ل بەر دەرازینكا دەرەهیكرنێ
نڤیسین: مستەفا لغتیری
وەرگێران:
عسمەت محەمەد بەدەل
دەمێ گەهشتییە باژێری، خوە گیرۆ نە كر و بەر ب شوونوارێن ل تەنشت باژێریڤە چوو. ڤیانەكا ژ دل بۆ ئاڤاهییێن كەڤن ئەو ڤەگرتبوو بێی بزانت ئەو ڤیانە ژ كووڤە هاتییە، هەتا دەمەكی نێزیك چو جاران گرنگی ب هەبوونا وان نە ددا، ل نك وی ئەو ب تنێ هندەك بەرێن بێدەنگ و بێ واتا بوون، بەلكی بێبها و زێدەبوون، ل ڤێ دووماهییێ و ژ ئەنجامێ كریارەكا كیمیایی د هوندرێ ویدا، حەزەكا مژەوی ل نك خوە بۆ ڤان سەروسیمایێن شوونواری دیت. دیتنا وی بۆ وان دهاتە گوهۆرین، هێدی هێدی ڤیانا وان دلێ وی گرت و واتایەك ژ ناڤ كوریشكێن وان دەركەت، هندی سەرەدانا ئێك ژ وان دكر، ب هووری گوهداری دكر دا پێلێن وێ یێن بێدەنگ ڤێ دت، هینگێ نهێنیێن ژ دەمێ بۆری بۆ دەرەهی دبن، حەز ناكن بمینن د نەپەنی.. نزانت چاوا ئەڤە روودا؟ ب تنێ ئەو پشتراستە، وی ب ئاوایەكی بەر دا ئاخافتن، دەرەهیكرنا وی وەرگرت و گرێدانەكا گەرم د ناڤبەرا واندا چێ بوو، وی دەمی چو رێ نەمان ژ بلی كو بێلایەنییا خوە بەرانبەری شوونواران ب هەموو جوونێن خوەڤە ژ دەست بدت.
دەمێ گەهشتییە هنداڤی بەرمایكێن بژالە ، دیت د ناڤ ڤالاهییا گراندا رازاینە، هندەك ژ بایێ وان ب سەر دێمێ ویدا هات، شادییێ كووراتییێن وی پڕ پڕ كرن، یێ هشیاری هندێ بوو كو جه ژ مرۆڤان یێ ڤالا بت، بەری رۆژئاڤا بۆ ژڤانێ دیدارێ هەلبژارت، رۆژ بوویە پرتەقالەكا مەزنا ب ڤالاهییێڤە هلاویستی، سیبەرێن خوەلیكی هندی چاڤێن وی قەترە دكن د بەلاڤن، ل گەل سۆراتییەكا بنەفشی تێكەلە كو گۆپیتكێن بلند خەملاندینە و ل هندەك ڤالاهییاندا رازاینە.. سەهمێ گرت دەمێ پێ خوە دانایە سەر ئەردێ باژێرێ ژبیر كری، ستوونێن مایین و یێن ل پشتێ، خوە وەكی كەڤالەكی ژ وێ جوانتر نەیی نیشا ددن، دەست پێ كر ل دیوار و ستوونان مەیزە كر، ل ڤالاهییان تەماشە كر، چاڤدێرییا بەرمایكێن پەیارێیان دكت، پێیێن بێهەژمارێن ل رۆژگارێن كەڤنار پێ ل ئەڤی جهی كری دئینتە پێش چاڤێن خوە.
