قهیران و كارهسات و كوچبهری
كوچ كرن ئانكو چول كرن و هێلانا وه لا تهكی ژلایێ چه ند كه سان یان ژماره كا زوورا كه سان ڤه ژ ووی وهلاتی بوو وهلا تهكێ دیتر به ر چه ند هوكاره كان كو ب سهرێ میللهتێ وان دا دهێن ئه ڤجا چ ئه ڤ هوكاره شهر بن یان د ئابوری یان ژی سیاسی بن. .. . هتد یان ههر بارودوخهكێ دیترێ ئالوزێ نافخوی یان دهرهكی بو ماوه كێ درێژ؛ كوچ و كوچبهری د درێژاهیا مێژووێ دا یا د گهل ناڤێ كوردان هاتیه گوتن ههردهم ژبهر باروودوخ و فشارێن سیاسی و دهروونی و كومهلایهتی و ئابوری و زوولم و زورداریا رژێمێن عیراقێ یێن ئێك ل دوویڤ ئێك بووینه كو هه ردهم ئارمانجا وان ئه و بوویه كو كورد دهربهدهر و مال وێران ببن و ئاوات و خوزیێن وان ههمی دهمان ئهو بوون نهژادێ كوردان برینن و نههێلن.
ئهنفالا 1988 روژهكا رهشه د دیروكا گه لێ كورد دا رژێما به عس ده ست ب ئهنفال كرن و سوتن و كوشتن و بن ئاخ كرنا كوردان كرن ژبلی رهڤ و دهربهدهرییێ دێ بێژیت ئهڤ كارهساته یا پلا ن كری بوو بده ستێن دوژمنێت كوردان ل ده ستپێكێ ل ناوچهیێن سه رگلو برگل پاشان به ره ڤ قهرهداغ و ل دیڤ دا گهرمیان و كهركوك هه تا گههشتینه ههولێر و كوم كوژیا مه زن یا بسهرێ بارزانیان دا ئینای لێ ب ڤێ هه میێ دل خوش نهبون ئه نفالا مه زن بگره ژ كوشتن و ئازاردان و هه ر چ كاره ساتهكا دل و دهرونێ مروڤان د ههژیتنیت ب سهرێ ناوچه و دهورهبهرێن دهوكێ ئینا، لێ دوژمنێن كوردان هه می دهمان پلانێن رهش بوو میلله تێ كورد دارێژتینه كوچا مه زن یا بسه رێ ملله تێ كورد دا هاتی یا كو دبێژنێ كوچا ملیونی ئه وا 1991 بسه رێ ملله تێ كوردا هاتی بو ئه گه رێ مال وێران بوون و ژێك جودابونا هه زاران خێزانێن كوردان، هه رده م چاڤێن دوژمنێن كوردان ل سه ر ڤێ پارچا زێرین بووینه ئه وا نوكه ئه م ب ئازادی ل سهر دژین ئه وا ب ره نج و به رخودان و خوین رشتنا هزاران تاك و لاوێن كوردان هاتیه ئاڤهدان كرن ئهڤرووكه بوویه جههك سهدان كهس سهرهدانا ڤی جهی بكه ن ژبهر ڤێ ئازادیێ و ڤی بارودوخێ ئارام، لێ مخابن دێ بێژین ئه ڤ قهیرانێن ئێك ل دیووڤ ئێك یێن ملله تێ كورد به ركهتین وه ل گهلهك ژ گه نجێن مه كریه ژڤی بارودوخی دل ته نگ ببن و وهلاتێ خوو چول بكه ن به ره ڤ وه لاتێن بیانی ڤه بچن ب ههر رێیهكا هه بیت ژ بوو هندێ ل بارودوخه كێ ئارامتر و خوشتر بگه رن، ئه ڤه ژی مهزترین و مهترسیترین قه یرانه بو میلله تێ كورد د ڤی كاودانێ نوكه كوردستان تێدا ده رباز دبیت مخابن قه یران لدوویڤ قه یرانێ یا بسه ر ڤی میلله تی دا دهێت هوكارێ سه رهكی نه ریًكهفتنا كوردانه و ژێك جووداهیا هزرو بیرێت وانا یه مخابنی ڤه دێ بێژین هه ر حزب و لایهنهك كار ژ بو به رژهوهندیێت خو یێن تایبهت دكهن ، د كاودانێن ئه ڤرو دا چاڤێن ڤان حزبان سه ر پوستێ سه روكایهتیێ بیت و هزاران ئاریشه دناڤ میلله تی دا د پشت گوه ڤه دهاڤێتی بن، خوزی كوومبون و گه نگه شێن ڤان حزب و لایهنان ئه ڤرو بو چارهسهریا ڤان هه می ئاریشه و قه یرانان بن و ڤه دیتنا رێكێن چارهسهریێ نهك ژ بو دروست كرنا ئالوزیا بن، چونكی بێكاری و نهدامهزراندن و قه یرانا ئابوری ئه ڤروكه یا بهرێ گه نجێت مه دا یه ڤێ كوچ به ریێ، كوچبهریا ههر تاكهكێ كورد د ڤان بارودوخان دا دێ زیان و ئاریشه یان ل دویڤ خو هێلیت و به ردهوام بوونا ڤێ رهوشێ دێ دێ بیته ده ست پێكهك بوو ژ دایك بوونا چه ندین قه یرانێن دیتر كو هوكارێ سه رهكی نهرێكهفتنا كوردان بیت و ئهڤه ههمی دێ بنه رێخووشكرن بوو ژناڤ برنا وێ خه ونا مهزن كو چهندین ساله كوردان خوین بوو رشتی ئهوژی سهربه خووی و راگههاندنا دهولهتا كوردی یه.