له‌نگیا زارۆیان ئاریشه‌كا به‌ربه‌لاڤه و دایك و بابان گه‌له‌ك ئالوز دكه‌ت
ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ ساخله‌میی:
د.عه‌بدوللا نه‌بی صالح، تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن هه‌ستی و شكه‌ستنان دیاركر كو سێ ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كی بۆ له‌نگیا زارۆیان هه‌نه كو به‌رپرسیارن زارۆ ژناڤدا ب له‌نگن، ئه‌وژی ده‌ڤه‌را قوقلكێ و چوك و گوزه‌كا پێی و ب تایبه‌ت ده‌مێ كارتێكرن ل قوقلكا پێی دبیت و گۆت: ل ده‌ڤ هنده‌ك زارۆیان زڤرین دكه‌ڤیته ئالیێ خوارێ و دبیته ئه‌گه‌ر پێن زارۆیان وه‌كو كڤانان دیارببن، ل وی ده‌می ئه‌م پێدڤی ب گرتنا تیشكه‌كێ دبین دا ته‌ئكید ببیت كو چ ئه‌گه‌رێن دیتر نینن ژبلی نه‌دروستیا گوشا سروشتی ل هه‌ستیێ رانی، چونكو دبیت هنده‌ك ئاریشه‌یێن دیتر ژی هه‌بن وه‌كو وه‌ره‌مه‌كێ یان قولینچوونێ ( خلع ولادی)، ده‌رباره‌ی چاره‌سه‌ریا له‌نگی و خواربوونا پێیان ژی ئه‌وا ژ ئه‌نجامێ نه‌دروستیا قوقلكێ په‌یدادبن هه‌لبه‌ت دپتریا ده‌مان دا چاره‌سه‌ریا پاراستنا زارۆی دهێته كرن و دۆرێن 90% پشتی گرێدانا قاییشێ یان ب كارئینانا حه‌فازا یان بۆرینا چه‌ند هه‌یڤان بخوه چاره‌دبن، هنده‌ك جارا هنده‌ك حاله‌تێن سڤك هه‌نه كو پێدڤی ب نشته‌رگه‌ریێ دبن ب تایبه‌ت هه‌كه زارۆ پیچه‌ك مه‌زن ببیت كو ب زه‌حمه‌ت بكه‌ڤیت چاره‌یا وی ب وان رێكان بهێته كرن.
د.عه‌بدوللا نه‌بی دیاركر ده‌مێ چوك و گوزه‌كا پێی ئه‌گه‌رێن له‌نگینێ بن، ل وی ده‌مێ دێ له‌نگین ژناڤدا بیت و پێن زارۆی دێ بۆ ژناڤدا هێنه وه‌رگێران و گۆت: ره‌نگه ئه‌ڤ چه‌نده بێی ئه‌گه‌ر ژی په‌یداببیت یانژی ژ ئه‌نجامێ بێهێزیا هه‌ستیان یان ئه‌گه‌ره‌كێ زكماكی بیت، ئه‌ڤ خواربوونه دبیته ئه‌گه‌ر كو زارۆ خوار برێڤه‌بچیت، هه‌لبه‌ت ده‌مێ زارۆ دهێته پشكنینكرن دێ دیاربیت كو قوقلكا پێ وی یا شاخله‌مه و گوشه‌یێن پێن وی ژده‌رڤه و ژناڤدا دسنورێن خوه یێن سروشتی دانه، به‌لێ دێ دیاربیت ئه‌و ڤالاهیا دناڤبه‌را چوكێ و پێی دسروشتی نینن و ب ڤی ره‌نگی ب ساناهی دهێته ده‌ستنیشانكرن.
تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن هه‌ستیان و شكه‌ستنێ ئه‌وژی دیاركر كو ل وی ده‌می دڤێت تیشكه‌ك بۆ پێن وی بهێته گرتن دا ل هنده‌ك ئه‌گه‌رێن دیتر ژی بگه‌ریێن وه‌كو نه‌خۆشیا كساحێ ( نه‌رمه هه‌ستی) یان هه‌بوونا وه‌ره‌مه‌كێ دهه‌ستیێن پێن وی دا، هه‌روه‌سا دڤێت ب شێوه‌یه‌كێ رێكخستی پشكنینا وی بهێته كرن داكو پشت راست بین كو ل گه‌ل بۆرینا ده‌مێ زێده‌نابیت.
هه‌روه‌سا دیاركر ژی كو دپتریا ده‌مان دا ژی ل گه‌ل بورینا ده‌می ئه‌ڤ حاله‌ته ب خوه چاره‌دبن، به‌لێ هنده‌ك جارا ده‌ما مه‌زن دبن ره‌وشا وان خرابتر لێ دهێت و كارتێكرنه‌كا خرابتر ل سه‌ر رێڤه‌چوونێ دكه‌ت و دیسا كارتێكرنێ ل ده‌روونیا زارۆیان ژی دكه‌ت، له‌ورا دبیت ئه‌و پێدڤی ب نشته‌رگه‌ریه‌كێ بیت بۆ كورتكرنا هه‌ستێ پێی ل سه‌ر گوزه‌كێ، داكو زڤینا خوه یا سروشتی وه‌رگریت و هه‌ڤسه‌نگی بكه‌ڤیته پێن وی و ل گه‌ل ڤێ چه‌ندێ هه‌ستی دێ هێنه جێگیركرن، به‌لێ ئه‌ڤ چه‌نده گه‌له‌ك یا كێمه و روودانا وێ تشته‌كێ ده‌گمه‌نه كو هه‌ردو پێ پێكڤه ب له‌نگن و خوارببن و هه‌كه هه‌بن ژی ل گه‌ل بۆرنیا ده‌می چاره‌دبن و كێم جارا پێدڤی ب نشته‌رگه‌ریێ دبن.
د.عه‌بدوللا نه‌بی گۆتژی: ئاریشێن پێیان ژی هنده‌ك جارا دبنه ئه‌گه‌ر زارۆ ب له‌نگیت و ژوان ئاریشه‌یان ژی هێزبوونا زه‌ڤله‌كێن پێی كو دبیته ئه‌گه‌ر تل مه‌زن ببن و خار ببن ئه‌ڤه‌ژی تا راده‌یه‌كی ئالوزیێ بۆ دایك و بابان په‌یدادكه‌ن و ئه‌ڤ ئاریشه ژی پتریا وان یێن قنێتینه و ل گه‌ل زارۆبوونێ په‌یدادبن و دبنه ئه‌گه‌رێ له‌نگینێ، ئه‌ڤه گه‌له‌ك جارا ب رێیا راهێنانا و چاره‌سه‌ریا سروشتی مفای دبینن.
