ل سالا 1974 دا بمە پێشمەرگە تەمەنـێ من یێ بچویك بوو ئەز قەبویل نەكرم
دیدار: رەمەزان دەشتمری/ زاخۆ
4-10
ل دوماهیا سمینارا خودا پرسیارەك كر و من بەرسڤا پرسیارێ دا و پرسیارا دو و سێ ژی كر و هەر من ب دروستاهی بەرسڤا ئەوی دا و دوماهیكێ گوتە من: تە ل كیرێ خواندی یە منژی خوە بۆ دان ناسكرن و گوتە من تو بۆچی ل دوماهیێ ڕوینشتیە خوار؟ من گوتێ: ئەڤە بڕیارە و هێشتا ئەز نوی هاتی مە و نەبوویمە پێشمەرگە و خزمەتا بارەگایی دكەم. هەڤالێن مە ئەوێن ل بارەگایێ لەزگین بێتكاری ، لەزگین سەرزێڕی ، حاجی بێتكاری ، ئازاد ئامێدی ئەبو شڤان ئامێدی حەمدی بگ شێلازی ئەڤە ئەوێن ل بیرا من ماین كو ل ئەوی دەمی پێشمەرگە ل ئەوی بارەگایێ بوون. پشتی بورینا دوو ڕۆژان مە بەرێ خوە دایێ هەڤال میلازم عەلی ژی بۆ ئەوی بارەگایی هات و ئەوژی سمینارەك بۆ ئەوی پێشمەرگەیێن ئامادە پێشكێشكر و پاشی گوت: هەڤالان ل دویف بڕیارا سەركردایەتیێ ئەز هاتم ڕاسپاردن و وەكو بەرپرسێ ئەڤێ دەڤەرێ و دێ بۆ چەندەكێ ل ڤێرێ مینم، ل ئەوی دەمی مە ب بەرا و ئاخێ دوو ژور ل ین عەردێ ئاڤاكربین و ب تنێ سەرێ هەردو ژوران ل سەر عەردێ دیاردكر، ل هەیڤا نیسانا سالا 1977ی عەسكەرێ حكومەتا ئیراقێ ئەو دەڤەرە هەمی ب چەكێ توپان ئەو دەڤەرە ل گولە توپان بومبەبارانكر و پاشی هەڤال هاتن و گوتن ئەڤە هێلاشا عەسكەری بۆ دەڤەرێ هات و عەسكەر یێ ئەوان گرێن ل هنداڤی بارەگایێ مە هاتین. هەر وەسا مە بەرێ خۆە دلیێ ئەڤە عەسكەرێ حكومەتا ئیراقێ ل ئاڤا زی ل دەف پرا بلبل دەربازی ئاڤێ بوون. پێشمەرگەیی بڕیار دان كو بارەگایی چول بكن بۆ لایێ چیایی بچن. هەتا ئەوی دەمی ژی ئەز یێ بێ چەك بیم و هەر پێشمەرگەیەكێ دەستدا چەكێ خوە و چوون و من بەرێ خوە دایێ ب تنێ توپا بارەگایی یا شێست ملیم و دگەل چوار گولەیان یا ل وێرێ مایی و هەما من دەستدا دا ئەڤێ توپا شێست ملیم و دگەل دوو گولەیان من هەلگرت و هەردوو گولەیێن دیتر دوو پێشمەرگەیان هەر ئێكێ گولەیەك كرە دجانتێ خوەدا و ئەم بۆ ئەوان گەلیێ ل پشتا بارەگایێ چوون و مە دیڤیا خۆە ب سەر ئەسكەری بێخین و پاشی بۆ دەڤەرا پنیانشێ چوین، و ئەسكەر هات بارەگایێ مە گرتن و سۆتن و ئاگر تێ بەردان و جارەكادیتر ئەسكەر پاشدا زەڤری ڤە. بەلێ چوا رپێشمەرگەیێن بارەگایێ مە ل بەر ڕویبارێ زی ل بەراهیا ئەوی ئەسكەری دەیناتبین و تەقە لێ كربین و چوار ئەسكەر هاتن كوشتن و دوو چەكێن ژ جورێ كلاشینكوف وەك دەست كەفتی ڕاكربین. پشتی چەند ڕۆژەكان ئەم ل دەڤەرا بەرێ گارەیی ماین و ئەو چوار هەڤال ئەڤێن خەلكێ ئەرەدنا بۆ دەستویریێ بۆ دەڤەرێ هاتن و چەكەك یا ئێك یا وان ما ل دەف من هەتا جارەكادیتر