كۆریا و كوردستان. .. پێشهاته‌كا هه‌ڤپشك
د ڤان رۆژێن بووری دا كاودان و ره‌وشا كوردستانێ ب گشتی و هه‌ردو كۆریایێن باكوور و باشۆر هه‌ڤچوون و نێزیكبوونه‌ك تێدا هه‌بوو, ئه‌و ژی به‌حسێ ئێكگرتنا هه‌ردو كوَریا هاته رۆژه‌ڤێ پشتی داخوه‌یانی و به‌یاننامه‌یێن سه‌رۆكێ كوَریا باكۆر كم جۆنگ ئون كو دخواست هه‌ردو كوَریا بۆ باوه‌شا ئێك وه‌لات پێنگاڤان بهاڤێژن و دوباره كوَریایه‌كا ئێكگرتی دامه‌زرینن، لێ ل دووڤ هه‌می پیڤه‌ران ئه‌ڤ چه‌نده زۆرا بزه‌حمه‌ته ببیته كه‌توار، چونكی دو سیسته‌م و دو ئایدۆلۆژیا هه‌ڤجودا هه‌نه, تایبه‌ت كۆریا باكۆر كو د چارچووڤه‌كێ گرتی و دوور ژ جیهانا ده‌رڤه دا دژیت ل ژێر رژێما سه‌ركرده په‌رست دا، مه‌به‌ستا وێ ئه‌وه كوَریا باشوور ژی بینیته بن سیبه‌را خوه، ئانكو دكتاتۆریا كۆمۆنیست، سه‌یر نینه ل هه‌می جیهانێ پارتێن كۆمۆنیست رژێمێن ئێك پارتا ده‌سه‌لاتدار دامه‌زرینن و باوه‌ری ب سیسته‌مێ فره لایه‌نی و حوكمه‌تێن هه‌ڤپشك نینه، كۆریا ل سالا 1945 ژ بن كۆنتۆلا داگیركرنا ژابوونێ ده‌ركه‌فت, ئه‌مریكا و وه‌لاتێن رۆژئاڤا ده‌ستێ خوه دانا سه‌ر پشكا باشوور، ئێكه‌تیا سۆڤیه‌تی و كۆمارا مللی یا چینێ باكوورێ وێ گرت ل ڤێرێ دو رژێمێن هه‌ڤدژ په‌یدابوون سه‌رمایه‌داری ل باشۆر و كۆمۆنیستی ل باكۆر، ل سالا 1950-1953 شه‌ڕێ ناڤخوه‌ی په‌یدابوو د ناڤبه‌را هه‌ردو كوَریان دا، كوَریا باجا هه‌ڤركیا نێڤده‌وله‌تی دا. كێشه‌یا وان وه‌كهه‌ڤی هه‌یه ل گه‌ل كێشه‌یا ڤێتنامێ كو بدووماهی هات ب سه‌ركه‌ڤتنا ڤێتناما باكۆر (كۆمۆنیست) ل سه‌ر ڤێتناما باشۆر(سه‌رمایه‌داری) كو نه دووره مه‌به‌ستا كۆریا باكوور ئه‌و بیت وێ ئه‌زموونێ دوباره بكه‌ت. ئه‌ڤجا مێژوویا خوێناوی و ته‌حل هه‌ردو كوَریا یا ب ساناهی د ئێك سنوَر دا كۆم ناكه‌ت. هه‌مان ده‌م دا ل كوردستانێ ژی مه ئاگه‌ه ل بزاڤه‌كی بوو كو یا نێزیكه ژ بابه‌تێ كۆریا، ئه‌و ژی پارتا كرێكارێن كوردستانێ كو پێگه‌هێ مه‌زن یێ وێ ل باكۆری یه دخوازیت ئه‌زموونا كانتوونێن رۆژئاڤا ڤه‌گوهێزیته باشۆری، هه‌روه‌كی ئه‌و نزانن ب چ قوربانی و خه‌بات و ده‌رده‌سه‌ری ئه‌ڤ ئه‌زموونا باشۆری هاتیه ب ده‌ست و پاراستن گه‌لۆ كێ پێدڤی ب كێ یه؟ مه ب وانه یان وان ب مه‌یه؟ ترسا وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر ئه‌وه ئه‌زموونا باشۆری بهێته ڤه‌گوهاستن بۆ پارچێن دیتر ژ نوو ئه‌ڤرۆ به‌رێز جه‌میل بایك هه‌ڤسه‌ركێ كه‌جه‌كێ و سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش هه‌ڤسه‌رۆكێ هه‌ده‌پێ داخوازا ئاڤاكرنا كانتوونێن شنگال و قه‌ندیلێ دكه‌ن كو مینا كانتۆنێن رۆژئاڤا(جزیره، كۆبانێ، عه‌فرینێ)بن هه‌كه ئه‌ڤه ته‌مه‌ت سێ قه‌زاێن هه‌رێمێ بن هوون بخوازن هه‌می باشۆری بكه‌نه سیسته‌مێ ناڤبری ئه‌رێ بوَچی ئه‌زموونا سێ پارێزگه‌ها نا ڤه‌گوهێزنه باكۆرو رۆژئاڤایێ كوردستانێ كو ته‌مه‌ت هه‌می عێراقێ سه‌نگا خوه هه‌یه ل ده‌ڤه‌رێ وجیهانێ و بوویه بنگه‌هێ بریاردانێ و گه‌شه‌یا ئابووری و بزاڤا دیپلۆماسی و هێزه‌كا له‌شكری یا كارا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و سه‌رۆك و سه‌رۆك وه‌زیران و وه‌زیر و به‌رپرسێن بالا یێن وه‌لاتان نه‌شێن بێ هه‌ڤلێرێ سه‌را به‌غدا و وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ بكه‌ن، گه‌ر نه‌هێنه هه‌رێمێ و دگه‌ل سه‌ركردایه‌تیا سیاسی یا كوردی به‌حسا ره‌وش و كاودان و چاره‌نڤیسێ عێراق و رۆژهه‌لاتا ناڤین بكه‌ن و بۆچوون و پێشنیازێن وان وه‌رگرن و هه‌لۆیست و سیاسه‌تێن خوه بۆ كوردان رۆن بكه‌ن، ژبیر نه‌كه‌ن یا هوون هزر دكه‌ن خه‌ونه‌كه بجه ناهێت، خه‌لكێ باشۆری ل سالا 2003 پێشنیازا ئه‌مریكا ره‌تكر كو دخواست عێراقێ دابه‌ش بكه‌ت ل سه‌ر بنه‌مایێ فیدرالی یا پارێزگه‌هان و هه‌تا سیسته‌مێ فیدرالی بۆ هه‌رێما كوردستانێ ب شه‌ره‌كێ دیپلۆماسی یێ دژوار هاتیه چه‌سپاندن كوردان چاڤه‌رێ هه‌می پێشهاتێن گران و قه‌ده‌را كر. نزانم بۆچی پارچه‌یا باكۆر ژبیرا وان چوویه، ما ئه‌رێ باشووری نه خودان سیسته‌م و ئابوور و له‌شكر و ئیداره و سیاسه‌تا خوه یا سه‌ربه‌خوه‌نه؟ ڤێجا چ پێدڤی ب گۆتن و پێشنیازێن وان هه‌یه هه‌تا خوه ب خودانێن باشۆری بزانن بلا هه‌ر چنه بیت بۆ خه‌لكێ باكۆری ب تایبه‌ت و كوردستانێ ب گشتی خوه‌یا بكه‌ن وان كوردستانه‌كا ئازاد دڤێت یان مافێ ئۆتۆنۆمی، چونكی ل به‌ر خه‌لكی به‌رزه كریه ئارمانجا وان چی یه و كوردبوون كه‌ڤتیه ل ژێر گومانێ، هه‌ر لایه‌نێ ل باشۆری پشته‌ڤانیا سیاسه‌ت و هه‌لۆیستێن وان بكه‌ت، ئه‌و یێ یاری یان ب ئاگری دكه‌ت و پشكداره د هه‌وله‌كا دژمنكاری دا كو پشت راستی وه‌لاتێن هه‌ڤسوو پشته‌ڤانن، بلا په‌كه‌كه و په‌یه‌ده ئه‌زموونا باشۆری بپارێزن و نه‌كه‌نه منه‌ت ل سه‌ر مه، چونكی یێ نانێ باشۆری یا دخۆن و ئه‌م ناكه‌ینه منه‌ت و حوكمه‌ت و خه‌لكێ باشۆری بووین، نه‌هێلای كانتوونا كۆبانێ بكه‌ڤیت و ب سه‌ربلندیڤه پاراستی، دیسا زۆر ده‌ڤه‌رێن مه ل بن كۆنترۆلا وانن، لێ خه‌لكی ده‌رفه‌ت دایێ ب تنێ كو كوردن، هه‌كه نه هه‌ر وه‌كی كورد دبێژن برا برایه بازارا جودایه و پێدڤی ناكه‌ت كوردستانه‌كا ئێكگرتی بخوازین، ئێك پارت ده‌سه‌لاتدار بیت.
