كوردپهوهرێن بیانی
شیرزاد نایف
من خواست گهلهك ب هوورى د ناڤا ڤێ مژارێ دا بچمه خار و رۆناهیهكا بهرفرهه بهردهمه سهر، چونكو ئهم وهك مللهتێ كورد ههردهم رهخنێ ل خوه گرین و خوه دكهینه ئهگهرێ تهپهسهرى و بندهسیا خوه، گونهها مهزن دئێخینه ستوویێ خوه!!. كو ئاگرێ مه ههر ژ دههمهنا مه بهردبیته مه، زێدهبارى ئاگرێ دوژمنى و ستهما وى، ههر دیسا كهسێن دلسۆز و ل دگهل راستیا دۆزا مه راوهستیاین دبینم دكێمن ب ههژمارێ یانژى ب كۆمێن مهزن، ئهڤجا ههكه ههبن ژى گهلهك حهزا مه لێ ههیه و دخوازین راستى و ههلویستێن بیانیان ببینی ل ههمبهر دۆزا خوه، كهسێن راستیێ دبێژن و خۆ دتێۆشن بۆگۆتن و سهرخستنا راستیێ دكێمن ڤى سهردهمى، ئهوكهسێن بووینه دۆستێن كوردان، ژ نهتهوێن دیتر بتایبهت ژى یێن ل دهردۆرى كوردستانێ كو ژ بهرێ وهره وهك دوژمنێن كوردستانێ دهێنه ناسین، حنێر و قهنجیا وان گهلهكه، ههلبهت ئهڤ چهنده ژى وێ ناگههینیت كو ئهو بۆ نهتهوه و وهلاتێن خوه دخرابن یان دخائینن، بهلێ ههمى ئایین و شهرایعێن ئهسمانى تهكهزیێ ل سهر دیاركرنا راستیێ دكهن، خوه ههكه ل سهر مرۆڤى بخوه بیت ژى.
ئهڤ كهسێن ههنێ د فهلسهفا ههبوونێ دا دیاردهنه و ههبوونا وان گرنگه، لهورا ئهوێن بووینه پشتهڤان و لایهنگرێن راستیا دۆزا گهلێ كورد یێ ستهملێكرى، ب راستى گههشتینه وى رادهیى كو ژ كوردهكى دلسۆزتر و كوردپهوهرتر بن. كهسهكێ وهكو ئیسماعیل بێشكچى ژ نهتهوا تورك و خوه بۆ سهرخستنا دۆزا كوردى شهقى كرى و ماندى كرى ههر كورهك شهرم ژ وێ تێكۆشانێ دكهت و چهندى مهدحێن وى بكهین ههر كێمه، كو كهفتیه بسالان كهفتیه دزینادانان دا سهرا كوردان، ههژى هندێ یه ببیته پهیكهرهكێ زێرین، ئهڤ بابهته بهرى پێنچ سالان ب تێر و تهسل مه ل سهر نڤیسیه و وهكو غالیلۆیى من وهكههڤكریه.. دیسا كهسێن مینا ههلبهستڤانێ نهژاد عهرهب محهمهد مههدى یێ جهواهرى ب دروستى جهواهره و رستكهكا زێرینه ب ستویێ مه كوردان ڤه كو ئهم كورد هند مهزن دیتین ب سهركردێ خوه یێ رۆحى ڤه كو چیایهكێ بلندین و گهلێ قوربانیان دونیایێ دێ خراب بیت و ئهو خراب نابن. ئهڤجا ب دیتنا من نابیت ههر كهسێ ژ نهژاد و نهتهوه كورد بیت ئهم سنۆرداش بكهین ههمى پیڤهرێن چاكیێ و دلسۆزیێ و خرابیێ، كوو بێژین ههمى كورد دخرابن یان دباشن.
رێژهیى ژى ناهێته گشتاندن.
