لازیما یوسف: هه‌كه حوكمه‌تا ئیراقێ حه‌ز ل سه‌ر هه‌بایه نوكه په‌كه‌كه ژ شنگال ده‌رئێخست بوو
دیدار، نیوار محه‌مه‌دسه‌لیم
لازیما یوسف كارگێرا لقا 17 یا پارتی دیموكراتی كوردستان ل شنگال د دیداره‌كێ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ به‌حس ل ره‌وشا شنگال و هه‌لبژارتنان دكه‌ت و دده‌ته زانین كو هه‌تا پارتی داخواز ژ وان نه‌كه‌ت ئه‌و باره‌گایێ خوه نابه‌نه ناڤا شنگال و دده‌ته زانین كو دێ وه‌كو جارێن پێشتر لیستا ئێكێ بن ل ده‌ڤه‌رێ. به‌حس ل هه‌بوونا هێزێن نه‌شه‌رعی ژی ل ده‌ڤه‌رێ دكه‌ت و دده‌ته زانین كو هه‌كه حوكمه‌تا عیراقێ حه‌ز ل سه‌ر هه‌بایه نوكه په‌كه‌كه ژ شنگال ده‌ركه‌فت بایه و دبێژیت: خه‌لكێ مه دخوازیت ل بن خیڤه‌تان بیت نه‌كو ڤه‌گه‌ریته‌ڤه و ل بن ده‌سته‌لاتا هێزێن نه‌شه‌رعی
ئه‌ڤرۆ: ره‌وشا شنگال نها یا چاوایه و هوون چاوان هه‌لبژارتنان ل وێرێ ئه‌نجام دده‌ن؟
لازیما یوسف: ره‌وشا شنگال ژ لایێ ئه‌منی و سیاسی ڤه نه‌یا باشه، ژ به‌ر هه‌بوونا هێزێن نه یێن شه‌رعی ل شنگال چو هێزێن په‌كه‌كێ بن یان ژی حه‌شدا شه‌عبی و ئه‌ڤه بووینه ئاسته‌نگ ل هه‌مبه‌ر ڤه‌گه‌ریانا خه‌لكێ مه بۆ ده‌ڤه‌رێ.
خه‌لكێ مه دخوازیت ل بن خیڤه‌تان بیت نه‌كو ڤه‌گه‌ریته‌ڤه و ل بن ده‌سته‌لاتا وان بیت. ئه‌م ژی وه‌كو لقا 17، یا پارتی دیموكراتی كوردستان مه ده‌ست ب هه‌وا خوه یا هه‌لبژارتنان كریه ل ناڤا شنگال و د ناڤ كه‌مپان ژی دا. هێز ل وێرێ بن و ل وێرێ نه‌بن ئه‌م دێ هه‌ر هه‌وا خوه یا هه‌لبژارتنان ئه‌نجام ده‌ین. وه‌كو پارتا ئێكێ خه‌لكێ شنگال پێڤه یێ گرێدایی هه‌ر پارتی دیموكراتی كوردستانه، 80% ژ خه‌لكێ وێ ده‌ڤه‌رێ ب ڤێ پارتیێ ڤه د گرێداینه و ب پارتیا خوه د زانن، حه‌ز دكه‌ن ژی ڤه‌گه‌ریته ده‌ڤه‌رێ دا كو خزمه‌تا وان بكه‌ت.
مه سێ به‌ربژار ل شنگال هه‌نه، قایمقامێ نها یێ شه‌رعی مه‌حما خه‌لیل و ڤیان ده‌خیل و د. ماجد، هه‌رسێ پێشتر ژی پشكداری د خولێن جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ دا كریه و خودان شاره‌زایی و سه‌ربۆرن. ل بازنا چار یا زوممار ژی مه كاك ئیبراهیم هه‌یه و به‌ربژارێ مه‌یه، كاك سه‌فا ژی به‌ربژێره، به‌لێ دبیت وی ڤه‌كێشین دا كارتێكرن ل سه‌ر ده‌نگان نه‌بیت و بشێین كورسیا خوه ل وی بازنه‌ی مسوگه‌رتر لێ بكه‌ین. ب دیتنا مه هه‌كه بازنێ چار یێ زوممار ئێك به‌ربژێر بیت باشتره.
