كەنگی مەزاختیێن ژنێ ل سەر زەلامێ وێ فەرز دبن؟
چنار ئەحمەد:
مەزاختیێن هەڤژینیێ (نفقە الزوجە) مافەكێ دارایی یێ ژنێ یە ل سەر زەلامی كو پێدڤیە زەلام هەیڤانە مەزاختنەكێ ل هەڤژینا خو بكەت و مەزاختیا هەڤژینیێ یا بەردەوامە حەتا بەردان چێدبیت و ب سێ هەیڤا پشتی بەردانێ ژی ئەڤ مەزاختیە یا بەردەوامە ل سەر زەلامی كو دبێژنێ (النفقە العدە).
پارێزەر نەوزاد سەعید بو روژناما ئەڤرۆ دیار كر كو مەزاختیێن هەڤژینیێ مافەكێ دارایی یێ ژنێ یە ل سەر زەلامی كو پێدڤیە زەلام هەیڤانە مەزاختنێ ل هەڤژینا خو بكەت هەر ژ مێژویا گرێدانا گرێبەستا هەڤژینیێ بەرامبەر دادگەهێ و گۆت: (لدووڤ مادا 58 ژ یاسایا بارێ كەسایەتی مەزاختیا ژیانا هەر كەسەكی ل سەر ملێ وی بخویە بتنێ یا ژنێ ل سەر زەلامێ وێ یە و لدووڤ ڤی مادەی ژن شایستەی ڤی مافێ دارایی دبیت حەتا هەكە ژن هاتە مەهر كرن و بو ماوەیەكی نەهاتە ڤەگوهاستن ژی پێدڤیە زەلام مەزاختنێ لێ بكەت ل مالا بابێ وێ كو مەزاختی خوارن و ڤەخوارن و جلك و نەساخیێ بخوڤە دگریت).
پارێزەری دا زانین كو دادگەه ب رێكا هندەك بسپورێن خو شیانێن دارایی یێت زەلامی دزانیت و بارێ وی یێ دارایی د هەلسەنگینیت و لدووڤ هندێ بڕە پارەیەكی ل سەر زەلامی فەرز دكەت و هەكە د داهاتی دا حالێ زەلامی خوش بو و بارێ وی یێ دارایی باشتر لێ هات ژنێ ماف یێ هەی داخوازا زێدەكرنا مەزاختی بكەت و مەزاختینا هەڤژینیێ یا بەردەوامە و حەتا كو بەردان چێدبیت و ب سێ هەیڤا پشتی بەردانێ ژی ئەڤ نەفەقە یا بەردەوامە ل سەر زەلامی كو دبێژنێ (النفقە العدە).
نەوزاد دیار كر ژی، لدووڤ یاسایێ هەكە ژن ئێك ژ ڤان كارا ئەنجام بدەت شایستەی مەزاختێ نابیت، هەكە ژن ژ مالا هەڤژینێ خۆ دەركەفت بێی ئەگەرەكێ رەوا ئانكو زیز ببیت ل ڤی حالەتی ژن شایستەی مەزاختی نابیت و گۆت: (هەروەسا هەكە هاتو ژن هاتە حوكم كرن ب حوكمێ تاوانەكێ ئانكو تاوانەك ئەنجام دابیت و حالەتێ سیێ ئەگەر ژن رێگریێ ل زەلامی بكەت بو گەشتەكێ ل گەل نەچیت بو نمونە هەكە زەلام گەشتەكا دوور بكەت وەكی بچیتە وەلاتەكی بو تەمامكرنا خواندنا خو و ژن رێگریێ لێ بكەت و ل گەل نەچیتە وێ گەشتێ د ڤی حالەتی ژی دا ژن نەشێت داخوازا نەفەقێ بكەت).
پارێزەر نەوزاد دیار كر كو سێ جورێن مەزاختنێ یێت هەین، مەزاختنا رابردو ئەوە دەمێ زەلامی بو ماوەیەكی مەزاختن ل هەڤژینا خو نەكربیت و ئەو مەزاختنە كەفتبیتە سەر ئێك ژن دشێت داخوازا وی مافی بكەت و گۆت: (دیسان مەزاختنا پێش وەخت ئەو مەزاختنەیە ئەوا دادگەه بو ژنێ دانیت حەتا سكالایا مەزاختی ب دووماهی دهێت، هەروەسا مەزاختنا بەردەوام كو پشتی دادگەه بریارا دووماهیێ ددەت زەلام پێگیر دبیت وی كوژمێ پارەی بدەتە ژنێ).