زڤڕین و من چەكا وان یا كلاشینكوف بۆ ئوڤان زڤڕاند و هەر ئەز بێ چەك مام. چەند ڕۆژەك دیتر دەربازبین بڕیار هات دا كو ئەم بۆ دەڤەرا بەرێ گارەیی بێن ڤەگوهاستن. مە خوە لیكدا و هەر هینگێ من توپا شێست ملیم هەلگرت و بۆ دجەڤەرا بەرواریا هاتین و ل چیایێ مەتینی ژی ب سەركەتین و ب شەڤێ ئەم ل جادا گشتی دەرباز بین و بۆ چیایێ گارەیێ ل دەڤەرا نهێلێ مە خۆە ل گەلیێ شێرانە ل هەشارێ ل ناڤ ئەوان چەم و شكەفتان ڤە ماین. وەكو جەولە ب شەڤێ داب ۆ ئەوان گوندێن ل دەڤەرێ چین و ب ڕۆژێ دا ل ئەوان گەلی و نهالان خۆە دەینە هەشارێ و هەر وەسا ڕۆژانە كومبون و نەدوە ژلایێ كادرێن پارتی ڤە بۆ مە دهات گوتن، پشتی بورینا چەند ڕۆژەكان مە بەرێ خۆە دایێ فەرماندە محەمەد خالد بوسەلی دگەل دوو مەفرەزەیێن پێشمەرگەیی ئەوژی بۆ ئەوێ دەڤەرێ هاتن و هەژمارا پێشمەرگەیی بەرەف زێدەبوونێ ڤەچوو، ل ئەوی دەمێ بەرێز سەلیم سورانی و دگەل فەرماندە ئوسمان و قاسم و حەمید خواستی و حاجی خدر و خالد بانی بۆ ئەوێ دەڤەرێ هاتن، ب ڕاستی خەلكێ ئەوێ دەڤەرێ قەدر و قسمەتەكی ئێكجار زور بۆ پێشمەرگەیی دگرت. كادرێ شۆڕشا گولانێ سەعدەدین كەنی ڕوندك هاتن چاڤان و گوت: ئەو مالا پتر قەدرێ پێشمەرگەیی گرتبا و خوارنا ب ناڤودەنگ یا ل ئەوێ دەڤەرێ دا هێكێن مریشكا كەنە بەر كەشكا و قەلینن و داننە بەر پێشمەرگەیی و هەر وەسا بۆ خوارنا فراڤینێ ژی هەر ئەو خوارن نەبوو پێشمەرگەیی دكرنە دناڤ سفرەكا نانی و جانتێ پێشمەرگەیی بۆ خوارنێ بەرهەڤدكرن. ڕۆژەكێ ئەم یێن ل نهالەكێ دا و ل هەشارێ ماین و هندەك پێشمەرگە یێن بۆخوە دئاخڤن و هندەك ژی یێن بۆخوە نڤستین و هندەكان ژی ئاگر یێ هەلكرین و بالاڤا خۆە دكەن و سەرێ خۆە دشویشتن، ل دەمەكێ فەرماندە محەمەد خالد بوسەلی هات سلاڤكر و ڕوینشتە خوار و پرسیار ژ من و گوت: ئەرێ سەعدەدین ما ڤێجا تو ناهیە دگەل مەفرەزا مە یا پێشمەرگایەتیێ، بەری ئەز باخڤم میلازم عەلی گوت: نە كاك محەمەد خالد سەعدەدین پێشمەرگەیەكی چالاكە و ئەو نوكە یێ دگەل ئەركێ پێشمەرگایەتیێ دگرت. فەرماندە محەمەد خالد بوسەلی گوت: كاك میلازم عەلی سەعدەدین خوارزایێ مە و هێشتا ژیێ وی بچویكە ژبەر ئەڤێ چەندێ من دڤێت بهێتە دگەل مەفرەزا مە ئەركی بگرت. میلازم عەلی گوت: كاك سەعدەدین تو ب كەیفا خوەیی تە چەوا بڤێت و تو پێ ئارام بی ئەوێ بدكە یا دلێ تە پێ خوەش بیت، من بڕیار ئەز بۆ دەڤ مەفرەزا محەمەد خالد بوسەلی بچم. میلازم عەلی گوتە من سەعدەدین نەچە دگەل من بۆتە باشترە، ئەز ژی دوو دل مام دگەل میلازم عەلی بمینم ئەز بێ چەكم و بچم دگەل مەفرەزا محەمەد خالد بوسەلێ ئەو خالێ منە و دێ چەكەكێ هەر دێ بۆ من پەیداكەت، پشتی ئەز بۆ مەفرەزا خالێ خۆە محەمەد خالد بوسەلی هاتیم ڤەگوهاستن، هەر ئەز بێ چەك مام ژبەر كو ل ئەوی دەمی چەكێ زێدە دگەل پێشمەرگەیی نەبوو. ل دەمەكێ بڕیار هات دان چالاكیەكا لەشكەری بێت ئەنجامدان و بارەگایێ سریا ئەسكەری ل تەنشتا گوندێ كانودێرا هات دەستنیشانكرن، كو پێشمەرگە ل ئەوان ڕەبیان بدەت. زەعیم عەلی گوت: هەر مەفرەزیەكا پێشمەرگەیی هەر ئێك ژ دەهـ پێشمەرگەیان بەرهەڤ بكەن بۆ لێدانا ئەوان بارەگایێ سریا ئەسكەری، خودێ ژێ رازی خالێ من محەمەد خالد بوسەلی گوتە من سەعدەدین: تو ل ل ئەڤی جهی بی هەتا ئەم ژ ئەڤێ چالاكیێ بزڤڕین و تو ب چ جهان ڤە ناچی. من گوتێ: بلا خال دێ گوهێ خوە دەمە تە و بڕبارا بجهئینم. ل دەمەكێ سەلیم سۆرانی ب توڕەیی ڤە گوتە من: هەڕە ل دەف هەڤالێن خوە ڕوینە خوار و ژ ئەوی جهی نەڕابی، منژی گوتێ: بلا دێ ڕاستپاردا بجهئینم. پشتی پێشمەرگە بۆ جهێ چالاكیێ ڤە چوین و هەما من دەرسوكا خۆە دا پشتا خۆە و ئەز ژی ل دویف شوپا وان چووم. هەتا گەهشتین بەر دیوارێ بارەگایێ سریا ئەسكەری ڕاوەستان و پێشمەر هات دابەشكرن، و دەمژمێرا لێدانێ هات دەستنیشانكرن و هەتا وێرێ خالێ من محەمەد خالد نەزانی ئەز یێ دگەل ئەوان هاتیم. دەمێ تەقێ دەست پێكری و پێشمەرگەیی هێرشی بارەگایێ سریێ كری هەما منژی دگەل پێشمەرگەیی هێرشكر و چوومە دناف بارەگایێ سریێ دا و ل دەمەكێ من ئامێرێ جیهازەك ڕكالال دیت و هەما من ئەو جیهاز ڕاكر و دا پشتا خوە ئەز زڤڕیم و ژ ڕەبیێ دەركەتم و هاتم ل جهێ خوە ل بەرتەنشتا دیوارێ سریێ ڕاوەستام. دەمێ ئەز بۆ جهێ خۆە یێ ئارام زڤڕین و ئەو جیهاز هەر ما ل پشتا من، من بۆ خوە وەسا تەخمین دكر و ئەڤە كارەكی گەلەك باشبی من ئەنجامدایی. ل دەمەكێ خالێ من محەمەد خالد بوسەلی هات و هوو بەرێ خۆەدایێ ئەو جیهازێ ڕاكال یێ ل پشتا من و گوت: ئەڤ جیهازە تە ژ كیڤە ئینایە؟ من گوتێ خال: ئەڤە من ژ ناڤ بارەگایێ سریێ یێ راكری و ئینایی. محەمەد خالد بوسەلی گوت: تو چەوا چوویی بۆ ناڤ بارەگایێ سریی دا. من گوتێ: خال ئەز ل بەر تەنشتا تە بیم و دگەل تە هاتم بۆ هێرشێ و من ئەڤ جیهازە وەك دەستكەفتی یێ ڕاكری و دگەل خۆە ئینایی. دیتنا من هند دیتی خالێ من محەمەد خالد بوسەلی دەستدا گوپالێ خوە ئەز قوتام و هەتا تەنشتێن من ڕەش و شین كرین، و گوت: ئەو تشتا ئەز دبێژمەتە دڤێت تو وەبكی و ل دویف ڕاستپاردێن شۆڕشێ بچی و سەرپێچیێ چ جارێن دیتر نەكیە ڤە. پشتی بورینا چەند هەیڤەكان بڕیار هات دان كو هەژمارەكا پێشمەرگەیی بۆ ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ بچن و ئەوێ مەفرەزا پێشمەرگەیی چەكێن خوە ڕادەستی مە كرن.