بازنێ شنگال یێ سێ، سێ كه‌س دێ چنه جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ وه‌كو نوونه‌ر، دو نێر و ئێك ژی مێ، كار ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكه‌ین كو هه‌رسێ به‌ربژارێن مه بچن و ل بازنێ چار یێ تله‌عفه‌ر ژی زووممار ب خوه ڤه دگریت كو مه دو به‌ربژار هه‌نه و حه‌ز دكه‌ین بكه‌ینه ئێك دا كو كورسیا مه مسوگه‌رتر لێ بهێت و پێشتر ژی ل وی بازنه‌ی مه ئێك نوونه‌ر هه‌بوو.
ئه‌ڤرۆ: بۆچی زێده‌تر به‌ربژارێن هه‌وه دووباره‌نه؟
لازیما یوسف: ل سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ و عیراقێ ژی، پارتی دیموكراتی كوردستان به‌ربژارێن خوه یێن كه‌ڤن یێن به‌ربژار كرین ب مه‌ره‌ما وێ چه‌ندێ كه‌سانێن خودان شاره‌زایی و سه‌ربۆری ره‌وانه‌ی جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ بكه‌ت، نه ب تنێ ل شنگال.
ئه‌ڤرۆ: ل هه‌موو هه‌لبژارتنێن بوری، كێماسی ل شنگال هه‌بوون ژ لایێ كۆمسیۆنێ ڤه، چو ڤه‌نه‌كرنا سندوقا و نه‌گه‌هشتنا وان ل ده‌مێ پێدڤی بۆ بنگه‌هان یان ژی هه‌ر كێشه‌كا دی، بۆ ئه‌ڤ ساله چو هاتیه كرن ئه‌و كێشه دووباره نه‌بن؟
لازیما یوسف: هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل كۆمسیۆنێ هه‌یه، به‌لێ د سه‌ر كۆمسیۆنێ دا ل جڤاتا كۆمسیاران كێشه بۆ مه دهێنه دروستكرن، وه‌كو شنگال و زوممار. نها ژی 10 هزار به‌ربژار ل سه‌ر بازنا شنگال هاتینه ڤه‌گوهاستن بۆ ڤه‌یدیێ و ئه‌ڤ رێژا مه‌زن یا ده‌نگان دشێت كورسیه‌كا جڤاتا نوونه‌ران مسۆگه‌ر بكه‌ت. ژماره‌كا دی یا زۆر یا ده‌نگده‌ران هاتینه ڤه‌گوهاستن بۆ فه‌یدیێ و ب ڤێ چه‌ندێ ژی ئه‌و ژی نه‌شێن ده‌نگێ خوه بده‌نه به‌ربژارێن خوه.
33 هزار كارتێن ده‌نگدانێ ژی وه‌كهه‌ڤ هاتینه چێكرن و هه‌ردو هاتینه كارا كرن و چه‌ندین كار هاتینه هه‌تا شیایین ڤێ ئاریشێ چاره‌سه‌ر بكه‌ین.
ئه‌ڤرۆ: هوون نابین ل ده‌مێ هه‌لبژارتنان په‌كه‌كه و حه‌شدا شه‌عبی ئاریشان بۆ وه‌لاتیان دروست بكه‌ن یان گه‌فا لێ بكه‌ن ده‌نگێ خوه نه‌ده‌نه پارتی؟
لازیما یوسف: داخوازیا مه وه‌كو پارتی ل سه‌ر داخوازیا خه‌لكێ ئه‌وه كو مایتێكرن ل د هه‌لبژارتنان دا نه‌هێنه كرن و هه‌كه ئه‌ڤه هاته كرن پشت راستین دێ بینه یێن ئێكێ چونكو ل 2018ێ ژی پارتی نه‌یا ئاماده‌بوو، به‌لێ ژ به‌ر كو مایتێكرن و گه‌ف و ئه‌ڤ كاره نه‌بوون، پارتی شیا ببیته لیستا ئێكێ ل ده‌ڤه‌رێ و پتریا ده‌نگێن جڤاتا نوونه‌ران ل وێ ده‌ڤه‌رێ ب ده‌ست خوه ڤه بینیت. ئه‌ڤه گرۆڤه‌یه ل سه‌ر وێ چه‌ندێ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ پارتی دڤێت، ژ به‌ر هندێ ژی پێدڤیه حوكمه‌تا عیراقێ ژی ده‌لیڤێ نه‌ده‌ته خه‌لكه‌كی كو ڤی كاری بكه‌ن ژ به‌ر كو هه‌لبژارتن كریاره‌كا دیموكراتی یه و دڤێت خه‌لك ل دووڤ حه‌زا خوه نوونه‌رێن خوه هه‌لبژێرن.
