كوردستان ل به‌ندا كێ بیت؟
د. نه‌سره‌دین ئیبراهیم گۆلى*
كوردستانى ئێستا
بابۆكالێن مه ب خوین و ماندیبوونا خۆه، و ل بن رێنمایێن زه‌رده‌شتێن خوه ئه‌و وه‌لات ئاڤادكرن و زه‌رده‌شت تنێ كه‌سه‌ك و ناڤه‌ك نینه، به‌لكو وه‌كى گه‌له‌ك خه‌لك و نازناڤ و پاشاتى و زنجیره‌كه ژ كه‌سێن ب ڤى ناڤى دهاتنه نیاسن و كارێ وان ئاراسته‌كرنا نه‌ته‌وه‌یێن ئاریایى بوویه و پترتر ئاراسته‌ك ئاینى بوویه، چونكى ئه‌و قۆناغ قۆناغا وه‌رارا ئاستێ هزریا مرۆڤى و قورتالبوون ژ خورافات و دره‌وا بوویه به‌ر ب بابه‌تێن ئاینى و رۆحى، یێن بۆ وێ قۆناغێ پێدڤى و بوویه یاسایێن برێڤه‌برنا ژیانا مرۆڤان، و دووماهی زه‌رده‌شت ژى سپیتمانێ میدى بوویه، ل سالا (660) هه‌تا (583) سالێن پێشى زاینێ ژیایه، د ژیێ (72) سالیێ ل سه‌رده‌ستێ داگیركه‌ران شه‌هید دبیت.
وه‌لاته‌كێ وه‌كى كوردستانێ، ئه‌و وه‌لاتێ زه‌نگینێ، ئاكنجیێن وێ مرۆڤێن رێنجبه‌ر و شۆلكه‌ر و كه‌د ـ حه‌لال، بۆ بنیاتنانا ئه‌ڤرۆیا جیهانێ قوربانى ب ژیانا خوه دان و بۆ مه وه‌لاته‌ك مه‌زن بجه هێلا و ده‌مێ ئه‌و د گوپیتكا خوه‌شیێ و تێرخوارى، خه‌لكێ نان نه‌بى و بۆ پارییه‌كێ نانى ئێكدو دخوارن و كه‌لتوورێ وان ب ئه‌گه‌رێ برسێ و هه‌ژاریێ و نه‌داریێ ببیه تالانكرن و كوشتن و ره‌ڤاندن و فرۆتنا مرۆڤان و نه‌خاسمه ژن و زارۆ و بیابانێ زۆردار هه‌مى بهایێن مرۆڤاتیێ ژ وان ستاندبین، تنێ هاتنا ئیسلامێ ل سه‌ر ده‌ستێ محه‌مه‌دێ ئه‌مین (س) ئه‌و هنده‌ك كرنه مرۆڤ و ل خوه‌زڤڕاندن.
ئه‌و ئه‌مانه‌ت ئه‌ڤرۆ یا كه‌تیه سه‌ر به‌خت و ویژدانا مه. هه‌ر داگیركه‌ره‌كى پشكه‌كا ژ مه ستاندى و ل ئێك ژ پارچێن وێ سال بۆ سالێ بناڤێ ئاینى هزاران گه‌نج بۆ چاڤترساندنا وى نه‌ته‌وه‌ى و ده‌ستبه‌ردان ژ سۆزا خوه بۆ وى وه‌لاتى، دهێنه سێداره‌دان، بێى هندێ كه‌س هه‌بیت پرسیاره‌كێ لێ بكه‌ت و خه‌ما وان هلگرت. وه‌لاتێن تڕۆهاتێن دیمۆكراسى هه‌ر جار خوه ب ناڤێ هندێ ئه‌ڤه بابه‌ته‌ك ناڤخوه‌یه ژ چاره‌سه‌ركرنا وێ ڤه‌دزن. ل پارچه‌ك دیتر سه‌دان ساله خه‌لكێ ماف نینه بێژیت ئه‌ز كوردم، چونكى مه‌زنترین تاوانه. مه‌لا سه‌عیدێ هه‌مكى، یێ گۆنده‌كێ باكۆرى كوردستانێ یه و ده‌هان ساله ئاكنجیێ گوندێ نه‌رمكێ یه ل كوردستانا باشوور و ئه‌م وه‌كى گۆندیه‌كى خوه هژمار دكه‌ین، ڤه‌دگێڕت وى ده‌مێ ل سه‌رده‌مێ رژێمێن ئاتاتۆركیا وى وه‌لاتى (جه‌ندرمه) بى (بێگۆمان ب زۆرى)، رۆژه‌كێ مه‌زنێ وان ل جهێ جه‌ندرما وان رێزدكه‌ت و پرسیارا جهێ ژیار یان گوندێن وان دكه‌ت، و ده‌مێ دوور دگه‌هته وى، ئه‌و ژى ب بسته‌هى و ب شانازیڤه دبێژت ئه‌ز كوردم و خه‌لكێ فلان گ=وندى. دبێژت هێدى من خوه نه‌دیت و تێر و پڕ هاتمه قوتان، چونكى من دان ب كوردبوونا خوه دا. ل پارچه‌كا دیتر، وه‌سا ل بن ناڤێ وه‌لاتى كوردبوون یا هاتیه ژبیركرن و باشوورى كوردستانێ ژى ب هه‌مان ده‌رد و ژبلى وێ زۆرداریا ل سالێن بیستێ هه‌تا نۆكه ب هه‌مى ته‌رزا لێ دهێته‌كرن، چ تشته‌ك نه‌ماى پێ نه‌هاتیه‌كرن، چه‌ندین جاران ئه‌نفال و تالان و كیمیابارانكرن و …هتد، كوردستانى تنێ پێپكێن راگرتنا ده‌ستهه‌لات و ئێكپارچه‌یا ئاخا پیرۆزا (نیشتمانێ عه‌ره‌بى یه)، نه‌ك تشته‌ك دیتر. حه‌چكۆ ئه‌و نیشتیمان پیرۆزه به‌لێ خوینا هزاران شه‌هید و بریندار و رۆندكێن ده‌یك و سێوى و بیژن ژن و كچ و زارۆك و مرۆڤێن ئه‌نفال و كێمیابارنكرى و جینۆسایدكرى و فرۆتى و كریتكریێ كورد نه پیرۆزه و به‌ر نیشتیمانى عه‌ره‌بى ناكه‌ڤت.
