كونفرانسێ پێكڤه ژیانێ ل دهۆكێ هاته ئه‌نجام دان
دهۆك، نه‌وزاد هلۆری
ل ژێر دروشمێ پێكڤه ژیان بنیاتێ ئارامی و ئاڤه‌دان و پێشڤه‌چونێ یه، كونفرانسێ پێكڤه ژیانێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ب ئاماده‌بونا وه‌زیرێ ئه‌وقاف و كاروبارێن ئاینی و نونه‌رێن هه‌موو ئاین و نه‌ته‌وه‌یان ده‌ستپێكر كو تێدا به‌حس ل ئاستێ پێكڤه ژیانێ دكر، وه‌زیرێ ئه‌وقاف و كاروبارێن ئاینی ژی دیاركر كو پێكڤه ژیان ل كوردستانێ ب قانون هاتیه رێكخستن، ئه‌وقافا گشتی یا پارێزگه‌ها دهۆكێ ژی دده‌ت دیاركرن كو هه‌ر كه‌سێ پێكڤه ژیانێ تێكده‌ت دێ پێرابونێن قانونی هه‌مبه‌ر وان گرینه‌به‌ر.
د. پشتیوان سادق، وه‌زیرێ ئه‌وقاف و كاروبارێن ئاینی یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دیاركر كو باژێرێ دهۆكێ وه‌رچه‌رخانه‌كا گرنگ ل دیروكا پاراشتنا پێكڤه ژیانێ هه‌بوویه و گۆت: (تیرورێ ره‌نگڤه‌دانه‌كا خراپ ل سه‌ر تێكدانا پێكڤه ژیانێ هه‌بویه، به‌لێ تێگه‌هشتنا خه‌لكێ كوردستانێ دیتنه‌كا باشتر هه‌بوویه، بۆ نموونه ده‌مێ داعش هاتیه ده‌ڤه‌رێن ئێزدیان، ئێزدی هاتیه پارێزگه‌ها دهۆكێ، خه‌لكێ پارێزگه‌هێ ده‌رگه‌هێن خوه و مال و مزگه‌فتان و قوتابخانان ڤه‌كرن و ئێزدی تێدا حه‌واندن، ئه‌ڤه زۆر گرنگه و نیشاندا كو ئاینێ ئیسلام په‌یاما ئاشیێ یه و پێكڤه ژیان هێمایێ ئاشتیێ یه، ئه‌ڤرۆ كوردستان ل ئاستا پێشمه‌رگه و كه‌لتورێ پێكڤه ژیانێ و وتارا میانڕه‌و، كوردستان ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ پێشكه‌فتیه و جهێ شانازیێ یه، دڤێت ئه‌م پتر بهایێن ئاینی و نه‌ته‌وه‌ی و هزری و فه‌لسه‌فی ل كوردستانێ ل ژێر كومكرنا برایه‌تی كوم بكه‌ین، چونكی خودێ مروڤ ب ئازادی دایه و دڤێت ب ئازادی ژی بژیت، مه یاسا ل كوردستانێ بۆ پاراستنا پێكڤه ژیانێ هه‌یه و ل كوردستانێ هه‌شت ئاین كو رۆله‌كێ كارا د خه‌بات و بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانێ هه‌بویه دناڤ دا د پاراستی نه، دێ هه‌ولده‌ین كو یاسا و قانوونێن باشتر ب رێیا په‌رله‌مانی ده‌ربكه‌ین بۆ وێ یه‌كێ باشتر خزمه‌تا كوردستانێ بكه‌ین).
زێده‌تر گۆت: (ل كوردستانێ كار بۆ ڤه‌كرنا په‌یمانگه‌هه‌كێ بو ماموستایێن ئاینی دهێته ڤه‌كرن، تێدا ماموستایێن هه‌موو ئاینان هێنه پێگه‌هاندن، له‌وا دخوازین كونفرانسێن ب ڤی ره‌نگی زێده‌تر بهێنه ڤه‌كرن، دا كو پێكه ژیان باشتر بیت).