ئه‌ڤرۆ: هه‌وه كار ل سه‌ر نه‌كریه چاڤدێرێن بیانی ب رێژه‌كا زێده‌تر هه‌بن؟
لازیما یوسف: مه داخواز كریه كو ل شنگال و كه‌مپان ژی چاڤدێرێن بیانی گه‌له‌ك هه‌بن و نه‌ته‌وێن ئێكگرتی ژی چاڤدێریا هه‌لبژارتنان بكه‌ت و ب هووری ئاگه‌هداری ره‌وشا هه‌لبژارتنان ببن.
ئه‌ڤرۆ: پارتی باره‌گایێن خوه بۆ بانگه‌شا هه‌لبژارتنان ل ده‌ڤه‌را شنگال دانانیت؟
لازیما یوسف: هه‌تا نهو چو تشتێ فه‌رمی نینه. ئه‌ڤ چاڤه‌رێ بڕیارا سه‌ركرداتیا پارتی نه، پێدڤیه هه‌ماهه‌نگی د ناڤبه‌را هه‌ردو حوكمه‌تان دا هه‌بیت هه‌تا پارتی بشێت باره‌گایێن خوه ل وێ ده‌ڤه‌رێ بدانیت، به‌لێ د سه‌ر وێ چه‌ندێ ژی پتریا خه‌لكێ مه ئاواره‌نه و ل ناڤ ئاواران ژی و ل هه‌موو جهان باره‌گایێن پارتی هه‌نه و هه‌وا خوه یا بانگه‌شێ دكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ: به‌ربژارێن پارتی دشێن ل ناڤا شنگال بانگه‌شا خوه یا هه‌لبژارتنان ئه‌نجام بده‌ن؟
لازیما یوسف: پتریا وان ل ڤێره ل ناڤ خه‌لكی كار دكه‌ن. به‌لێ ئه‌وان كه‌سان كه‌سوكارێن خوه یێن ل ناڤ شنگال هه‌یین و كار ژ بۆ وان دكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ: ب رێژا چه‌ندێ خه‌لك ڤه‌گه‌ریایه شنگال؟
لازیما یوسف: ب رێژا نێزیكی 15 هه‌تا 20% خه‌لك ڤه‌گه‌ریایه شنگال، ژماره‌كا خه‌لكی ژی هه‌ر ل وێرێ بوون، ئه‌ڤێن دی هه‌موو نهو د كه‌مپان دانه.
ئه‌ڤرۆ: ژ ڤێ ژمارا خه‌لكێ چوویه شنگال یان ل ناڤ شنگال مایی، هوون دبینن پارتی دێ لیستا ئێكێ بیت؟
لازیما یوسف: هه‌كه چو گه‌ف ل سه‌ر وی خه‌لكی نه‌بن و ب ره‌نگه‌كێ ئازادانه ده‌نگێ خوه بده‌ن، مه باوه‌ری یا هه‌یی پارتی دێ بیته لیستا ئێكێ ل وێرێ و گرۆڤه ژی ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ ل 2018ێ ژ ل سه‌ر كاره‌ساتا شنگال و ریفراندومێ پارتی هه‌ر لیستا ئێكێ بوو.