به‌لێ پا هێشتا كورد نڤستیی و نه‌یار دیاره دێ كه‌نگى خه‌و رابت. به‌رى چه‌ند رۆژان ئێكێ جامێره‌كێ وه‌كى عه‌لى قه‌ره‌داغى هند خه‌ما وه‌لاتێ توركیا هلگرتبى دگۆت ئه‌مریكا یا ل پشت هاتنا خوارێ یا بهایێ لیرێ توركیایه. هه‌كه وه‌سا یان نه‌وه‌سا، هێشتان هنده‌ك هند یێ د خه‌ما پاراستنا ئێكپارچه‌یا جیهانا عه‌ره‌بى و ئیسلامى، تو دێ بێژى ئه‌م كوردستانى د ناڤ وێ جیهانێ، یێ ل شاما شه‌ریف و چ جاران تاوانێن 16 ئۆكتۆبه‌ر و رۆبۆتسكى و قامیشلۆ و عه‌فرین و كه‌ركووك و شنگال و حه‌له‌بچه و پاوه و سه‌قز و شنۆ و نه‌غه‌ده و مهاباد و …هتد، ل سه‌ر ده‌ستێ ده‌ستهه‌لاتدارێن وان وه‌لاتان نه‌هاتینه روودان و هه‌مى پیلانێن ئه‌مریكا و رۆسیا و ئسرائیلێ بووینه و ئیسرائیل، ئه‌جنه و هه‌ر شه‌ڤ دئێته به‌ر خه‌ونا ئێك ئێكێ مه كوردستانیان و دبێژته مه سوباهى داخوازا ده‌وله‌تێ بكه‌ن و ریفراندۆمێ بكه‌ن و پارتێن سیاسى ده‌ینن و هه‌ڕن ببنه پێشمه‌رگه و هه‌ڕن بچووكێن خوه بهێلن و هه‌ڕن ل سه‌نگه‌ران ل سحێلا و پردێ و كه‌ركووك و قامیشلۆ و كۆبانێ و شنگالێ و … هتد، كۆم ببن ! ئه‌ڤه كورد چه‌ند بێگانه‌په‌رسته و حه‌ز ژ خوه ناكه‌ت؟ كى د خه‌ما كوردایه، ل ده‌مه‌كى د یاسایا هه‌رێما كوردستانێ، و د ئاخفتنێن سه‌ركردێن وه‌كى سه‌رۆك بارزانی دا هه‌مى نه‌ته‌وه و ئوول و ئایین و مرۆڤ تێدا برا و یه‌كسان و هه‌ڤپشكن، نه‌ته‌وه‌یێن برا بۆ قڕكرنا مه و ژپێخه‌مه‌ت سه‌ره‌وه‌ریا خوه، ئاماده‌نه ب هزاران رێكخراوێن وه‌ك داعشێ په‌روه‌رده بكه‌ن و ڤڕێبكه‌نه سه‌ر گۆهێن كوردستانیان و ئه‌م ژى بۆ وان خه‌ما بخۆین و تاوانا پاره و ئاخ و سه‌روه‌ریا وان هلگرین. مخابن بۆ كوردستانیان.
