ل رۆژا زمانی بلا خال بچنه‌ سه‌ر په‌یڤان!

ل رۆژا زمانی بلا خال بچنه‌ سه‌ر په‌یڤان!

149

مژارا زمانی و گرنگیا ستانداركرنا وی سوحه‌به‌تا هه‌می سازی و دیوانێن مه‌هه‌میانه‌، نه‌خاسمه‌ ته‌خا ره‌وشه‌نبیر و رۆناكبێران، چونكو ئه‌و ده‌سته‌ یێ هه‌می ده‌رگه‌هان دقوتیت و ئه‌ڤه‌ چه‌ندین سال بۆرین ل سه‌ر فێركرن و خویندنا به‌ربابێن نها یێ گه‌نج و زارۆیێن مه‌. ئه‌ڤجا ئه‌ڤ ئه‌ركێ دانانا كۆمكاره‌كا زانستی بۆ زمانێ ستاندار ئه‌ركێ كێ یه‌ كی بجهبینیت؟ دا به‌رێ خوه‌ بده‌ینێ نه‌خاسمه‌ كو ئه‌ڤرۆ هه‌لكه‌فتا روَژا جیهانی یا زمانێ دایكێ كو رێككه‌فتی یه‌ ل 21 مه‌ها شواتێ. ئێك ژ كه‌ساتی و وه‌لاتیێن كورد ژی دلیڤه‌كا گرنكه‌ كو ل ڤێره‌ ئاماژه‌ پێ بهێته‌ كرن، هه‌لویستێ مسعود بارزانی یه‌ وه‌ك سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، كو ب راستی مرۆڤ بۆ وژدان بێژیت، ژبلی هندێ كو ئه‌ركه‌كێ فه‌رمی یه‌ هه‌سته‌كێ دلسۆز و خه‌مخۆره‌ بوَ به‌ر ب زمانه‌كێ كوردی یێ دایك و یێ ستانده‌ر و ئێكگرتی بوَ خواندنێ و نڤیسینێ، دخوازم بۆ ڤێ هه‌لكه‌فتێ دیار بكه‌م. ده‌مێ د كۆمبوونه‌كا به‌رفره‌ه دا ل گه‌ل مامۆستا و دكتۆریێن زانكۆیا دهۆكێ ل سالا 2006 كه‌ره‌مكر بوو كو ((پێدڤیه‌ مامۆستایێن زانكۆیێ پێكۆلینێ بكه‌ن ژ بوَ زمانه‌كێ ئێكگرتی ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ، چونكو مه‌ كوردان ل ده‌سپێكێ ئه‌لیفبایه‌كا ئێكگرتی نینه‌ و كورد د ئێكودو ناگه‌هن یان فام ناكه‌ن ده‌مێ د گه‌لئێكودو دئاخڤن وه‌كو كه‌ر و لالان لێ دهێن))، هه‌ر وه‌سا ل ده‌مێ د په‌یڤا خوه‌ دا ل كوَنگرێ سی یێ میزۆپۆتامیا/دهۆك ل 27 چریا ئێك 2011 هاتی كو: ((ب راستی ئێك ژ وان به‌رسینگگرتنا هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كێ ئه‌وه‌ كو زمانێ خوه‌ هه‌بیت, نه‌ ب تنێ كورد. مه‌ زاراڤێن جودا یێن هه‌یین, عه‌ره‌بان ژی یێن هه‌ین, توركان ژی یێن هه‌ین, فارس و ئه‌لمانان و هه‌موو ملله‌تێن جیهانێ یێن هه‌ین, لێ هه‌موویان زمانێ خواندن و نڤیسینێ یێ هه‌ی, پێدڤیه‌ مه‌ كوردان ژی زمانێ خواندن و نڤیسینێ هه‌بیت، لێ ئه‌ڤه‌ كارێ بسپۆرانه‌, پێدڤیه‌ بسپۆر ژ بوَ مه‌ ڤی كاری دروست بكه‌ن, چه‌ند ده‌م ژی پێ بچیت نه‌ ئاریشه‌یه‌, لێ ئه‌ز هیڤیدارم د ژیانا خوه‌ دا ده‌ستپێكا ڤێ پێنگاڤێ ببینم كو ئه‌م چه‌ند بنگه‌هێن زمانێ كوردی بوَ خواندن و نڤیسینێ بدامه‌زرینین)). ئه‌ڤجا تشته‌كێ خۆیه‌ كو ل سه‌رانسه‌ری جیهانێ هه‌ر ملله‌ته‌ك شانازیێ و سه‌رفه‌رازیێ ب زمانێ خوه‌ دبه‌ن, ئه‌م ژی ملله‌ته‌كین ژ ملله‌تێن جیهانی, خودانێ خوه‌ ڤی سامانێ زمانێ كوردی یێ ره‌سه‌ن و دیرینین و شانازیێ پێ دبه‌ین، هیڤیخوازین ئه‌ڤ هه‌لۆیستێ هۆسا دلسۆز و خه‌مخۆر بیته‌ جهێ به‌رپرساتی و دووڤچوون و پیته‌پێدانێ و كارێ لایه‌ن و جهێن شۆله‌ژێ. چنكو زمان شه‌نگستێ مان و پێشڤه‌برنا ملله‌تانه‌ و درووشم و ناسناما ملله‌تی یه‌ و ئێكه‌ ژ ره‌گه‌ز و بنه‌مایێن نه‌ته‌وه‌یی یێن سه‌ره‌كی یێن ده‌وله‌تبوونی یه‌. وه‌ك خاك و وه‌لات و نیشتیمان و ئالا و سروودا نیشتیمانی.. . هتد. هه‌ژی گۆتنێ یه‌ كو به‌ری پتر ژ 100سالان بزاڤ و هه‌ولدان یێن هاتینه‌ كرن بوَ ڤێ مه‌ره‌مێ ژ لایێ گه‌له‌ك شاره‌زا و پسپۆران ڤه‌. هه‌ر ژ بنه‌مالا به‌درخانیا ل سالا 1898 هه‌تا ڤی سه‌رده‌می و هه‌ستێ و بایه‌خێن به‌رده‌وام یێن سه‌رۆك بارزانی. لێ ئه‌م هه‌روه‌كو خوه‌ینه‌، پێنگاڤێن كاریگه‌ر مه‌ نه‌هاڤێتینه‌ بۆ بجهئینانا خه‌ونا سه‌رۆك بارزانی د بیاڤێ زمانی دا، هه‌ر چه‌نده‌ زمانێ كوردی یێ فه‌رمی یێ دوویێ یه‌ ل عیراقێ و زمانێ فه‌رمی یه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ. لێ ئه‌م هه‌ر پێدڤی زمانه‌كێ ستانده‌رین وه‌كو هاتیه‌ دیاركرن د حه‌ز و مرادا سه‌رۆك بارزانی دا.

کۆمێنتا تە