كوردێن كرمانج ل سودانا رهش ئهسمهرا
نهزیر چهمباهیڤى
دهما دبێژن كورد قارهمان و ب سۆزن بۆ خهلكهكێ بیانى و سادهنه زوو دئێنه خاپاندن ب دهستێن بیانیان دبت گهلهك ب شاش د مرۆڤى دگههن و خشیمى و بهرژهوهندخواز چاڤا لێ كوره دكن و رێیێن راست ل بهر بهرزه دكن و ژ راستیێ درهڤن و من ژى ب فهر دیت بابهتى رۆهنتر بكهم كا كوردێن كوردستانێ ل سودانێ چ دكن و كێ ئهو گههاندینه وى وهلاتى, ل دووڤ ژێدهرێن مێژوویێ ههبوونا كوردان ل سودانێ ڤهدگهریت سالا 1172 زاینى ل سهر دهمێ دهولهتا ئهیۆبى ب سهركێشیا سهركردێ كورد سهلاحهدین ئهیۆبى, تۆران شاه برایێ سهلاحهدین ئهیۆبى بوو ب لهشكرهكى ژ كوردان پێكهاتى هێرش كره سهر نوبیان ئهوێن ههڤالبهندێن فاتمیان ل سودانێ كر و ئهو دهڤهر ههموو ڤهگرتن, پشتێ ئارامى ل سودان پهیدا ل بن دهستههلاتا ئهیۆبى جارهكا تۆران شاه ژ سودان ڤهگهریا و گهلهك ژ لهشكرێ وى یێ كورد مان ئاكنجى ل سودان و ل گهل شاهى نهڤهگهریان دا نههێلن دوباره فاتمى ب هێز بكهڤن, تۆران شاه ئێك ژ فهرماندێن خوه ناڤێ وى ئیبراهیم كوردى كره سهركردێ دهڤهرا سودان نها دهڤهرێن ئوم دهرمان و كیسلا ناڤدارن ب كوردان و ژماران كوردان پتره ژ 80 هزاران, كوردێن ل سودان ناڤدارن ب مێرخاسێن نهترس و قهبوولنهكرنا ستهم و مافخوارنێ ل دهف خهلكێ سودان, بهلێ ژبهر سروشت و ئاخ و تێكهلیا جڤاكى ئهو ژى پیست رهشن, بهلێ ههتا نها نژادێ خوه ژبیر نهكرینه و خوه ناسیار دكن ب كوردى, دیسا ل سهردهمێ ئیمبراتۆریا ئوسمانى كو گهلهك لهشكرێ وێ ژ كوردان بى دهما مسر و سودان ڤهگرتى و كوردێن دگهل ئوسمانیان ههڤنیاسین دگهل كوردێن ل سودان كرى گهلهك ژ ئهوانا خێزان پێكئینا و بوونه ئاكنجى دگهل یێن دى, نها ههرێما كردهڤان ناڤداره ب ههرێما كوردان و ناڤێ ژ كورد وان یا هاتى ژبهركو لهشكرێ ئوسمانیان ل ئهوێ دهڤهرێ ب سهركردهڤه ژ كوردێن وانێ بین, كوردێن سودان ب زمانێ كوردى و زاراڤێ كرمانجى دئاخڤن و ههر سال ل 21 نهورۆزێ ئهو ژى وهكى كوردێن ل ههرچار پارچێن كوردستانێ ئاگرێ نهورۆزێ هلدكن و ئاههنگان دگێرن و دیلان و گۆڤهندێن وان ژى وهكى یێت كوردستانێ نه, دهما ئنگلیز سودان داگیر كرى, شۆرهشا بزاڤا ئهلمههدى دژى ئنگلیز دامهزرا ل سهرانسهرى سودان ب سهركێشیا دو سهركردان ئێك ل رۆژئاڤایێ سودان كهسهك عهرهب بى و یێ دى ل رۆژههلاتێ سودان ب ناڤێ ئوسمان دیقنه كوردى, ئهڤ سهركردێ كورد شیا ب گورزێن كوژهك و گران لهشكرێ ئنگلیز بشكێنت و دبیته ئێكهم سهركردێ سهركهفتى د مێژوویا سودان دا, دهزگههێن لهشكرێ ئنگلیز هونهر و پلانێن شهرى یێن سهركردێ كورد دژى وان ب كارئینایین كرن بابهتهك خواندنا لهشكرى د ئهكادیمیا بریتانیا دا ههتا نها, پاشان ئهڤ سهركرده كهفته د دهستێن ئنگلیزیان دا و 17 سالان ما زیندان كرى و دزیندانێ ڤه چوو بهردلۆڤانیا خوداى, ل دهما دادگهها ئهڤى سهركردهى دا ئنگلیزیان پسیار ژێكرى ئهوى گۆت ئهز كوردم و دبنیات دا خهلكێ دیاربهكرێ مه, نها د پرتووكهكا پۆلا سیێ ل قوتابخانێن سودان دا بابهتهك ل سهره بهحسا شۆرهش و مێرخاسیا ئوسمان كوردى دكت كو ل سالا 1517 د زیندانێ ڤه چوویه بهردلۆڤانیا خودێ, گهلهك كوردێن سودان پلێن بلند یێن وهرگرتین د سودان دا چ ئیدارى و یان لهشكرى وهكى ئهلفهریق عهلی محهمهد ئهلكوردى و كهسێ دوویێ یه د وهزارهتا پاراستنا سودانێ دا و خهلكێ ههرێما كردهڤانه, دیسا رۆژنامهڤانێ ب ناڤودهنگ وهجدى ئهلكوردى ل رۆژناما دهنگوباسێن سودان كار دكت و گهلهكێن دیتر ههنه…؟, ل ڤێره دبت توركیا ل سالا 2016 گزیرتا سهواكن یا سودان ژێ كڕى و كره بنگهههكى لهشكرى ب مهرهما ههڤسهنگیێ بهرامبهر سعوودى یه و مسر و ئیرانێ, ئهڤه گهلهك چقان ب خوهڤه دگریت و دبیت ل ئهوى وهلاتى ژى كورد خوه بپارێزن و بریارا خو بدن یان دێ ب تیرۆرست ئێنه بناڤكرن و یان دڤێت بچن د خزمهتا خهلیفهى دا, ژبهركو پهیڤا كورد ل سهر چ ناڤى بت خهلیفێ پاشهرۆژێ نهئارام دكت و باشتره بێژن كرمانجێن سودانا رهش ئهسمهرا.
ژێدهرێ مفا وهرگرتنێ ژ (رۆپهلێ مێژوویا كوردان).