ل كەلها نزاركێ زەلام ئەشكەنجەددان و بێ ئاڤ و نان ل بەر گەرمایا چلەیێ هاڤینێ ئەم دهێلاین
رەمەزان دەشتمری/ زاخۆ
3- 3
من زاروكەك دا پشتا خوە و ئێك ژی دا بەر ملێن خوە و هەڤژینێ من ژی ئێك دا بەر ملێن خۆە و دوو زاروكێن مە مان دجهدا و مە نەشیا ب چ جهانڤە بچن، ل ڤێرێ تژی چاڤێن هەڤژینێ من روندك بین و گوت: ئەز دێ هەوە هێلم و ب تنێ دێ چم و خوە قورتال كەم و ڕابی خاترا خۆە ژ مە و خواست و سەرێ زاروكێن خوە ژی ماچی كر و چەند پێنگاڤەكان ژ مە دویر كەفت و زاروكێن من دانە بەرقێڕیان و گرین و ل دویف بابێ خوەرا چوون، جارەكادیتر هەڤژینێ من سلێمان زڤری و گۆتە من: فەریدا ئەز چ بكەم و دەستێن من ژ زاروكێن ماڤەقەتیت و وەدیارە خوادیێ مەزن یا بو مە هوسا حەزكری و هەما ئەم دێ دگەل ئێك بین و بلا مان و مرن و مە پێكڤە بیت. ل ڤیرێ مە ئەوی خەلكێ ماین و مە نەشیایی دەربازی سنوران ببین و مە بڕیاردا ئەم بۆ ناحیا باتیفا بێن و خوە ڕادەستی حكومەتا ئیراقێ بكەین. ئەم گەهشتن جهەكێ دبێژنێ: سەریارا و ئەسكەرێ حكومەتا ئیراقێ گەهشتن پێشەهیكا مە و ئەم راوەستاندن و هەر دجهدا كرنە كوم و بەرێ چەكی و مودەرعا دانە و دا مە هەمیان پێكڤە رەمی بكەن. بەلێ ل ڤێرێ مە هند دیت ترومبێلەك هات و ب زمانێ عەرەبی گازی ئەوان ئەسكەران كر و گوت: تەقی ل ئەڤی خەلكی نەكەن و پاشی ئەو خەلكە ل ترومبێلێت ئەسكەری سیاركری هەژمارا ئەوان دگەهشت سێ سەد كەسان. دەمێ ئەم ل ترومبێلا سیاركرین و هەر ل ئەوی دەمێ زەلام ژنافمە جوداكرن و چەكێن ئەوان ژ ملێن وان ڤەكرن و دەستێن وان ژ پشتڤە گرێدان و جواد ل ترومبێلا سیاركرن، و ئەم دگەل ئەوی ئەسكەری بەرێ دانە بۆ ئەوان گوندێن بەر ئاڤا خابیری و هەر گوندەكێ ئەسكەر دگەهشتێ دسۆتن و تالاندكرن. ئەم هەتا هەتا گوندێ بەرزیركێ دخوەبرن. هەتا دەمژمێر چواری ئێڤاری جارەكادیتر ئەم بۆ لیوا باتیفا ڤەگوهاستن و پاشی بۆ كەلها نزاركێ ل دهوكێ ، هەر ل ناڤ كەلها زیندانێ دا زەلام ئەشكەنجەدان و بێ نان و ئاڤ ئەو ژن و زاروك و دانەعەمر ل بەر ئەوێ گەرما وەرزێ هاڤێنێ دا ماین. ئەو بوو ب شەڤێ مەزانی ترومبێل هاتن و زەلامێن مەبرن و ل رۆژا دیتر ناڤێن مە خواندن و هەر ئیكێ كارتەكا رەنگێ سور دكرە ددەستێ مەدا. ل ڤێرێ ناڤێ كیژ ژنێ خواندبا دڤیا ئەو ژن دگەل زاروكێن خرە ل بەر مێزا وان ئامادەببا و پرسیار ژێ دهات كرن. ل دەمەكێ ناڤێ ژنەكێ خواند و ئەڤێ ژنێ سێ زاروك هەبین و دڤیا هەر ژنەكێ زاروكێن خوە ب تنێ و بێ ئێك هاریكاریا ئەوێ كربا چوبا بەر ئەوێ مێزا پرسیرا ژێ دهات كرن. ئەڤ ژنە هندی هات نەشا هەرسێ زاروكێت خۆە هەرگرت و ببتە دەڤ ئەوان. من بەرێ خۆە دایێ كچا جحێل ژیێ وێ دوازدە یالی بی ڕابی زاروكە ژ ئەوێ ژنێ هەلگرت و گەهاندە بەر ئەوێ مێزێ. ئەوان ئەسكەر ڕەفیق زەلامێن ئەمنێ ب سوندا و كێڤلا دەیانە ئەڤێ كچا دوازدە سالی و دگوتنێ تە بوچی هاریكاریا ئەوێ كر و دڤێت ئەو ب تنێ زاروكێن خۆە دگەل خۆە بیت و ئەو ژنە جارەكادیتر ب ئەوان سەر دلان و قوتان و لێدانێ ڤە زڤراندن، ل ڤیرێ ئەز ب لەز گەهشتم دەف ئەڤێ ژنێ و من زاروكەك ئەوێ دناڤ دانگا فیستانێ وێدا دا پشتا وی و هەردوو زاروك هەر دا بەرملێ وێ ئەڤێ ژنێ هەرسێ زاروكێن خوە هوسا بۆ دەف ئەوان رەفیقان گەهاندن بەر ئەوێ مێزا پرسیار ژێ هات كرن. ل رۆژا پاشتر ئەم ئەو خەلكە ەوجبە وەجبە بۆ هولێن سەلامیێ ل باژێرێ مووسلێ ڤەگوهاستن. ب شەڤێ ئەم گەهشتن ئەوی جهێ و ل تەنشتا ئەوان هولێن ل سەلامیێ دەنگێ شەفەر و دوزەران دهات و شول دگرن و مە پرسیار ئیكە ئەسكەرەكی كورد كر و كا بوچی ئەڤ شەفەرە ب شەڤێ شول دكن و ئەنگە ل تەنشتا ئەڤان هولا دئێت، ئەوی ئەسكەرێ كورد گوت: خوشكا من بەرێ هەوە زەلام ئینابین ئەڤی جهێ و هەمی زەلام ل ئەو جهێ ئەڤ شەفەرە لێ كار دكەن و هەمی ل ئەوی جهی یێن بن ئاخ دكەن، و هەر شەڤ وەجبەكا زەلامان دبنە ئەوی جهی و دكوژن و ب شەفەرا بن ئاخ دكەن، ئەم ل ئەوان هولێت سەلامیێ دا هەتا هەتا رۆژا 6/9/1988ی ئەو بوو حكومەتا ئیراقێ لێبورینا گشتی هات دان و گوتنە مە هوین دێ ئازاد بن، ڤێجا ئەوان رەفێن بەعسیان هاتن دناڤ مەدا و دگوتن ئەڤە سەروكێ ئیراقێ لیبورینا گشتی یا بۆ هەوە دایێ وەرن ئەڤێ گورەپانێ دێ ئاهەنگ هێت گێران و داوەتێ كەیفێ بكەن. فەریدا خانی گوت: من ب دەنگەكی بلند گوتە ئەوان بەرپرسان: هەتا زەلامێن مە نەهێنە ئازادكرن و نەهێنە بەردان و ئەم چ ئاهەنگ و داوەتان ناكەین. و مە چ منەت ب لێبورینا هەوە نینە. ئەو رەفیقێن ئەمنێ گەلەك توڕە بوون و ب قامچی و كێڤلان كەتنە پشت ئەوی خەلكی و ژناڤ ئەوان هولا دەرخستن و ب زوری ل گورەپانێ كومكرن و ب زمانێ كوردی بومە ئاخفتن و گوت: حكومەتا ئیراقێ یا خزمەتا هەوە دكت و قوتابخانا بو هەوە ئاڤا دكن و نەخوشخانا چێدكن و ئەم نزانن بوچی هەوە خوەدایی چیایی و ژناف حكومەتی درەڤن و ل دویف مەلا موستەفایێ دكەڤن. مەلا موستەفا دێ شێت بۆ هەوە چ بكەت دێ شێت مووچەكێ ب دتە هەوە و دێ شێت قوتابخانەكێ ل گوندەكێ ئاڤا بكەت و بەلێ ب تنێ هوین یێن خاپاندین و ڤێجا ئەڤە لیبورینا گشتی هات دان و هوین دێ دئازاد بن و ئەوێ خەلەتیێ دوبارە نەكنەڤە.