ئه‌ڤرۆ: ب دیتنا هه‌وه په‌كه‌كه دێ ب رێیا هنده‌ك لیستا شێت چیته ناڤا جڤاتا نوونه‌ران؟
لازیما یوسف: هه‌كه په‌كه‌كه بچیته ناڤ جڤاتا نوونه‌ران دێ مه‌ترسیه‌كا مه‌زن بیت چونكو هێزه‌كا ده‌ره‌كی یه و ل وه‌لاتێ خوه نه‌یا شه‌رعی یه و ل ڤێره ژی شه‌رعیه‌تا خوه نینه ژ به‌ر هندێ دێ بیته گه‌ف ل سه‌ر حوكمه‌تا عیراقێ ژی. چونكو دێ گه‌هیته جهێ بڕیارێ و ئه‌ڤه ژی نه‌یا باشه چونكو پارتیێن هه‌ین ل ناڤ شنگال پشته‌ڤانیا وان دكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ: ئه‌و چ تشته جه‌ماوه‌ر وه‌سان ب پارتی ڤه گرێدایی؟
لازیما یوسف: دبیت كه‌سه‌ك ژ كه‌سه‌ك ژ مه یان لقێ یان سه‌ركرداتیێ نه‌یێ رازی بیت، به‌لێ هه‌موو ژی دزانن چو كه‌س و چو لایه‌ن وه‌كو مالا بارزان پشته‌ڤانیا وان ناكه‌ت. كاریزما سه‌رۆك بارزانی و سه‌ره‌ده‌ریكرن و هه‌لویستێ وی ل سه‌ر ئێزدیان ئه‌گه‌ره‌كێ سه‌ره‌كی یه ئێزدی حه‌ز ژێ دكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ: به‌رنامێ پارتی دێ چو خزمه‌تا ئێزدیان و شنگال كه‌ت؟
لازیما یوسف: هه‌كه رێكه‌فتنا ناڤبه‌را حوكمه‌تا هه‌رێمێ و به‌غدا بهێته بجهئینان، پارتی دێ ڤه‌گه‌ریته شنگال و داخوازیێن خه‌لكی بجه ئینیت و ئاڤه‌دانیێ كه‌ت.
ئه‌ڤرۆ: شنگال ببیته ئیدارا سه‌ربه‌خۆ یان پارێزگه‌ه؟
لازیما یوسف: پارتی و خه‌لكێ شنگال ژی دزانن شنگال ببیته پارێزگه‌هه‌كه دێ گه‌له‌ك خزمه‌تا ده‌ڤه‌رێ هێته كرن. ده‌ڤه‌ره‌كا دووره و ژمارا خه‌لكێ وێ زوره و رووبه‌ره‌كێ زۆر یێ هه‌یی ژ به‌ر هندێ باشترین چاره‌سه‌ری ئه‌وه شنگال ببیته پارێزگه‌ه.
هه‌ر چه‌نده عیراق ب چو ره‌نگان پشته‌ڤانیا ڤی پرۆژه‌یی ناكه‌ت و چو پێنگاڤێن پراكتیك نه‌هاڤێتینه د ڤی واری دا.
ئه‌ڤرۆ: هه‌بوونا په‌كه‌كێ و حه‌شدێ بوویه ئه‌گه‌ر ب دروستی خزمه‌تا شنگال و ده‌ڤه‌رێ نه‌هێته كرن؟
لازیما یوسف: هه‌بوونا هێزێن نه شه‌رعی بوویه ئه‌گه‌ر ده‌زگه‌هێن نێڤده‌وله‌تی نه‌چنه ده‌ڤه‌رێ و كار نه‌كه‌ن، چه‌ندین پرۆژێن نێڤده‌وله‌تی هه‌نه بۆ ده‌ڤه‌رێ به‌لێ ژ به‌ر هه‌بوونا په‌كه‌كێ و حه‌شدێ چو رێكخراو نه‌شێن كار بكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ: چ بوویه ئه‌گه‌ر حوكمه‌تا عیراقێ نه‌شیایه په‌كه‌كێ ژ شنگال ده‌رنه‌ئێخیت؟
لازیما یوسف: هنده‌ك به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشكن و حوكمه‌تا عیراقێ وان به‌رژه‌وه‌ندیان ب رێڤه دبه‌ت، هه‌كه ڤیابا ده‌سته‌لاتا خوه ب رێیا قانوونێ ب سه‌پینیت نوكه كربا، به‌لێ حه‌زا ئه‌نجامدانا وی كاری نینه.