پشتی چەند چركێن گەریانێ، جهەك گونجای ژێ گرت، هاری وی بكت بۆ هەمبێزكرنا دیمەنی، هەمی دیمەنی ب چاڤێن خوەیێن تێهنی.. نە تنێ ب دیتنەكا گشتی لێ نێری، چاڤێن وی هوورترین هوورهوورك ڤێدان، هێلێن هوورێن د ناڤ ئاڤاهییاندا د بژالەكری، جوون و كێلەهییێن بەران، هەڤرەنگییا ئەندازەییا وان، كڤانێن پترییا وان ژێ چووین، ئەڤێ هەمییێ وەسا لێ كر هەست ب مەستبوونەكێ بكت كو نەهێتە هەڤبەر كرن.. هینگێ ب تنێ هەست پێ كر كو ل بەر دەرازینكا دەرەهیكرنێیە، گڤەگڤا بای باوەری ل نك قایم كر كو ئەو ب لەز نێزیكی ئارمانجا خوە دبت، دەست و پێیێن خوە ب خاڤییەكا تەمام راكێشان، خاڤبوونێ هەمی لەشێ وی ڤەگرت، د رێدا رانەوەستییا، بەلكی خوە ل گەل بوهژاند هەتا دوورترین رادە.. ژ نشكەكێڤە شەبەنگێن نەرۆن بۆ دیار بوون، هێدی هێدی جهێ دەوروبەرێ وی داگیركرن، ئەڤێ چەندێ ئەو نە ترساند، بەلی ژ نشكەكێڤە بوو، ب دلقایمی ئارامییا خوە پاراست، ب تنێ ب تییێ چاڤی لێ نێری، هەستەكا ب هێز د نیڤا ویدا پشكۆژ دان كو هەر پێژنەك دێ هەمی تشتی ژ ناڤ بت، گڕنژینەكا پاراستی لێڤێن وی گرتن، ئەڤەیە، سۆزا نهێنی جارەكا دی ب جه دهێت، شوونوار نهێنییێن خوە بێ چەپ و چیر ئاشكەرا دكن، ب بۆرینا دەمی سەروسیمایێ شەبەنگێن بەرزە رۆن بوون؛ ئاڤاهییێن هەرفتی پارچەیێن خوەیێن بەرزە ب دەستڤە دئینن، كڤان د تەمامترین كاملانا خوەدانە، د جوانترین گەشاتییا خوەدانە، دیوار، هەمی دیوار ئاڤانە هەروەكی ل دەمەك نێزیك هاتینە ئاڤاكرن، تازەنە هێژ بێهنا تەراتییێ ژێ دهێت.. ئەڤەنە، وێنە رۆن دەردكەڤن، تشتێ ئێكێ یێ ژێ بەرچاڤ بووی زێرەڤان بوون.. كومزرییێن تەیسی ل سەرێن وانە، رومێن تیژ هەلگرتینە، لنگێن وان رووسن، د رێزەكا بچووكدا رێكخستینە، گونجاندنا لڤینێن خوە پاراستینە، دیمەنی هەتا دوورترین رادە ئەو شاد كر، خوە بێدەنگ كر دەمێ لێ تەماشە دكر، ژ نشكەكێڤە ئێك ژ وان بەر ب ویڤە هات، دلێ وی لێدا، رەوشا وی تێكچوو، خوە بۆ هەر تەنگاڤییەكێ بەرهەڤ كر.. سەرباز د بەرڕا بۆری بێی های ژ هەبوونا وی هەبت. وێ گاڤێ باوەری ئینا كو هەبوونا وی نە پشتراستە، ل سەر وی پێدڤییە ل جهێ خوە نە لڤ بمینت، دا ڤێ جیهانێ تێك نەدت، ئەوا بێ ئاستەنگ خوە پێشكێشی وی دكر، ب هشیاری، ب ڤەدزین ل ئالییێ رۆژهەلاتی نێری، ژنەكێ جلكەك جودا ل بەر بوو، وی چو تشتێ هەڤپشك د ناڤبەرا وێ و سەربازاندا نە دیت، ل سەر سەرێ خوە سەلكەكا