فەریدا خانێ گوت: ئەز گەلەك ژ ئەوان ئاخفتنان توڕەبووم و ڤێرێ هندەك ژنا ئەز گرتم و هەما من دگوت: ل لەق و نینوكا دا هێرشی ئەڤی گەسی كەم كو هوسا ب خرابی بەحسێ بارزانی بو مە دكەت. ئەڤ بەرپرسە ئاخفت هەتا ئاخفتنێن خوە ب دوماهیك ئیناین و پاشی گوت: كێ ژهەوە پریسار هەنە. هەما هەر ئێكسەر من دەستێ خوە لبندكر و گوتێ من پرسیارەك یا هەیی، گوت: دێ كەرەمكە تەچ هەیە باخڤە و كەیا ئەوی هات كا ئەز دا چ بێژم. من گوتێ سەیدا هەوە عەفی دا پا كا زەلامێن مە هەوە كیڤە برنە مادەم ناڤێ لێبورینێ یە فەبی نوكە زەلامێن مەژی ل ڤێرێ ئامادەببان و دا مە ژی كەیف و ئاهەنگ گێرا بان، یا دیتر ژی تە بەحسێ مەلا موستەفایی كر و یێ خزمەتێ شۆڕەشێ بۆ ئازادیا مللەتێ خوە دكەت و هەكەر مەلا موستەفا بێ سەروكێ كوردان و ئەم بینە دەولەت ل ئەوی دەمی دێ نانی دەتە مەژی و دێ موچەیی دتە تەژی و توژی دێ ئازادبی و تو دێ بۆ مللەەتێ خوە خزمەتێ ب سەرفرازی كەی.
فەریدا خانێ گوت: چەوا ئەز هوسا ئاخفتیم و رەفیقێ ئەسكەری ب توڕەیی ڤە گوت: ئەڤە هێشتا یا ل سەر هزرا خۆە و توبەژی ناكەت و چەوا بەراڤانیێ ژ مەلایی دكەت، دێ بگەهنێ و زیندان بكەن. ئەو بوو دا زیندان كرم و نەدهێلان خوارنێ ب دنە من و ئەو بوو هەندك ژنێن مروڤێن مە خوارنا خوە بۆ مە دئینان من و زاروكێن خۆە دگەل ئەوان خوارن دخوار، ئەو بوو پشتی بورینا چەند رۆژەژان ترومبێلێن كوستەر بمە ئینان و ئەم رەوانەیی دەشتا هەولێرێ ل ناف كومەلگەها جەژنیكان ئاكنجی كرن. مە ژیانا دەربەدەریێ و بێ هەڤژین ل جەژنیكان بوراند هەتا سالا 1991ی دەمێ سەرهلدانێ دەستپێكری و ئەم هاتن بۆ باژێرێ زاخۆ و ل كومەلگەها چەمكوركی ئاكنجی بین. ژبەر بارێ ئابوری هەردوو كورێن من نەشیان خواندنێ ب دوماهیك بینن و نها وەك كرێكار كاردكن و هەر سێ كچێن منژی چوون سەر ئاڤ و رسقێن خوە و راستە زەلامێ من وەك شەهید یێ هاتی وەرگرتن. بەلێ مە دڤیا جهەك وەك مینیومێت بۆ شەهیدێن بەرزەبوویێن ئەنفالێ ل زاخۆ بێت دروست كرن و سالانە ئەڤ بیرەوەریە بێت ساخكرن. و ب چاڤەكی ژ هەژی بەرێ خوە ب دنە زاروكێن شەهیدان بەرزەبوی و بێ سەروشوینێن ئەنفالبویان. دوبارە زور سوپاس بۆ رەوژنامەیا ئەڤرو بۆ ئەڤێ دیدارا دگەل من كری هەر ساخ و سلامەت و سەركەفتی بن.
