ل داستانا كانیماسـێ فرۆكەیێن دوژمنی هەڤژین و دو زارۆكێن من شەهیدكرن
دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:
3 – 5
من دەرزیك بۆ خەلكی دانان و دیسا من شارەزایی هەبوو د دەرمانكرنا برینداران دا و دەمێ چوویمە (سەناتێ) دەنگۆیێ شارەزایی یا من گەهشت بوو بەرپرسێ لقێ (جەرگیس یونس ئەتریشی) خودێ ژێ رازیبت، و بارەگایێ لقێ نوژدارەك هەبوو خەلكێ بارمەرنێ بوو بن چادرەكێ بوو وی ژی گەلەك دڤیا بچمە هاری و (سەناتێ) گەلەك یا ئاسێ بوو هەر دو ئالیان ئاڤ بوو و لایێ دی چیا بوو و بتنێ مرۆڤی ئەسمان دیت و خوارنا مە بتنێ شوربا سپی بوو و نیسك و نانەك و مە خوار و پیچەكا چایێ هاتن هندەك جاران برنجا سادە دامە وی دەمی برینپێچ گەلەك كێم بوون دناڤا شورەشێ دا و ئەوان پرسیاركر و ئەگەر زانیبا دا داخازێ ژ مرۆڤی كەن، رۆژەكێ بەرپرسێ لقێ گازیكرم و داخاز كر بمینم ل بارەگایێ لقێ لێ ژ بەر كاودانێن نەخوش وی سەردەمی و خێزان و زارۆكێن خوە من نەشیا وی جهی بمینم و زڤریمە دەڤەرێ و هاتمە دانان ل گەل مەفرەزا (سەعید سپینداری) خودێ ژێ رازیبت شەهید بوویە و ناڤێ رێكخراوا مە شەهید (عەلی عوبیدوللا) بوو وماوەكی مام و چەند كارێن پیزیشكی من هاریكاری كرن و دووڤدا رۆژەكێ لژنێ گازی من و (ئحسان ئامێدی، خالد ئامێدی و ئەكرەم مایی ) كر و گۆت گەلەك هارب هاتینە و گۆتن دێ هەوە كەینە لژنەك و ل سەر ئەڤان گوندان بەرن و ئەگەر هوون سەرا گوندان دكەن وانێن تایبەت بدەنێ و هوژداریێ بدەنێ و زێرەڤانیێ ل خوە بگرن چونكە هێزێن چەكدار هەنە و رەنگە مەترسی ل سەربن و پشتی ماوەكی هاتمە ڤەگوهاستن بۆ (ئورە) وی دەمی (تێلی) وێرێ بوو گۆتن بارەگایەك هاتینە ڤەكرن و دێ چیە ل گەل ئەوان و گەلەك مال وێرێ بوون و پشتی بورینا ماوەكی و هەر كارێ پزیشكی من كر و رۆژەكێ هزرا ڤەكرنا قوتابخانەكێ بوومن دروست بوو دناڤا شۆرەشێ دا چونكە من دیت گەلەك زارۆك وێرێ هەبوون و دبێ خواند بوون و پشتی من بۆوون وەرگرتی گەلەك كەیفا وان هات و رۆژەكێ سپیندار ئینان و كەپرەك دروستكر و من پەیوەندی ب (زاهیدایێ) كر وی دەمی رێڤەبەر بوو كو بوومە (سوبرەك) بەرهەف بكەت و بدانیتە نێزیك دەرڤە و دێ ب شەڤ بخوە ئێمێ چونكە دێ وانا نیشا قوتابیان دام وێ گوت سەرچاڤا كا تە چ دی ڤێت دێ دەمە تە و هەتا تەباشیر و چەند پەرتووك ژی دانە مە و رۆژەكێ هاتم من ل گەل خوە برن و ماوەكێ خوش مە قوتابخانا گوندێ (ئورە) ڤەكر و بتنێ مامۆستا بوومە و دووڤدا بوومە كادر و من كارێن نڤێسینێ دكر ل گەل كاك (تێلی) و نێزیكی سێ سالان مامە ل گەل وی دەمی ناڤێ رێكخراوێ شەهید (چولی) بوو، دووڤ دا گەف ل خێزانێن مە هاتنەكرن ل كانی ماسێ و گۆتنە مامێ من ئەگەر نەهێت دێ خێزان و زارۆكێن وی دەستەسەركەین و رەوانەكەینە باشورێ ئیراقێ و ئەڤە گۆتە مامێ من و رۆژەكێ من گۆتە هەژڤینا خوە بەرهەڤیێن خوە بكەن و چووم من گەهاندنە (شێلازا) بەر نزاری وی دەمی هندەك خارزایێن من وێرێ بوون و ژوورەك بوومن دروستكر وی دەمی كار ژی نەبوو و ئەو چەند سال بوو یێ بێ مووچە بووم و خەلكێ گوندێ ئورە خواستن بچمە وی گوندی چونكە پێدڤیێن خەلكێ گوندی گەلەك