كوردستان د ناڤبەرا ستراتیژیا ئەمریكا و سیاسەتا ئیرانێ دا
نـایف مەحموود
ئەڤ ڕوودانێن ڤێ داویێ و ب تایبەت ئەڤ شەڕێ گەرمێ د ناڤبەرا ئیسرائیل و ئیرانێ دا وێ ڕاستیێ دگەهینیت كێشێن كویر، یێن ئایدولۆژی و سیاسی دناڤبەرا ڤان وەلاتان دا هەنە، مێژوویەكا كەڤنا كێشە و ئالۆزیان بەلگەیێ ڤێ دوژمناتیێ نە د گەل هەڤدو. ئیسرائیل وەك دەولەتەكا هەڤپەیمان د گەل ئەمریكا و بەرژەوەندیێن هەڤدو دپارێزن، ڤان هەردو دەولەتان و ب تایبەت ئەمریكا سیاسەتەك و ستراتیژیەتەكا ڕۆن و ئاشكەرا ل دەڤەرێ هەیە، نەخاسمە ئەو ئەمریكایا ل سالا 2003 ل سەردەمێ جۆش بووشی ل وی دەمی و ڕۆخاندنا ڕژێما سەدامی، پلان و ستراتیژیەتەكا دوور مەودا ل ڤێ دەڤەرێ داڕێن دا بكاریت بەرژەوەندیێن خوە یێن ئابووری و هەیمەنەتا خوە ل دەڤەرێ بسەپینیت و نەهێلیت دەولەتەكا وەكو ئیرانێ دەستهەلاتا خوە ل دەڤەرێ بەرفرەه بكەت و كونترۆلێ ل سەر ڕۆژهەلاتا ناڤین بكەت و ئەجێندایێن خوە یێن سیاسی ب ڕێكا هندەك ژ وەلاتێن هەڤسۆز و هەڤپەیمان، مینا سووریا و لوبنان و ئیراقێ و وان گرۆپ و میلیشیایێن سەر ب تەیارێ شیعی ڤە، كو ڤێ پلان و ئەجێندایێ ب ڕێكا هیلالێ شیعی دڤیا دەستهەلاتەكا ڕەها ل دەڤەرێ هەبیت. هەلبەت كوردستان ژی وەكو ئێك ژ هەڤپەیمانا ئەمریكا ل دژی شەڕێ تیرۆرێ ل دەڤەرێ دهێتە نیاسین و شیایە ببیتە ناوچەیەكا ئارام بۆ بەرژەوەندیێن ئەمریكا، هەروەسا كوردستان بوویە ئەو هێزا كاریگەرا شیای بالانسێ ڕاگریت د ناڤبەرا ستراتیژیەتا ئەمریكا و سیاسەتا ئیرانێ دا، ڕاستە جاران ئیرانێ ب ڕێكا دروونان ئاسایشا كوردستانێ تێكدا ژ بەر وێ ئێكێ دڤیا مەسجەكێ بگەهینیتە ئەمریكا و بێژیتێ گەر مە بڤێت ئەم دكارین ڕەوشێ تێكبدەین و بەرژەوەندیێن وە بێخینە د مەترسیێ دا ل دەڤەرێ، ئەڤجا ب ڤێ دبلۆماسیەتا كوردان د گەل ڕوودانا و ڕۆلێ جوانێ سەركردایتیا سیاسی یا كوردی، كورد نەبووینە پشكەك ژ وێ ململانێ یا د ناڤبەرا ڤان هەردو وەلاتان دا. ب وێ حوكمەتا سەركردایتیا سیاسی یا كوردی ل گەل ڤان هەمی بۆیەر و رویدانێن بلەز یێن جیهانی و ناوچەیی كورد شیاینە خوە بپارێزن و خوە نەئێخستیە د خەندەكا ڤی شەڕێ د ناڤبەرا دەولەتا ئیسرائیلێ و ئیرانێ دا، ئەوا دهێتە بناڤكرن ب شەڕێ ئەتۆمی چونكی د باوەرا ئیسرائیلێ دا ئیران گەر یا بەردەوام بیت ل سەر پیتاندنا یۆرانیومێ ئەڤە هینگێ دێ شێت بەرەڤ پێش چیت بۆ چێكرنا چەكێ ئەتۆمی و ڕەنگە ببیتە جهێ مەترسیێ ل سەر بەرژەوەندیێن دەولەتا ئیسرائیلێ ل داهاتی، لەوما پشتی كو ئەمریكا