ب تنێ دێ سێ میناكێن خوه یێن كهسایهتى ئینم دهربارهى كهسێن بیانى ژ نهتهوا كورد نهبن، من ههلویست و سهرهدهریێن وان یێن جامێرانه دیتین دێ بۆ دیرۆكێ دیاركهم، ههر ئێك ژنهتهوهكێ،
دهمێ ل كۆچا ملیۆنى بۆ توخیبێن ئیرانێ و توركیا ل سالا 1990 ئهم ئێك ژ وان خێزانان بووین یێن مه قهستا ئیرانێ كری، (حاج ئومهران)، ل وێرێ خهلك خرڤهبوون و دهردهسهرى و نهخۆشى و ئێش و ژان ب ههمى جۆرێن خوه ڤه مه ب چاڤێ سهرێ خوه دیتن، برس، ترس سههم، سهرما، سۆتن، نهساخى، ئێش و ژان، تراژیدیا كۆڤانان، مرن.. چیایهكێ رووت بوو ئێك دار ژى نهبوو بسۆژینیى، كو خوه پێ گهرمكهى، ههمى چوول بوو چو سیڤانده نهبوون ژ بهر شلبوونا بارانێ خوه دهنه بهر، زارۆیێن بچووك تووشى نهخۆشیان دبوون چو نهخۆشخانه بوون ل وى سنۆرى، رێك ژى یا گرتى بوو سایدهك بوو و رێزێن ترومبێلان رێك گرتبوو، رهخێن جادێ ژى تهقن بوو چو تورمبێل نهدشیا بوورن، من ئهفسهرهكێ ئیرانى دیت ل گهل سهربازێن خوه ل وێرێ بوو ئهركداربوو، هندێ خهمبار بوو ژ بهر خهلكى ب ههردو چاڤان دگریاند، وهكو بچووكا بۆ ڤى خهلكى و زارۆیان دكره گرى و چو ژێ نهدهات و رۆندكێن وى ههتا نها ل پێش چاڤێن منن، هاری ههمیان دكر بچووك گهرم دكرن و یێ برسى با بۆ ل نانێ دگهریا ب دهستێ خوه هاری وان دكر.. مه ژى زارۆیێن نهخۆش د دهست دا ههبوون، مه خوه گههاندێ كو دێ بڤێ رهنگى مرن ههكه نهبهنهنهخۆشخانێ، ب ههمى زمانا و لڤینا مه ل گهل ئاخفت، رابوو ترومبێلا خوه یا (مهجاهدا) لاندرۆڤهر، تهرخان كر وخوه هێلا بێ ترومبێل و گۆت ههمى نهخۆشان بكهنه تێدا، ئهم ژى ههمى پێكڤه لێ سیاربووین و دا رێكا تهنشتا ل ههریێ و قورێ دا، چهندین جاران وهرگهریا ههتا ئهم گههاندینه جهێ ئوتوبیسان.. ئهو مرۆڤ چ جارا ژبیرا من ناچیت و ههلویستێ وێ یێ مرۆڤاتى.. ههر چهنده فارس بوو..!
ههلویستهكێ دى بێژم یێ دو ئهفسهرێن تورك ل شهرێ براكوژیێ ـ ب مخابنى ڤه ـ ل گهل مه بوون بۆ ئهركێن لهشكرى ل میحوهرێ ئامێدیێ سالا 1997، ئێك ژ وان (ئویس تهیمهن، ههجى شهوكهت) دهمێ جهنازهیێن قوربانیێن شهڕى ددیتین هند بۆ خهمبار دبوو، نهوهكو یێن مه ب خوه بخوه، سێ رۆژان ژ قههران دا خوارن نهدخار، دگۆتی ئهم ههمى برایێن ئێكین و تورك و كورد ئهڤ شهره نه مفایێ مه دانه، ب بهراوردى ل گهل هندهكێن مه ب خوه كو نهزهلام ژى بوون، ژن بوون و سڤكاتى ب تهرمێن وان دكرن!!.ئهڤه راستیهك بوو من خواست دیاربكهم، ههروهسا ههڤالێ وى ژى كو پشتى وى هاته ئهركى جارهكێ ب هوورى ئهم ل سهر مژارا كوردینیێ پهیڤین، زۆر ب ئهكتیڤى بۆ من ئاخفت و دلسۆزیا خوه بۆ كوردینیێ دیار كر، كو ئهم د نهحهقین شهرى دكهین و گۆته من نهمهرجه ئهز یێ تورك بم وحهزژ كوردان نهكهم پتر ژ كوردان. و گهلهك تشتێن دیتر گۆتن بل بمینن.!!
ل ڤێ شهرێ دووماهیێ هندهك كهسێن عهرهب هاتن و مه دیتن و ههلویستێن وان بۆ كوردان ب چ ئاوایێ بوو، مامۆستایهكێ عهرهب ل دهۆكێ (د. ریاز برهاوى) ههستهكا كوردینیێ بۆ دورستبوو ب خێزان ڤه پشتهڤانیا پێشمهرگهى دكر، كو ههمى مالا وان دكتوربوون، كورێ وى (د. عهلى برهاوى) كلینیكا خوه یا ئههلى و تایبهت بۆ پێشمهرگهى بێ بهرامبهر ڤهكربوو و ب كهیفخۆشى ڤه چارهسهر دكرن و ل سهر كیستێ خوه ، بۆ ب ههمى رهنگان، زێدهبارى هند دكاندارێن عهرهب ل زمار شهرم پارهى ژ پێشمهرگهى وهربگرن و دگۆتن دكان و مالێن مه یێن ههوهنه،.. و گهلهك و گهلهكێن دیتر .. ههلبهت ئهز بهحسا كهسێن ئهورۆپى و یێن رۆژئاڤى و عهرهب ناكهم. تایبهت وهكو یێن ئامازیغ (ملیكه مهزان) سهرا سهرختنا دۆزا كوردى هاتیه زیندان كرن ل مهغرب و ههر وهسا نڤیسهرێن مینا ئهبۆ یهحیا یێ ئهمازیغى و گهلهكێن دیتر.