ب من قەتیان ژ بەر شرنقا و دەرمانان و گۆت بتنێ ڤی كاری بوومە بكە دێ مووچەی ژی دەینە تە لێ من نەشیا خێزان و زارۆكێن خوە بگەهینمە وێرێ، رۆژەكێ چوومە دەف كاك (عرفان هروری) ئەو بەرپرسێ رێكخراوێ بوو و بابەت من شرۆڤەكر وی گۆت تویێ حەقی وی دەمی پێشمەرگە گەلەكێ باش بوو وەك رێژە و گەلەك هارب هاتبوون و كاك (عورفان) رێ دامن بزڤرم ب مەرجەكی هاریكاربم ل گەل پێشمەرگەی و هەر تشتەكێ ژ من بهێتە داخازكرن وەك رێكخستن هاریكار و پشتەڤان بم من ژی بەرهەڤی یا خوە دیاركر بۆ هەر كارەكێ بهێمە راسپاردن كو خزمەتا مللەتێ خوە بكەم، ل سالا 1986 حوكمەتا ئیراقێ لێبورینەك دەركر و جارەكا دی چوومە لژنێ و من گۆتێ چ كارنین ل (شێلازا) بكەم و خەلكێ دەڤەرێ بخوە یێ هەژارە و گۆتن نابێژینە كەسەكێ هەرە و تویێ ئازادی بەلێ یێ خرابیێ نەبە بەرامبەر مللەتێ خوە و من گۆتێ سوزبیت و ئەو بوو هاتمە خوارێ و چوومە (كانی ماسێ) جارەكا دی هاتمە داخازكرن بۆ لەشكەری یا ب زووری و پشتی پێنچ هەیڤان مایمە ل لەشكەریێ(ئنتداب) دەركەفت ئەڤە و پشتی پێدڤی ب مامۆستان بووین و جارەكادی ڤەگەریایمە دناڤا كەس و كارێن خوە دا ڤە و سالا 1987 زڤریمە (كانی ماسێ) مە دەست ب دەواما خوە كر و جارەكا دی من دەست ب گۆتنا وانەبێژیێ كر و مەسیحی بوون و مامۆستایێن ئاین و كوردیێ نەبوون و من دەست ب گۆتنا وانان كر.
مامۆستایێ شۆرەشێ و پێشمەرگێ شۆرەشا گولانا پێشكەفتن خواز، زێدەتر گۆت: شەڤا 13 هەیڤا 9 ئەم ل بەر دیوارێن بووین و درونشتی بووین وێ رۆژێ دەواتا (سەلامێ دێریشكی) یێ مەسیحی بوو و مەسیحیان گەلەك حەز ل حوكمەتێ كر و چەند ئەفسەرێن حوكمەتێ مێهڤان كربوون و رونشتنەك بۆ بەرهەڤكر بوو و دەمژمێر 11 كێم پێنچ وێ شەڤێ مە دیت بۆ شەر ژ هەمی ئالیەكی ڤە و پێشمەرگەی ژ هەمی ئالیان ڤە هاڤێتە فوجێ و رەبیێن لەشكرێ ئیراقێ و شەر بەردەوام بوو و ئەم ژی چووینە سەر جهێن خوە هەتا بوویە سپێدە، مە دیت شەهید(سمكو ئامێدی) هات و گۆت ئەوێن تە ل ئەڤان رەبیا و زڤرین هاتین و هارب بلا بهێنە فوجێ دێ ناڤێن وا نڤێسین و بلا بچنە مالێن خوە وی دەمی فوج هاتبوو ستاندن و ئەم چ ل كەسەكێ ناكەین و بلا كەسەك نەمینت و خوە رادەست بكەن و ئەگەر پاش ئەم ئێكی دەستەسەربكەین بلا گازندا نەكەت و هەر وێ سپێدێ(سمو ئامێدی) دیتم و گۆتە من مە (700) لەشكر و چەتە دەستەركرینە و ئیناینە فەوجێ و خوارن نینە بدەینێ و ئەگەر هەوە هندەك خارن هەبیت بوومە بینن دا بدەینێ چونكە دێ ئەڤان بەینە بارەگایێ لەقێ و بیرا من دهێت گینەكێ ئاری و من هەڤژینا خوە بر و مە هەڤیر كر و مە نان پات و مە بوو بر و هندەك گوندێن دی ژی هاریكاری كر و زێدەتر بستەهی ل گەل مە هەبوو و رۆژا 14 چ نەبوو و حوكمەتا بێ دەنگ بوو و پێشمەرگە گۆتن مە شەهید هەنە (محەمەد سالح بۆتی) چەند شەهیدێن دی و ئینانە خوارێ و چەتە دەستەسەركرن و هەتا رابینا چوون و پلان بوو هەتا بێگوڤا بچن لێ یا شمن ڤە هێزەكا چەتا هاتە دەڤەرێ و پێشمەرگە نەچوون، رەبیەكا لەشكرێ ئیراقێ ل سەر زێری مابوو و ئەوێ رەبیێ خوە رادەستی حكومەتێ نەكر و ب ئامیرێ پەیوەندیێ ل گەل ئاخفتن و بێ مفا بوو.
