مالكى د ناڤ بارۆڤا مووسلێ دا

مالكى د ناڤ بارۆڤا مووسلێ دا

70

كه‌فتنا باژارێ مووسل د ده‌ستێن داعش دا (10/6/2014) ب وێ ساناهیێ و بێ به‌رخوه‌دان و راده‌ستكرنا وێ خه‌بلخانێ بۆ تیرۆرستێن داعش، ژ وێ رۆژێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ بوویه‌ جهێ پرسیار و گومانێ و هه‌ڤیره‌كه‌ هندى وێڤه‌تر دچیت پتر دبیته‌ شیلماقه‌ و سیاسه‌تمه‌دارێن عیراقێ ب تایبه‌ت یێن باسكێ پێكهاتا شیعه‌ ب تایبه‌تتر مالكى دهێنه‌ گونه‌هباركرن كو وان ب زانابوون و بێ به‌رخوه‌دان ده‌ڤه‌رێن پێكهاتا سونه‌یان راده‌ستى داعش كرن، دا خوه‌ ژ كێشا خوه‌نیشادانێن وێ پێكهاته‌یێ رزگار بكه‌ن، هه‌ژیه‌ بێژین ئه‌و دو سال بوون ده‌ڤه‌رێن سونه‌یان ببوونه‌ مه‌یدانێن خوه‌نیشانده‌ران و داخوازا باشترلێكرنا ره‌وشا خوه‌ دكرن.
دوور ژ تاگیریا خودانێن ڤێ بۆچوونێ لێ ئه‌گه‌ر مرۆڤ ل ره‌وشا عیراقێ مێزه‌ بكه‌ت، پشتى كه‌فتنا مووسلێ و ده‌ڤه‌رێن دن وه‌سا دیار دبیت كو نه‌خشه‌ك هه‌بوویه‌ و ل گۆڕه‌ى ئه‌جندایه‌كا نهێنى هاتیه‌ ئه‌نجامدان و هه‌موو سه‌رتیرێن ڤێ تۆمه‌تباریێ بۆ مالكى و ئیرانێ دچن و سه‌ده‌م گه‌له‌كن، لێ یێن به‌رچاڤ و حاشا نه‌هه‌لگر ددیارن و د سێ خالان دا كۆم ڤه‌دبن:
1- به‌ركناركرنا سوننا و ده‌سته‌به‌ركرنا وان د پرۆسا سیاسیا عیراقێ دا.
2- دامه‌زراندنا كڤانێ شیعى ژ ئیرانێ هه‌تا بگه‌هیته‌ سه‌ر ده‌ریایێ سپى (سووریا و لبنان) دا ب ڤى كڤانى رێكێ ل به‌ر به‌ره‌یێ سوننى ب سه‌رۆكاتیا توركیا- سعودیێ بگریت، هه‌روه‌سا وه‌كه‌ كارته‌كا فشارێ دگه‌ل رۆژئاڤا بۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌ بكار بینیت.
3- فشار دروستكرن بۆ پرۆژێ ده‌وله‌تبوونا هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌ت پشتى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ مه‌سعود بارزانى ئه‌ڤ پرۆژه‌ بلندكرى و هه‌موو ئایینده‌یێ خوه‌ یێ سیاسى پێڤه‌گرێداى.
ئه‌م ل سه‌ر خالا ئێكێ و دویێ خه‌به‌ر ناده‌ین، چونكى به‌رخۆرێ وێ ئه‌جندایێ دیاره‌ و ده‌ڤه‌ر به‌ر ب شه‌ره‌كێ نێڤنه‌ته‌وى بریه‌ و ئاینده‌یێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ به‌ر ب تۆنیله‌كا تارى بریه‌ و جیهان ته‌ڤ مژوولى ڤێ كێشێ یه‌، هه‌ر چه‌نده‌ پرۆسه‌ پێكڤه‌ گرێدایه‌ و كار ل هه‌ڤ دكه‌ن، لێ یا بۆ مه‌ گرنگ خالا سێی یه‌، چونكی په‌یوه‌ندى یا ب پاشه‌رۆژا هه‌رێما كوردستانێ و ته‌ڤایا كێشا كوردى ڤه‌ هه‌ى ل ده‌ڤه‌رێ.
