كۆمكوژیا ئه‌رمنیان

كۆمكوژیا ئه‌رمنیان

67

د رۆژا 24. 04. 2015 دا سه‌د سال ب سه‌ر كۆمكوژیا گه‌لێ ئه‌رمه‌ن دا ده‌رباز دبن(24. 04. 1915) ئه‌و كۆمكوژیا هه‌تا نوكه‌ ب فه‌رمی ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ دان پێ نه‌هاتیه‌ دان. كاره‌كته‌رێن سه‌ره‌كی یێن ئه‌ڤ كۆمكوژیه‌ ئه‌نجامداین ده‌وله‌تا ئۆسمانی بوو د گه‌ل چه‌كدارێن حه‌میدی(سووارێن حه‌میدی) كو پرانی ژ چه‌كدارێن عه‌شیره‌تێن كورد بوون (جاشێن كورد، مێزه‌ بكه‌ن هه‌ر جاشێن كورد بوون دگه‌ل سوپایێ عێراقێ پشكداری د هه‌وێن ئه‌نفالان دا(23. 02. 1988 – 06. 09. 1988) ل دژی گه‌لێ كوردستانێ). پێنه‌ڤێت كۆمكوژیا گه‌لێ ئه‌رمه‌ن یه‌كه‌مین جینوسایده‌ د چه‌رخێ بیستان دا و ته‌ڤ پیڤه‌رێن جینوسایدێ ل سه‌ر ڤێ كۆمكوژیێ دئێنه‌ چه‌سپاندن؛ وه‌كو پێشوه‌خت نه‌خشه‌دانان و خوه‌ به‌رهه‌ڤ كرن و دیاركرنا جه و ئالاڤێن پێدڤی بۆ ئه‌نجامدانێ. توركیا بخازت یان نه‌خازت ئه‌و كاره‌ساتا ب سه‌ر گه‌لێ ئه‌رمه‌ن دا هاتی جینوسایده‌ و چه‌ند خوه‌ ترش و ته‌حل بكه‌ت دێ هه‌ر رۆژه‌ك هێت دان ب به‌رپرسیاریا خوه‌ كه‌ت و سینگێ ئه‌رشیڤا خوه‌ ڤه‌كه‌ت و راستیا وێ كاره‌ساتێ ل پێشیێ بۆ گه‌لێ تورك ب خوه‌ و پاشی بۆ جیهانێ دیار كه‌ت. لێ توركیا ب هه‌موو شیانێن خوه‌ ڤه‌ نكۆلیا ڤێ كۆمكوژیێ دكه‌ت و ب چ ئاوایان هه‌تا نوكه‌ نه‌یا ئاماده‌یه‌ دان پێنانێ بكه‌ت و ئه‌ڤ كریارا توركیا بوویه‌ سه‌ده‌ما وێ یه‌كێ به‌رده‌وام بكه‌ڤت به‌ر شه‌یێ ره‌خنێ و سو شكاندنێ و رێ ل به‌ر چوونا توركیا د ناڤ ئه‌ورۆپا ئێكگرتی دا ئاڵۆزتر لێ بهێت كو خه‌ونا مێژینه‌یا توركیایه‌. پرانیا ده‌وله‌تێن جیهانێ دان ب ڤێ كۆمكوژیێ كریه‌ و یێن دان پێنان نه‌كری ژی پاساوێن خوه‌ هه‌نه‌ ئه‌رێ گه‌لۆ فه‌ره‌ حوكمه‌ت یان په‌رله‌مانێ كوردستانێ د ڤی سه‌رده‌می دا بریارا دان پێنانێ ب جینۆسایدا برایێن مه‌ یێن ئه‌رمن بكه‌ت، دجهێ خوه‌ دایه‌؟ به‌ری هه‌ر تشتی كوردستان هێ نه‌بوویه‌ ده‌وله‌ت و پشكه‌كه‌ ژ عیراقا فیدراڵ و په‌یوه‌ندیێن عێراقێ توركیا د پێشڤه‌چوونه‌كا به‌رده‌وام دانه‌ و حه‌تا نوكه‌ عێراقێ دان ب ڤێ جینۆسایدێ نه‌كریه‌ و باوه‌ر ناكه‌م د ده‌مه‌كێ نێزیك دا عێراقێ ئه‌و نیاز هه‌بت. یا دن په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ د گه‌ل توركیا دباشن و مرۆڤ دكارت بێژت باشترین په‌یوه‌ندیێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل سه‌ر ئاستێ ناڤده‌وله‌تی دگه‌ل توركیانه‌ و كوردستان مێرگا كالایێن توركیایه‌ ژ بلی ئه‌ڤرۆ ل توركیا پرسگرێكا كوردی رێكێن دیالۆگێ گرتیه‌ به‌ر و پرۆسه‌سا ئاشتیێ ده‌ستپێكریه‌. هه‌ر پێنگاڤه‌كا حوكمه‌تا كوردستانێ یان په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ داناساندن و دانپێنانا جینۆسایدا ئه‌رمه‌نیان ب هاڤێژت؛ دێ زیانه‌كا ئێكجار ب هه‌رێما كوردستانێ كه‌ڤت و ئه‌ڤ دان پێنانه‌ چ ل حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر ئاستێ ناڤده‌وله‌تی زێده‌ ناكه‌ت. چونكو هه‌رێما كوردستانێ نه‌ ده‌وله‌ته‌ ژ به‌ر ئه‌گه‌رێن سه‌ری نه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌لێ هه‌رێما كوردستانێ دا یه‌. ئه‌ڤا بزاڤا 49 په‌رله‌مانته‌رین كوردستانێ نیشانا كۆله‌واریا سیاسیا وان ئه‌ندام په‌رله‌مانته‌رانه‌ و ل به‌رچاڤ نه‌گرتنا به‌رژه‌وه‌ندیێن وه‌ڵاتیێن ئه‌و هه‌لبژارتینه‌ چونكو كوردستان یا د قه‌یراه‌نه‌كا ئابووری و سیاسیی دا دبوورت و ئه‌ڤ بزاڤه‌ دێ ڤێ قه‌یرانێ كوورتر لێكه‌ت. دوور ژ بازارێن سیاسی و یاریكرن ب هه‌ستێن مرۆڤانه‌تی كۆمكوژیا ئه‌رمه‌نیان جینۆسایده‌ و ده‌ستێن مه‌ كورد د ڤێ جینوسایدی دا هه‌بوویه‌ و فه‌ره‌ ئه‌م ب وێره‌كی ل ڤێ پرسێ مێزه‌بكه‌ین و داخوازا لێبۆرینێ ژ برایێن خوه‌ یێن ئه‌رمه‌ن بخوازین و به‌رپرسیاریا خوه‌ د وێ كۆمكوژیێ دا دیار بكه‌ین. لێ چونكو مه‌ ده‌وله‌ت نینه‌ ئه‌ڤ پرسیاره‌ دێ مینت بۆ وێ رۆژا كوردستان دبته‌ ده‌وله‌ت هنگی بیێ ئێكو دوو دڤێت ئه‌م دان پینانێ بكه‌ین و مزێ به‌رپرسیاره‌تیا خوه‌ بده‌ین.

کۆمێنتا تە