ل سهنتهرێ دهۆكێ نێزیكی 95% ژ پشكدارێن ئاڤێ پیڤهر گرێداینه
ئهڤرۆ، سالار دوسكی:
رێڤهبهرێ ئاڤا دهۆكێ راگههاند، 95% خهلكێ دهۆكێ پیڤهرێن ئاڤێ داناینه و ب تنێ دهردورێن باژێرێ دهۆكێ ماینه وهك زاویته و مانگێشكێ پێگیریێ ب دانانا میزانیان ناكهن و تایبهت كومهلگهها كورا میزانیێن ئاڤێ نادانن و ب رێكا ههوه ژی ئاگههدار دكهم ئهگهر میزانیێن ئاڤێ نهدانن، دێ هێنه سزادان و پێشتر ژی مه گهلهك پهیام بۆ هنارتینه و ب مخابنی ڤه پێگێریێ ب دانانا میزانیان ناكهن.
ئهندازیار ڤهگێر ئهحمهد رێڤهبهرێ ئاڤا دهۆكێ بۆ رۆژنامهیا ئهڤرۆ دیار كر، كێشا سهرهكی یا رێڤهبهریا ئاڤا دهۆكێ، ئهڤه نێزیكی 10 سالانه خزمهتگوزاریێن پێدڤی وهك ئاڤ بۆ سهنتهرێ دهۆكێ نههاتینهكرن و تۆرا ئاڤێ یا كهڤن دبیت و ههردو دهڤهرێن (ئێتیتێ و نزاركێ) مه كێشه ههنه و نهشێین ئاڤا بیرا بدهینێ، دڤێت ئاڤێ بۆ ژ پرۆژهی بینین و ئینانا ئاڤێ ژ پرۆژێ دهۆكێ دروستكرنا تۆرا بۆ دڤێت و ڤێ چهندێ ژی پارهكێ زۆر بۆ دڤێت و مه تهخمین كریه نێزیكی 15 ملیار دیناران بۆ دڤێن و ئهگهر ئهو پاره بۆ مه بهێته مهزاختن، ئهو ئاریشه ل ههردو دهڤهرێن ئێتیتێ و نزاركێ نامینیت و دێ شیان دا ههبیت ئاڤا پرۆژێ دهۆكێ ههتا كومهلگهها باگێرا و وان گوندان ژی بگههیت.
زێدهتر گۆت: ئهگهر ئهڤ تۆره بهێنه چێكرن، ئاڤا بن عهرد دێ مینت و ههتا 15 سالان ژی دێ ئاڤا سهرعهرد بكارئینن و دێ ژ ئاریشێن پیس بوونا ئاڤێ قورتال بن و دێ حوكمهت ژێ مفا داربیت، چونكه پتر ژ 100 بیران دهێنه راوهستاندن و ئهڤه ژی دێ گهلهك مفا ههبن، پتر ژ 100 كرێكاران دێ راوستن و پتر ژ 100 موهلیدان دێ راوستن و ژینگهه پیس نابیت و گهلهك مفایێن دی ژی ههنه، ههتا نوكه حوكمهت پارێ ئاڤێ ژ گوندان وهرناگریت و پتر سهخبێری ل گوندان دهێتهكرن.
ئهو یهك ژی دیار كر، تورا ئاڤێ یا باژێری یا باشه و دیسا سهنتهرێ دهۆكێ ژی هندهك تاخا پێدڤی یه تۆرێن ئاڤێ بهێنه گوهورین، وهك تاخێ رهزا ئهڤه ژ سالێن نوتان وهره ئهف تۆره هاتیه دروستكرن، وهك ناڤ بازاری و تاخێ گرێ باسێ، هێشتا تورێن ئاڤێ گهلهك دكێمن و هندی ئهو تۆره پشتهڤانی لێ بهێتهكرن ب هیڤی نه ل پاشهرۆژێ ئاریشه كێمتر لێ بهێن.
ئهندازیار ڤهگێر ئهحمهد عهلی رێڤهبهرێ ئاڤا دهۆكێ گۆت: دخوازم خهلكێ دهۆكێ پێگیربیت ب رێنمایێن حوكمهتێ و پیڤهران گرێدهن و ئاڤا كێم ب مهزێخن و پیڤهری گرێدهن، دا ئابووری د ئاڤێ دا بهێتهكرن، ئهڤ ساله ل گشت عیراقێ ئاریشێن ئاڤێ گهلهك ههبوون و ب تنێ باژێرێ دهۆكێ نهبیت و ئهڤه ژی بۆ پێگێریا خهلكێ مه دزڤریت، لێ مه بهردهوامی دڤێـت و ههر كهسهكێ پارێ خوهیێ ئاڤێ نهدای داخاز دكهم سهردانا رێڤهبهریێ بكهت و پارێ خوه بدهت، چونكه ههتا 21/12/ هندهك ئاسنكاری ژلایێ حوكمهتێ ڤه هاتینهكرن بۆ وهلاتینا و رهنگه ل دووڤ دا ئهو ئاسنكاری نهمینن و پێشتر 80 هزار دینارا دا ل سهر ناڤی هێنه نڤسین، نوكه بووینه 15 هزار. ئهڤجا ئهڤه دهلیڤهیه ههمی خهلك بهێن و پێگیربن و دیسا داخاز ژ حوكمهتا ههرێما كوردستانێ دكهم ل گهل فهرمانگههێن مه دهاریكاربن بۆ زێدهكرنا ستافێ پێدڤی و دیسا زێدهكرنا پێشینا ههیڤانه یا رێڤهبهریێ دا پتر خزمهتا خهلكێ خوه بكهین و ئهڤه ژ كارێن فهره ژلایێ وهزارهتێ ڤه بهێنه ئهنجامدان.
ناڤبری گۆت: یاسا هژماره (4) ئهڤ ساله دهركهفتیه و دبیته یاسا بنگه و پاراستنا تۆرێن ئاڤێ وهك ههر یاسایهكێ ژ پهرلهمانی دهركهفتیه و ئهگهر تهوافێ و ههر زێدهگاڤیهكێ لسهر ئاڤێ بكهی بێ گومان دێ هێیه سزادان، داخوازێ ژ ههمی خهلكی دكهم ههكه زێدهگاڤیهك ئهنجام دابیت بلا راكهت بهری حوكمهت دووڤچوونێ بكهت و سزا بدهت و بلا تهوافێن ئاڤێ بدانن و ههبوونا تهوافێن ئاڤێ ناهێلیت ئاڤ زێده بچیت و پیڤهرێن ئاڤێ گهلهك بخوینن و ناهێلن ئاڤا زێده بچیت و كونترۆل ل سهر دهێتهكرن.
هێشتا گۆت: رێنمایێن سالا 2018 ههنه و سالا 2021 ژی هاتینه راستڤهكرن و دهمێ پرۆژێن وهبهرهێنانێ دهێنه دروستكرن وهك رێڤهبهریا ئاڤێ ب رێكا وهزارهتا باژێرڤانیێ داخاز دكهین وهك ژێدهرێ ئاڤێ بكهڤیته دهستێ مه، چونكه ئاڤ وهك سامانهكێ نهتهوهیی و سهر ب حوكمهتێ ڤهیه و مافێ وهلاتیان ناهێته خوارن و دڤێت ئاڤ دهستێ حوكمهتێ دا بیت، ههر پرۆژهكێ بهێته دانان نهشێـت چ كارا بێی فهرمانگههێن پهیوهندیدار بكهت و دڤێت ههر ل دووڤ رێنمایان بیت.
رێڤهبهرێ ئاڤا دهۆكێ ئهو ژی گۆت: ب گشتی ژێدهرێن ئاڤێ ل كوردستانێ كێم بووینه و گهلهك نموونه ل سهر ڤێ چهندێ ههنه، گوندێ بهرێ بهار ئهڤ ساله بیرا وان هشك بوو و نهچار بووین بیرهكا دی بۆ ئاڤا ڤهخوارنێ ب كولین، گوندێ ئێمینكێ (3) بیرێن ئاڤێ مه كولاینه و دیسا گوندێ بێسرێ ب ههمان شێوه و زاویته بیرهك و باگێرا دو بیر هاتینه كولان، ئهڤه ههمی ل سنورێ ناحیا زاویته و ئهگهر ل ناحیا مانگێشكێ گوندێ ئاشانكێ، گوندێ باخورنیفێ، بانێن زر ههوه و چهندین گوندێن دی ژی ههنه كو ژێدهرێن ئاڤێ نهماینه و بیرێن وان هشك بووینه و نهچار بووینه بۆ هندهك بیرێن دی بكولین و ئهڤه بهروهخت ههتا حوكمهتا ههرێما كوردستانێ هزر ل ژێدهرهكێ دی بكهت بۆ دابینكرنا ئاڤێ ب شێوهكێ گشتی ئاڤا بن عهرد ئاستێ وێ گهلهك نزم بوویه.
ئهندازیار ڤهگێر ئهحمهد عهلی ئهو ژی گۆت: پێ نهڤێت كێمبوونا ئاڤێ كارتێكرن ب گشتی هاتیهكرن ههتا باژێرێ دهۆكێ ژی رێژا ئاڤێ هاتیه كێمكرن و ئهڤه ژی وێ دكهت ژیێ وێ كێمتر بوویه، ل دور كوالێتی یا ئاڤێ ژی بهری ههیڤهكێ مه بیرهك ل گوندێ باجلورێ كولا ئاڤا وێ یا زهلال بوو بهلێ بكێر ڤهخوارنێ نهدهات و ماوێ چهند رۆژه ئاڤا وێ هاتیه ڤهكرن و دێ چارهك بۆ هێته دیتن و گوندێ ئێمنكێ ب ههمان شێوه، ب گشتی نه ب تنێ ئاڤا بن عهرد كێم بوویه، بهلكو ئاڤا بن عهرد ژی پیس بوون زێده بوویه، ئهڤه ژی ئهگهرهكه دبیت بارگرانی بۆ حوكمهتێ دروست بیت و پێشبینی دكهم سال بۆ سالێ گرفتێن ئاڤێ زێدهتر لێ بهێن، لهوما داخاز ژ حوكمهتا ههرێما كوردستانێ دكهم كار ل سهر زێدهكرنا ژێدهرێن ئاڤێ بهێتهكرن.
ئهندازیار ڤهگێر ئهحمهد عهلی، ئهو ژی گۆت: ئاڤا سهر عهرد ئهوا ژ وهلاتێ توركیا دگههیته كوردستانێ ماوێ 11 رۆژان ههتا ئهو ئاڤ دگههیته سهر رووباری، ئهو ئاڤ گهلهك پیساتی دگهل خوه دئینت و باشتر ئهوه وێستگهههك ل سهر رویباری بهێته دروستكرن بۆ پاقژكرنا ئاڤێ و نههێلیت ئاڤا پیس بچیته سهر رویباری و ههتا ئهو ئاڤ دهێته پاقژكرن دووڤ دا بچیته سهر رویباری و ئهڤه ژكارێن فهرن و دڤێت بهێنه بجهئینان و دڤێت بچنه د پلانا حوكمهتێ داو ههر چهنده ژلایێ مه ڤه هاتینه پێشنیاركرن ب تنێ پشتهڤانی بۆ دڤێت.