د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ دیاركر كو پێكڤه ژیانێ ره‌هـ و ریشالێن خوه ل كوردستانێ برینه خوارێ و گوت: (جهێ شانازیێ یه زێده‌باری هه‌موو شه‌ر و ئالوزی و ناكوكی و جیاوازیان، به‌لێ كوردستانێ پێكڤه ژیانا خوه یا پاراستی، گه‌له‌ك ئاسته‌نگ و نه‌خوشی و كومكوژی ژی ب سه‌ر كوردان ب درێژاهیا دیروكێ دا هاتینه پێخه‌مه‌ت هه‌بوونا پێكڤه ژیانێ، پێكڤه ژیان ئه‌و تنێ نیه كو تاكێن ئاینێن جیاواز سه‌ره‌دانا هه‌ڤدو دكه‌ن، به‌لكو پێكڤه ژیان ئه‌وه هه‌موو ئاین و نه‌ته‌وه پێكڤه كار بكه‌ن و پێكڤه بژین و هه‌ڤپشك بن د رێڤه‌برنا كاروبارێن كوردستانێ، پترانیا بزاڤێن كوردایه‌تی و داستانان دا تاكێن كورد ل هه‌موو پێكهاته‌یان به‌ره‌ڤانی پێكڤه ژ ئاخا كوردستانێ كریه ژ بزاڤ و شوره‌شێن كه‌ڤن هه‌تا یێن نوێ هه‌موو بڤی ره‌نگی بویه، به‌لێ ب ستایل و سیاسه‌ته‌كا دی كو جیهانگیری یه).
زێده‌تر گۆت: (دوژمنێن مه و دورۆبه‌رێن مه به‌رده‌وام خزمه‌تێ دكه‌ن ئه‌رك و مافێن مه و پێكڤه ژیانا كوردستانێ و ئازادیێ و دیموكراسیێ و هه‌تا دووماهیێ تێكبده‌ن، له‌وا گرنگه ئه‌م ژی بزاڤێن خورتر بكه‌ین كو ل سه‌ر ئاستێ نیڤده‌وله‌تی پشته‌ڤانیه‌كا باشتر په‌یدا بكه‌ین، كوردستان وارگه‌هێ پێكڤه ژیانێ یه و چو منه‌ت ژی تێدا نینه كو رێزێ ل هه‌ڤدوو نه‌گرین و خزمه‌تا هه‌ڤدوو نه‌كه‌ین، دڤێت ئاڤاكرنا جهێن ئاینی و ساخكرنا داب و نه‌ریت و كه‌لتور و بنه‌مایێن پێكڤه ژیانێ خورتر بكه‌ین، دیسان دڤێت كار بۆ ساخكرنا زمان و جیاوازیێن هزری و روشه‌نبیری و فه‌ر حزبی ژی خورت بكه‌ین داكو بشێن خزمه‌ته‌كا گشتی بكه‌ین ).
پارێزگارێ دهۆكێ د درێژاهیا ئاخفتنێن خودا دیاركر ژی كو هه‌بونا هنده‌ك ئاریشه و ناكوكیان رامانا نه‌مانا پێكڤه ژیانێ ناهێت و گوت ژی: (حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب پشته‌ڤانیا هه‌لگرێن په‌یامێن ئاینی ب تایبه‌تی ماموستایێن ئاینی خزمه‌ته‌كا باش بۆ پێگه‌هاندنا جیلێ نو كریه، له‌وا دڤێت هه‌موو ره‌نگێن ئاینی و نه‌ته‌وه‌ی و هزری و سیاسی بهێنه پاراستن).
د. حه‌مدید باڤی، ماموستایێ ئاینی یێ ئیسلامێ دیاركر كو پرانیا ئاینی نابیته ئه‌گه‌ر كو مافێن كێمینه‌یان بهێنه‌خوارن و گۆت: (قورئانا پیرۆز زۆر ب رۆنی به‌حس ل پێكڤه ژیان ئاینی دناڤ مرواتیێ دا كریه و نابیت كه‌س ب دارێ زوریێ ببیته موسلمان، به‌لكو دڤێت ب ئازادانه تاك ئاینی بخوه ب باوه‌ریا خوه ب هه‌لبژێریت، به‌روڤاژی دبیته زۆرداری و كه‌سێ موسلمان ژی بوی نابیته مۆسلمان، هه‌ر ژ كه‌ڤن دا هه‌تا نوكه كه‌لتورێ پێكڤه ژیانێ ل كوردستانێ هه‌بویه و تاكێن ئاینێن جودا ل ئێك گوند و گه‌ره‌ك ژیاینه).
زیده‌تر گۆت: (وتارا رۆژێن ئاینی ژلایێ ماموستایێ ئاینی زۆر گرنگه و دڤێت ب شێوازه‌كێ هه‌ری گرنگ بهێته رێكخستن كو به‌حس ل رۆژه‌ڤا وێ حه‌فتیێ دكه‌ت كو تێدا دژین، دڤێت خولێن پێكڤه ژیانێ بۆ ماوموستایێن ئاینی بهێنه ڤه‌كرن دا كو گوتار ب شێوازه‌كێ خراپ نه‌هێته ئاراسته‌كرن ).
