كورد و نامۆبوونا زمانێ كوردی
محسن عه‌بدلڕه‌حمان
ل 21 شواتێ ب هه‌لكه‌فتا رۆژا زمانێ، ل چه‌ندین جهێن جودا و ل سه‌ر ئاستێن ئه‌كادیمی ئه‌ڤ هه‌لكه‌فته ب سمیناران هاته زیندیكرن، لی ل ڤان سمیناران چه‌ند كه‌س به‌رهه‌ڤبوون، چ مفا گه‌هاند؟!، بۆ پشكداریێ چ به‌رنامه راگه‌هاندبوو، ل دووماهیێ دێ چ راسپارده هه‌بن؟ مخابن سه‌رباری نیازپاكیێ لێ موركه‌كا ریكلامی ب خوه‌ڤه‌گرتییه، چنكو ئه‌ڤ جۆره كاره، پرۆژه‌نه و پێدڤی ب پشته‌ڤانییا جهێ بڕیارێیه! ئه‌ڤان لایه‌نان بڕیار نینه، لێ شیانێن داخوازا هاریكاریێ ژ لایه‌نێ بڕیاره‌ده‌ر هه‌یه!
ل دویڤ ئاماران زمانێ كوردی ل ناڤ زمانێن ملله‌تان ل رێزبه‌ندییا هه‌شته‌م دهێت، لێ ب كریار زمانێ كوردی ل ژێر هه‌ره‌شیێن هه‌ر سێ زمانێن سه‌رده‌سته و نیمچه قه‌ده‌غه‌یه! لدویڤ تیۆرێن زمانێ زارۆكێ ب شێوه‌یه‌ك دروست فێربوونێ ب زمانێ خوه‌یێ نه‌ته‌وه‌یی (دایك) وه‌رنه‌گریت، نه‌شێت ب زمانێ خوه یێ نه‌ته‌وه‌یی ده‌ربڕینێ بكه‌ت و تووشی نامۆبوونا كلتووری دبیت، وه‌كو مرۆڤێ كوردێ نه‌شێت ب زمانێ خوه ده‌ربڕینێ ژ هه‌ست و حه‌ز و هزرا خوه بكه‌ت، كو نه‌چاردبیت بۆ ده‌ربڕینێ په‌نایێ بۆ زمانێ داگیركه‌ری ببه‌ت، هۆسا ئه‌و پاشخانه‌یا كلتۆری یا ملله‌تێ خوه ب زمانێ بیانی سازدكه‌ت) یه‌شار كه‌مال، سه‌لیم به‌ره‌كات …(، ل وی ده‌می دبیته پاله و سۆخره‌چیێ دوژمنێ ملله‌تێ خوه، ئانكو به‌رهه‌مدار و داهێنه‌ره‌كێ نه‌رێ یه، چنكو به‌رهه‌مێ ره‌نج و كه‌دا وی بۆ خه‌لكییه، هه‌روه‌سا كلتۆرێ ملله‌تێ خوه دئێخته ژێر خزمه‌تا بیانی دا، ئه‌ڤه نه‌تنێ لایه‌نێ ئه‌ده‌بی و هونه‌ری ڤه‌دگریت، به‌لكو ب ده‌هان ناڤ هه‌نه ده‌ستكه‌فتێن وه‌رزشی، هۆنه‌ری، زانستی، دپلۆماسی… تاكو ب ته‌مه‌نترین و به‌ژن بلندترین.. هه‌بوونه، لێ هه‌ر ب ناڤێ وه‌لاتێن داگیركه‌ر هاتینه نیاسین و توماركرن!
به‌رهه‌م ل گه‌ل ناسنامه‌یێ پارڤه‌دبیت، ئه‌م دبینه كوردێ ئیرانێ، كوردێ تركی، كوردێ ئیراقێ، كوردێ سووریێ…ئانكو ئه‌م بووینه خودان ناسنامه‌یه‌كا نه‌رم، ئانكو ژێیاتییا مه نه بۆ نه‌ته‌وه‌یا مه‌یه، به‌لكو بۆ ملله‌تێن سه‌رده‌سته، له‌ورا ئه‌ركه كلتۆرێ نه‌ته‌وه‌یی بهێته ڤه‌ژاندن و ئه‌رشیفكرن، ب مه‌به‌ستا پاراستنا بهایێن مرۆڤی یێن بابكالان بۆ مه هێلاین.
ئاریشه ئه‌وه كورد بووینه خودانێن ڤێ ناسنامه‌یه‌ك نه‌رم و ئه‌ڤێ كارتێكرن ل سه‌ر كلتۆرێ وان كرییه، ئانكو تاكێ كورد ل هه‌ر وه‌لاته‌كێ بۆ پارچه‌كا كوردستانێ یا داگیركه‌ری دزڤڕیت، ده‌مێ دچیته باژێران نه‌چاردبیت ب زمانێ وان سه‌ره‌ده‌ریێ بكه‌ت، ئه‌ڤێ ناسنامه‌یا مه شل هێلایه، له‌ورا تاكێ كورد هه‌ر زوی خوه دگونجینیت، ئه‌ڤه دولایه‌نییه، ژ ئالییه‌كی باشه كو فێردبیت، لێ ژلایێ دی ب ساناهی به‌رهه‌ڤی ژ ده‌ستدانا ناسنامه‌یا خوه‌یه، یان ب كێمی ژ پارچه‌یێن دی ڤه‌دقه‌تیت، گه‌له‌ك ژ كوردێن خوه ب كوردپه‌روه‌ر دنیاسن، ژ به‌ر زۆرداریا داگیركه‌ری ب نه‌چاری په‌نا برییه وه‌لاتێن جیهانا پێشكه‌فتی، سه‌رباری كو ل ئه‌ورۆپا چ فشار نینن، لێ زارۆیێن وان كوردیێ نزانن و جاران هه‌تا ناڤێن وان ژی نه كوردینه!