تەژی هلگرتییە، هزر كر كەسكایی یان فێقی تێدایە، بێگۆمان ژنەك خوجهە، كەزییێن وێ یێن ل سەر ملان شۆڕ بووین، سەرنجا وی راكێشا، جوونێن خشلی ل هەمی بەدەنێ وێ بەلاڤن، دەمێ باش لێ نێرای، ما گوهشی ژ تاتۆیێن گەلەكێن ل سەر روو و دەستێن وێ، هندەك ئاخفتنێن نە رۆن دگۆتن، دگۆتنە سەربازان دا سەرنجا وان رابكێشت، فرۆشیارە، بێگۆمان، متایێ خوە پێشكێش دكت، جوانییا وێ بالكێشە، هەكەر چ كنجرێن ل بەر بەدەنا وێ نە د هەژینە، سەیەكێ ژ جوونەكێ ناڤخوە ل پشت وێیە، ل پەی پێنگاڤێن وێ دچت. دەمێ د بەڕا بۆری، وی ب وێرەكی هێڤ كرێ، لێ وێ های ژ هەبوونا وی نەبوو، ب مخابنیڤە هاتە بیرا وی كو هەبوونا وی زیبەقییە، خاپینۆكە، وی ب تنێ تەماشە كر، پتر بەرێ وی ل وێیە، ژن د بەڕا بۆری و ئەو بەردەوامە ل سەر گازییا خوە، دەمەك درێژ ب سەر بۆرینا وێرا نەبۆری دەنگودۆرەك ل وان دەران بلند بوو، چاڤترسیایی ل ژێدەرێ دەنگی زڤری، چاڤێن وی دیمەنەك دیت پێ هەرشی، دو سەربازان زەلامەك رادكێشا، دیارە ژ خەلكێ خوجهە، ئەو بێمفا هاوار دكت، وەسا پەیڤێن وی تەخمین كرن بێی تشتەكی ژێ تێ بگەهت، هەردو سەرباز دلڕەق بوون، خوەسەپێنەر بوون.. هزركر ب ناڤێ قانوونەكێ دەستهەلاتا خوە ل سەر زەلامی دسەپینن، تەحلاتییەكێ هەستا وی ڤەگرت، شیانێن چو كریاران نەبوون، ب تنێ ئازار دكێشان دەمێ دووڤچوونا پێنگاڤێن شەپلییێن زەلامی دكرن.. نزانی چاوا د وێ چركێدا هزرەك د بیرا ویدا بنەجه بوو كو پرس نە هاتینە گوهۆڕین و هندی جیهان هەیی ب هەمان لۆژیكێ دهێتە بریاردان، فۆرم دهێنە گوهۆڕین، لێ كووراتی هەر ئێكە.
ل وان ناڤبەینان و گاڤا ئەو ل گەل هەستێن خوە تێكهەل دبوو، دەنگەكی جودا یێ نە ژ وێ جیهانێ ئەوا خوە بۆ دەرەهی كری ئەو لەرزاند.
«سەیدایێ محمد، سەیدایێ محمد»
ب خورتی خوە ژ وێ رەوشێ دەرێخست، زەلامەك ژ سەردەمێ ئەو لێ دیت گازی دكتێ. چەند مەترەكێن كێم ژێ دوور بوو، هێدی هێدی هزرێن وی هاتنە سەری، هەست پێ كر هەروەكی ژ خەوەك كوور هشیار بووی، زەلامی دەلیڤە نە دایێ دا جیهانا ل دۆر خوە رێك بێخت، زڤر ل گەل ئاخفت:
– قەدەغەیە پشتی رۆژئاڤا ل ڤی جهی روونن.
داخوازا لێبۆرینێ ژ زەلامی كر، ئاڤاهی ب ئاوڕەك نازك ڤەمالین، پاشی ڕابوو سەر خوە و ئەو جه هێلا و ل سەر سەروسیمایێ دێمێ وی هزرا وی ڤەرەڤیای بوو، نەشییا خوە ژێ خلاس بكت هەتا نە گەهشتییە ناڤ هەمبێزا باژێری ئەوێ سپێدەیا وێ ڕۆژێ گەهشتییێ.