مه‌تران ئازا سه‌بری شایا ماموستایێ ئاینێ یێ كریستیانان گۆت: (ئنجیل ل سه‌ر بنه‌مایێ ڤیانێ هاتیه دانان، گیانێ لێبورینێ و پێكڤه كاركرنێ دناڤ جڤاكێ كریستیان زۆر هه‌یه و هه‌ولدده‌ت كو ئه‌ڤێ یه‌كێ ڤه‌گوهێزیت بو ناڤا جڤاك و ئاینێن دی، مروڤایه‌تی ئارمانجا كریستیانه‌تێ یه، زۆر گرنگی ب مروڤ دده‌ت، ئه‌گه‌ر مروڤه‌كێ خودێ خوش بڤێت، دڤێت مروڤایه‌تی ژی بڤێت، پێشتر ده‌مێ پاتا هاتیه كوردستانێ ته‌ركیز ل پێكڤه ژیان و ئاشتیێ دكر، نوكه ل كوردستانێ ب گشتی و دهۆكێ ب تایبه‌تی هه‌یه و تایبه‌تمه‌ندیێن باش هه‌یه، به‌لێ دڤێت زێده‌تر بهێته رێكخستن و ئه‌ڤه به‌رپرسیاره‌تیا هه‌مووایه).
خه‌واجه خه‌تاری ماموستایێ ئاینی یێ ئاینێ ئێزدیان گوت: (سه‌به‌قێن قه‌ولی یێن ئێزدیان زۆر گرنگی ب پێكڤه ژیانا ئاینی دده‌ت و ب گرنگی به‌حسا برایه‌تی كریه، دنیا وه‌كو باخچه‌ییه‌كێ یه ل ده‌ڤ خودێ، هه‌موو جوره گول تێدا هه‌نه و هه‌ر گوله‌كێ ژی جوره ڤیان و حه‌ژێكرن و تایبه‌تمه‌ندی یا خوه هه‌یه، مه نمونێن زۆر جوان هه‌نه كو ئاماژه‌یێن جوانن بۆ پێكڤه ژیانێ خه‌لكێ ئاینێن دی هه‌ڤكاریا ئێزدیان كریه و یێن مه ژی هه‌ڤكاریا ئاینێن دی كریه، خودێ ئه‌ڤ جودایێن زمان و ره‌نگان داینه، له‌وا دڤێت ئه‌م ژی ب ئه‌مانه‌ت كار بكه‌ین بۆ پاراستنا ڤان جوداهیێن جوان).
زێده‌تر گۆت: (د رێورسمێن لالش هه‌موو ئول و نه‌ته‌وه پشكداروینه و جه‌ژنێن مه پیرۆز دكه‌ن، ب هه‌مان شێوه ئه‌م ژی دچینه جه‌ژنێن وان و سه‌ره‌دانا وان دكه‌ین، هنده‌ك جارا دوربینی ئه‌گه‌ر دناڤ ئاینان بهێته دیتن ژی ئه‌و شاشی ژ مروڤی یه نه‌ك ژ ئاینی یه، نابیت ره‌فتاره‌كا شاش یا كه‌سه‌كێ ئاینه‌كێ بهێته ڤه‌گوهاستن بو هه‌موو ئاینی، ئاموژگاریا مه بۆ خه‌لكی ئه‌وه كو ب كه‌رب و كینی مروڤایه‌تی ب رێڤه نه‌بن به‌لكو ب ره‌فتاره‌كا جوان ب رێڤه ببه‌ن ئه‌ڤه وه‌سیه‌تا میرێ ئێزدی و جڤاتا روحانیا ئێزدیایه بۆ خه‌لكی).
ژلایه‌كێ دنڤه عه‌بدولره‌زاق كوڤلی، جێگرێ رێڤه‌به‌رێ گشتیێ ئه‌وقاف و كاروبارێن ئاینی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ ئه‌ڤرۆ گۆت: (ئه‌ڤرۆ كونفرانسێ پێكڤه ژیانێ ل كوردستانێ ل دهۆكێ ب رێڤه‌چو، تێدا چه‌ند بابه‌ت و ته‌وه‌ر هاتنه به‌حسكرن، بێگومان كارناما حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پێكڤه ژیان تێدا هاتیه بنه‌جهكرن، له‌وا هه‌موو هه‌ول و بزاڤ دێ ئه‌و بن كو پێكڤه ژیان بهێته خورتكرن، هه‌ر كه‌س و لایه‌نه‌كێ پێكڤه ژیانا كوردستانێ تێكبده‌ت دێ پێرابونێن قانونی هه‌مبه‌ر وان گرینبه‌ر.