داخوازا دان و ستاندنان دگەل ئیرانێ كری بۆ ڕێكەفتنێ ل سەر هندەك بنەمایان كو ئیرانێ پێگیر بكەت ب ڕێكەفتنا دهێتەكرن داكو ئیسرائیلێ ژی ڕازی بكەت كو ئیران نابیتە مەترسی ل سەر پاشەڕۆژا وەلاتێ وان ژلایێ چێكرن و پەرەسەندنا چەكێ ئەتۆمی. پشتی كو چەند گەرەكێن دانوستاندنان د ناڤبەرا ئەمریكا و ئیرانێ دا و ئەو دەلیڤا ئەمریكا دایە ئیرانێ بۆ ڕێكەفتنێ، لێ وەك بێ هییڤیاتیەك ژ ئیرانێ، ئیسرائیلێ پلانا هێرشێ ل سەر ئیرانێ دا و د گەڕا دەستپێكێ یا ڤی شەڕی دا ئیسرائیلێ چەند فەرماندێن ئیرانێ یێن لەشكەری و زانایێن ئەتۆمی كرنە قوربانی و هندەك ژ جهێن پیتاندنا یۆرانیۆمێ ژ ناڤ برن و ئەڤ چەندە بۆ ئەگەرێ ڤەكرنا دەرگەهێ شەڕی د ناڤبەرا ڤان هەردو وەلاتان دا. ل ڤێرێ و یا گرنك ئەم وەك كورد ل بەرەیێ كیش تەرەفی بین دێ د بەرژەوەندیا مە دابیت؟ ئەڤ پسیارە دهێتە پێش و ب بۆچوونا من كورد و سەركردایەتیا سیاسی یا كوردی باشترە بێ لایەنیا خوە دیار بكەت و نەبنە پشتگرێن هیچ ئالیەكی، ژبەركو كوردستان وەك هەرێمەكا سەربەخۆ د ڤی بارودۆخی دا پێدڤی ب ڕاگرتنا هەڤسەنگیێ یە داكو بكاریت خوە ل سەر دەست و پێن خوە بگریت و حەتا بشێت ڕۆلێ چارەسەریا ئاشتیانە بگێڕیت بۆ ڕاوەستاندنا ڤی جەنگێ مەزن و وێرانكەر، لەوا گەر ببیتە تەرەف بۆ هەر لایەنەكێ بیت چ بۆ ئەڤ شەڕێ ب وەكالەتێ ئیسرائیل ژ بۆ ئەمریكا دكەت یانژی بەرەیێ ئیرانێ وەك دەولەتەكا هەڤسوی. پشتەڤانیا كوردان بۆ هەر لایەنەكی ژ ڤان بێگۆمان دێ بیتە ئەگەرێ وێ ئێكێ كو كوردستان بكەڤیتە بەر كریسكێن ڤی ئاگری و بەرژەوەندیێن مە تێكبچن و ئەو ئۆمێدا هەی ل پاشەڕۆژێ بۆ مە كوردان چێببیت، دبیت خەونا ڤێ ئۆمێدێ ژ ناڤ بچیت و ب زڤڕینە خالا سفرێ. لەورا یا گرنگ و چاڤەڕێكری ژ كوردان بۆ ڤی ساتە وەختێ هەستیار ئەوە گۆتارەكا ئێكگرتی هەبیت و هێزا خوە هەمیێ ژ دووری جیاوازیێن حزبی بكەنە ئێك، دا ئەڤ گوهۆڕینێن نوو یێن ل ڕۆژهەلاتا ناڤین چێدبن ئەوێن د نەخشە و پلانا ئەمریكا و ئیسرائیلێ دا كورد ژێ د بێ بەش نەبن و ببنە خودان مافێن خوە یێن كار و خەبات و قوربانیدان ژ بۆ كری. ڤێجا ب دیتنا من دڤێت كورد زۆر هەستیارانە و ب دبلۆماسیەت و سیاسەتاكا حەكیمانە سەرەدەریێ ل گەل ڤی كاودانێ ڕۆژەڤێ دا بكەن و بكارن وان پەیوەندیان ڕاگرن یێن هەڤدژ نە بن ل گەل ستراتیژیەتا ئەمریكا و سیاسەتا وەلاتێ ئیرانێ، ئەڤ چەندە دێ بیتە سەلمێنەرا وێ سیاسەتا دروست یا حەتا نوكە كوردان بەرجەستەكری و شیاینە ڤێ هەڤسەنگیێ ڕاگرن و وەلاتێ خوە بپارێزن.