هه‌رێما كوردستانێ پشتى چه‌ندین سالێن هشك و پرى سه‌ختى ده‌رباز كرین و ب سایا وێ سیاسه‌تا نه‌رم و خوه‌ دوورى شه‌رێ تائیفى و ئتنى گرتى، شیا باوه‌ریا زلهێزێن جیهانێ ب سیاسه‌تا خوه‌ بینیت و ببیته‌ پێگه‌هه‌كێ ئارام بۆ ته‌ڤ پێكهاتێن عیراقى بێى جوداهى سه‌ره‌ڕاى وێ دیرۆكا ته‌حل یا هه‌رێما كوردستانێ ل بن سیهانه‌تا حكوومه‌تێن ئێك ل په‌ى ئێكێن عیراقێ دیتى، به‌رهه‌مێ ڤێ سیاسه‌تێ هه‌رێم بره‌ قووناغا ده‌وله‌تا دیفاكتۆ و ره‌نگه‌ دانپێدانه‌كا ناڤنه‌ته‌وى ب ده‌ستڤه‌ بینیت.
دیاربوونا پێگه‌هێ كوردان دوژمنێن كوردستانێ هار و شێت كرن و ژ هه‌موویا پتر ئیران، چونكى هه‌رێما كوردستانێ سنگره‌یه‌ به‌رامبه‌رى ئه‌جندایا ئیرانێ و ژبن برنا هه‌موو نه‌خشێن وێ كو سه‌ركرداتیا باسكێ شیعه‌ و ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین بكه‌ت. ژبه‌رهندێ هه‌موو رێك گرتنبه‌ر دا سه‌ركرداتیا كوردى ده‌ستبه‌ردارى پرۆژێ ده‌وله‌تبوونێ ببیت، د ڤێ بزاڤا ئیرانێ دا مالكى وه‌ك داره‌دستێ ئیرانێ ل دژى ڤى پرۆژه‌ى ده‌ركه‌فت و ئه‌و بوو گرژى ئێخسته‌ په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و عیراقێ ل ده‌ستپێكێ سیاسه‌تا زه‌ڤله‌ك نیشادانێ و ب هێزا دیجله‌ دخواست كوردستانێ بۆ سه‌رده‌مێ ئه‌نفالان ببه‌ت و ئه‌وا سه‌دامێ دكتاتۆر نه‌شیاى ئه‌نجام بده‌ت، ئه‌و ب ده‌سته‌ڤه‌ بینیت. شكه‌ستنا سیاسه‌تا زه‌ڤله‌ك نیشادانێ ئه‌ڤجا بادا سیاسه‌تا برسیكرنا هه‌رێما كوردستانێ و هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى ئه‌و سیاسه‌ت یا به‌رده‌وامه‌، لێ دیسا ئه‌ڤێ ژى سه‌رنه‌گرت و ئه‌ڤجا بادا سیاسه‌تا نه‌گریسا هه‌ر داگیركه‌ره‌ك دگریته‌ به‌ر (ژێكڤه‌كه‌ و بسه‌ركه‌ڤه‌) و د ڤێ سیاسه‌تێ دا مخابن ده‌رزه‌كا مه‌زن ئێخستیه‌ د ناڤ مالا كوردى دا ب هێجه‌تێن بێ بنه‌ما كو نه‌ده‌مێ دامه‌زراندنا ده‌وله‌تێ یه‌ و چ كار بۆ ده‌وله‌تبوونێ نه‌هاتیه‌ كرن، خودانێن ڤێ سیاسه‌تێ ژبیرا خوه‌ برنه‌ كو ده‌ما ده‌وله‌تا عیراقێ و پرانیا ده‌وله‌تێن ده‌ڤه‌رێ هاتینه‌ راگه‌هاندن، نه‌ ل ئاستێ چارێكا ئه‌ڤرۆ هه‌رێم گه‌هشتیێ بوو!!
ب نێزیكبوونا رزگاربوونا مووسلێ و به‌رخۆرێ ژێ په‌یدا دبیت، ئیرانێ مالكى دووباره‌ ئینایه‌ سه‌ر هێلێ و دوورى هه‌ر ئه‌ته‌كێته‌كا ره‌وشتى و سیاسى هێرشى سه‌ر جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ كر، هه‌لبه‌ت ده‌ركه‌فتنا مالكى د ڤى ده‌می دا مه‌ره‌م ژێ په‌رده‌پۆشكرنا رۆلێ خوه‌یه‌ د كه‌فتنا پارێزگه‌هێن سوننا دا و ژبلى گه‌رمتكرنا كێشێن عیراقێ یه‌، چونكی عیراقه‌كا فیدرال و ئارام دێ رێكێ بۆ گه‌له‌ك گوهۆرینێن بنچینه‌یى ل ده‌ڤه‌رێ ڤه‌كه‌ت و ئه‌ڤه‌ ژى ل دژى پرۆژێ ئیرانێ یه‌.

کۆمێنتا تە