كارتا فشارا كوردان یا بهێزه
محه‌مه‌د چه‌لكی
ناهێت ماندالكرن كو هه‌رێما كوردستانێ د كۆمه‌كا قه‌یرانان دا ب تایبه‌ت یا ئابووری و متمانێ د گه‌ل حوكمه‌تا ناڤه‌ندی ل به‌غدا دبوورت لێ ئه‌ڤ قه‌یرانه ب تایبه‌ت یا ئابووری مرۆڤ بێی دودلی دكارت بێژ د ده‌مكینه، چونكو قه‌یران چ د سیاسی بن یا ئابووری ب نه‌فه‌س درێژی و هویربینیا ره‌وشێ چاره بۆ دهێنه دیتن، لێ كێشا مه یا سه‌ره‌كی ل كوردستانێ ل گه‌ل به‌غدا یا متمانێ یه و چاره‌سه‌ریا وێ ب گوهۆڕینا عه‌قلێ سیاسی و جڤاكیێ عیراقێ ڤه هه‌یه و حه‌تا ئه‌ڤ عه‌قلیه‌ته مابیت كێشێن مه ل گه‌ل ناڤه‌ندێ رێكا چاره‌سه‌ریێ ڤه‌نابیت.
بۆ سه‌رده‌ریا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل ڤان هه‌ردوو قه‌یرانان (ئابووری و متمانا دگه‌ل حوكمه‌تا عیراقێ) دوو رێكێن جودا هه‌نه و ب یه‌ك پاكێچ ناهێنه چاره‌سه‌ركرن وه‌ك پارتێن ئوپۆزسیۆنێ بانگه‌شێ دكه‌ن و هه‌وێن وان ل به‌غدا بۆ دروستكرنا فشارێ ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێمێ بۆ ڕاده‌ستكرنا ته‌ڤ باده‌كێن هه‌ستیار (ئابوور و سه‌روه‌ری) به‌رامبه‌ری بۆدجێ هه‌رێما كوردستان كو ئه‌ركێ ده‌وله‌تا فیدڕاله بێی بكه‌ته كێشه‌ك سیاسی و فشارێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ بهنێریت (ئه‌ڤه د ده‌ستووریدا پاراستیه).
مخابن پارتێن ئوپۆزسیۆنێن هه‌رێما كوردستانێ دا خوه ل به‌ر شۆڤه‌نیستێن عه‌ره‌ب ب هه‌ردو باسكێن سوننه و شیعه ڤه شرین بكه‌ن پرۆژێ قانوونه‌ك دایه په‌رله‌مانی كو مۆچێ فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ ژ بۆدجێ هه‌رێمێ جودا بكه‌ن، هه‌ر چه‌نده ژ لایێ قانوونیڤه ئه‌ڤه پرسه‌ك نه‌كرده‌یه لێ وێ چه‌ندێ دیار دكه‌ت كو ئوپۆزسیۆنا هه‌رێما كوردستانێ چه‌ند ژ پرسێن نه‌ته‌وی دوورن و یاریێ ب ئاگری دكه‌ن و مه‌ترسیێ ل سه‌ر هه‌بوونا ڤی قه‌وارێ دبێژنێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دروست دكه‌ن. نه‌به‌رچاڤ رۆنیا ئوپۆزسیۆنا كوردستانێ بۆ ره‌وشا ئه‌ڤرۆ یا عێراقێ روبروی ڤێ كێشێ كریه و ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤێ ره‌وشێ ل به‌رچاڤ بگریت و سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل بكه‌ت، ره‌وشا عێراقێ ب ڤی ره‌نگیه و مرۆڤ حه‌سوودیێ پێ نابه‌ت:
ئابوورێ عیراقێ یێ هه‌رفتییه و كه‌فتیه بن بارێ قه‌رزكرنێ، ژ به‌ر وێ گه‌نده‌لیا به‌ڵاڤ چ ئاسۆیێن چاره‌سه‌ربوونا قه‌یرانا ئابووری ددیار نینن و دێ گه‌له‌ك ڤه‌كێشیت ژ بلی پشبه‌ستنا ئابوورێ عیراقێ ب بازارێ په‌ترۆلێڤه و بازارێ په‌ترۆلێ ژی نه‌یێ جێگیره و پێلداره. ژ لایێ ناڤخوه‌ییڤه عیڕاق هێشتا ژ قووناغا شه‌رێ ناڤخوه‌یی ده‌رباز نه‌بوویه و زێده‌باری ناكۆكیێن به‌ڵاڤێن ناڤ پێكه‌هاته‌یا شیعه و مه‌ترسیا شه‌رێ ناڤخوه‌یێ وێ پێكهاته‌یێ ئه‌ڤرۆ ژ هه‌رده‌می پتر نێزیك بوویه. دوبه‌ره‌كیا ناڤ باسكێ شیعه حوكمه‌تا كازمی ئیفلیج كریه و نكارت ڕاشكاوانه دژاتیا چ لایه‌نێن وان بكه‌تن ئانكو حوكمه‌تا عیراقێ د ته‌نگاڤترین سه‌رده‌مێ خوه دا دژیتن كو لایه‌كی گڤاشتنێن ئه‌مریكا بۆ كرۆپه‌كرنا كۆمكێن چه‌كدارێن شیعه‌یێن تۆندڕه‌و و ل لایێ دی ترسا وی ژ كۆمكێن چه‌كدارێن شیعه ب تایبه‌ت یێن ویلایه‌ت فه‌قیهپارێز (ئیرانی پارێز)ڤه كو د رێكخستی و چه‌كدارن، ئه‌ڤه ئه‌گه‌ره ته‌ڤ هۆكارن حوكمه‌تا عیراقێ ب ناڤ حوكمه‌ت مایه د ڤێ هاوكێشێ دا ئه‌گه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ له‌زێ ل هنارتنا شاندێ خوه نه‌كه‌تن و كارتێن فشارا خوه ل دژی حوكمه‌تا كازمی بده‌ت خه‌نتاندن باوه‌ر دكه‌م حوكمه‌تا كازمی دێ داگێرانێ بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت.
هه‌موو ئاماژێن ناڤخوه‌یا عیراقێ وێ دده‌ن دیاركرن كو حوكمه‌تا كازمی بێی كوردان ئێدی خوه ل به‌ر فشارێن ناڤخوه‌یا باسكێ شیعه ناگریتن، شه‌رێ ناڤخوه‌یێ باسكێ شیعه رۆژ بۆ رۆژێ یێ نێزیكتر لێ دهێت و یێ دبیته ڕاستی، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤا ل ناڤ باسكێ شیعه روو دده‌ت بفیتا ئیرانێیه كو دخازیت عێراقێ وه‌ك مێرگا شه‌رێ خوه دگه‌ل ئه‌مریكا بكار بینیت. هه‌لبه‌ت ئه‌مریكا ڤێ رێكێ ناده‌ت ئیرانێ و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ له‌وا ده‌لیڤه‌ك زێرینه كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كارتێن فشارا خوه ل دژی حوكمه‌تا كازمی بده‌ته‌كاری. ژ ئه‌گه‌رێن وان كێشێن مه ژێ گۆتی یێ نه‌چاره داگێرانێ بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت، هه‌لبه‌ت ژ به‌ر هه‌لبژارتنێن بهێت چونكو كازمی ل به‌ره خوه بۆ هه‌لبژارتنێن بهێت كاندید بكه‌ت و دزانیت بێی كوردان نكاریت بگه‌هیته سه‌ر ته‌ختێ ده‌ستهه‌ڵاتداریێ.