ئه‌م بۆ پاراستنا خوه یێن نه‌چار بووین هزاران قۆربانى و شه‌هید و ئه‌نفالان و برینداران پێشكش بكه‌ین، ئه‌و ئاماده‌نه هه‌ر جار ب ناڤێ داعشێ و ناڤێن دیتر مه وه‌ك كافر هژمار بكن و دووڤه‌لانكێن ئیسرائیل و ئه‌مریكا و … هتد، بده‌نه نیاسین و ژبیرا خوه ببه‌ن، ئه‌و بخوه هه‌مى پێكڤه و تێكرا بنده‌ستێن ڤان وه‌لاتانه و سه‌فاره‌تێن وان ب ئالایێ وانڤه دگه‌شت، و ئه‌و نه كافرن و هه‌كه ئه‌م ژ نه‌چارى و ژ زۆرداریا وان وه‌لاتێن ب ناڤ ئیسلامى هندى سه‌رێ ده‌رزیكه‌كێ ل وان وه‌لاتان نێزیك بین، كافرین و كوشتنا مه (واجبه)، و گرتنا ژن و زارۆیێن مه دروسته و تالانكرنا تشتێ مه و هه‌مى كه‌ره‌ستێ ناڤمالێ، دروسته، هه‌تاكو هه‌كه ئه‌و مرۆڤ مامۆستایه‌كێ ئاینى بیت ل مزگه‌فته‌كا باژێڕێ عه‌فرینێ!
راستى سه‌یره گاڤا ئه‌و ته‌نگاڤ دبن مه ب كافر و ئیسرائیلى دده‌نه نیاسین و ب ڤێ چه‌ندێ خه‌لكێ ژ شیشان و قرقیزستان و مالیزیا و ئه‌ندۆنیسیا و پاكستان و ئه‌فغانستانێ و وه‌لاتێن عه‌ره‌بى و رۆژهه‌لاتا ناڤین د هه‌وارا خوه دئینن، دا وه‌لاتێ خوه ژ بنده‌ستێ مه بیننه ده‌ر، حه‌چكۆ ئه‌و خۆدان مال و ئه‌م داگیركه‌ر.
مخابنێ بۆ كوردێن خه‌مخۆرێن وان و بۆ وان بخوه، كو نه‌وێرن ل دیرۆكێ بزڤڕن و چه‌ند به‌رپه‌ڕێن دیرۆكێ هلبدن، دا راستیا بزانن، چونكى راستى ته‌حلن و ل گه‌ل به‌رژه‌وه‌ندیێن وان ناگونجن و بهێزترین چه‌كێ وان تنێ ب كافرناساندنا مه و داروده‌ستێ ئیسرائیلێ زانینا مه‌یه و هه‌تا نوكه كه‌س نه‌هاته د دیرۆكێ دا ببینت كا ئه‌ڤه چیه هه‌ر كه‌سێ وان كه‌رب ژێڤه ببت بۆ هندێ بشێن وى بشكێنن ڤیابا وى ب كافر و جوهى به‌نه نیاساندن. پێدڤیه سایكۆلۆژیا كوورتر د ڤى بابه‌تیدا بچیته خوارێ دا ڕه و ڕیشالێن تیرۆرێ ل ده‌ڤه‌رێ بهێته‌هشككرن، ئارامیا ده‌روونى و جڤاكى بزڤریته ده‌ڤه‌رێ و نه‌خاسمه وه‌كى چه‌ند هزار سالێن بابۆكالێن مه شانازیا مه‌زنترین شارستانیه‌تێن ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ هه‌ى و رێز ل مرۆڤاتیێ دگرت و به‌رێن بنیاتا وێ دادڕشتن و ب شان و ملێن خوه خزمه‌تا هه‌میان دكر، بێى جوداهى، وه‌ك چاوا ئه‌ڤرۆ ژ وێ پارچا مه‌زن تنێ پیچووكه‌ك یا ماى و تێدا مه‌لیۆنه‌ها ئاواره و ده‌ربده‌ر، ب ئارامى و ئاسووده‌یى و ل بن سیبه‌را پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان و سه‌رۆكه‌كێ مرۆڤدۆستێ وه‌ك بارزانى، بێى جۆداهیا نه‌ته‌وه‌یى و زمانى و ئاینى و هزرى و سه‌ربارى هه‌مى نه‌دارى و ئاریشێن ناڤخوه‌یى و گه‌فێن سه‌ر ئاسایشا كوردستانێ و هه‌بوونا تیرۆرێ، وه‌ك قه‌لایه‌كێ هاتینه پاراستن و ئه‌ڤ هه‌رێما یا بۆ مه هه‌میان بوویه مناره‌ك دا ده‌نگێ سته‌ما ل كوردستانیان دهێته‌كرن بگه‌هینینیه گوهێن جیهانێ. كوردستان یا ل به‌ندا ڤان پارێزه‌رێن خه‌مخۆر بۆ كوردستانێ، ئه‌و دلسۆزێن بشێن به‌رى خه‌ما دوژمنى بخۆن، خه‌ما وه‌لات و نیشتیمانێ خوه هلگرن.
ژێده‌ر:خالید، شاخه‌وان (2017). ڕاگه‌یاندنى ده‌وڵه‌ت مافى ڕه‌واى گه‌لى كوردستانه، ڕۆژنامه‌ى خه‌بات، ژماره (5212 ) له ( 13/2/2017)، ل. (4).
