینن، چنكو گومان نینه د ڤی حالهتی دا دێ خوسارهت بی. حوكمهتێ ژی ب دروستی وهكی ڤێ نموونێ كریه، ئهڤجا ههر حوكمهتهكا بخوازیت سهركهفتنێ بینیت پێدڤیه پلانهكا ئابووری ههبیت و مه نموونه ههنه، ل سهردهمێ نازیان ئهندازیارێ داهێنهری (ئهلبێرت شبیر) شیا ب شهش سالان ئابوورێ ئهلمانیا بلند بكهت ههتا بوویه بهێزترین دهولهت، ههروهسا ل مالێزیا زێدهباری كێمیا شیانان (مههاتیر محهمهد) ل سالێن حهفتیان شیا ههمان پێنگاڤا ئهندازیارێ ئهلمانی بهاڤێژیت.
دهستپێكرنا چاكسازیێن حوكمهتا مهژی نیشانێن خێرێنه، لێ بهس نینه بۆ دیتنا چارهسهریهكا گونجای بۆ ڤێ قهیرانێ، چنكو ئهڤ قهیرانه رۆژ بۆ رۆژێ یا ئالۆز دبیت، لهورا پێدڤیه ژوورهكا عهمهلیاتا بهێته پێكئینان و پشكداریا كهسێن شارهزا و خوَدان شیان و ب شهڤ و رۆژ كار بكهن، ب مهرجهكی دهستههلاتێن پێدڤی ههبن كو بریاران بدهن و یا ژ ههموویان گرنگتر رازیبوونا ههمی ئالیانه. ل ههمان دهمی پێدڤیه حوكمهت هندهك پێنگاڤان بهاڤێژیت ههتا كو ب رێیا پهرلهمانی ژی نهبیت. دیسان پێدڤیه حوكمهت گرنگیێ بدهته مامۆستایێن زانكۆیان یێن تایبهتمهند د وارێ ئابووری دا كو ئهو ژی ببنه پشكهك ژ پلانا چارهسهریێ، تهماشهی ڤێ تهخێ بكهت كو ب تنێ وانهبێژن!! بهلكو ل ههموو دهولهتێن پێشكهفتی زانكۆ كلیلا سهرهكیا پێشكهفتنێ یه.
تشتێ ژ ههمیان گرنگتر پێدڤیه پێداچوون د قانوونا وهبهرهێنانێ دا بهێتهكرن كو ل ناڤینا دهه سالێن بۆری هاتیه دهركرن، چنكو ل ڤێرێ پرسیار دهێتهكرن، ئهرێ پشتی دهركرنا ڤێ قانوونێ ب دهه سالان حوكمهتێ ههلسهنگاندنهك بۆ كریه؟ یان داخاز ژ زانكۆیێن ههرێمێ كریه كو ڤهكۆلینهكێ ل سهر ئهرێنی و نهرێنی یێن ڤێ قانوونێ بكهن؟ ئهڤجا ب دیتنا من پێدڤیه سهر ژ نوو ئهڤ قانوونه بهێته دارێشتن، لێ پشتی ڤهكۆلینهكا ئهكادیمی ل سهر بهێتهكرن چنكو پشگوهخستنا ڤێ تهخێ، خالا ههری گرنگ ئاستێ داهاتێ تاكهكهسی یه، چنكو ل دهمێ دارێشتن و راستڤهكرنا ههر قانوونهكا ئابووری، پێدڤیه ئاستێ داهاتێ تاكهكهسی یێ وێ سالێ یان وی دهمی ل بهر چاڤ بهێته وهرگرتن. ب دیتنا چارهسهریا گونجای رێكخستنا كۆنگرهكێ ئابووری یه ل ههولێرێ كو مامۆستایێن زاكۆیی یێن تایبهتمهند و كۆمپانیێن مهزن ل ههرێمێ، ب مهرجهكی حوكمهت پێزانینێن پێدڤی و گرێدایی رهوشا نها یا زانكۆیان بدهت و ل ههر زانكۆیهكێ لیژنهك بهێته پێكئینان داكو دووڤچوونا رهوشێ بكهت ههر لیژنهك هندهك چارهسهریان بهرههڤ بكهت، پاشی سهرۆكێن وان لیژنان كۆم ببن و ههلویستهكێ ههڤگرتی و ژنوو كۆنگره بهێته ل دارخستن. ب ڤی ئاوایی دێ وێنهكێ رۆهن و ئاشكرا بۆ حوكمهتێ دیار بیت و دێ زانیت كا دێ چهوا دهست ب چاكسازیان كهت، نهكو گرنگیێ بدهته هندهك كهساتیان كو بووینه ئهگهر كوردستان كهفتیه د ڤێ ئالۆزیێ دا.
و، حكمهت زێوكی
* بسپۆرێ كارگێریا كار یا نێڤدهولهتی-
زانكۆیا لیدز بیكت-بریتانیا
