مامۆستایێن مە نەشیان ل گەل مە بهێن، چونكی مامۆستا بوون و ب...

مامۆستایێن مە نەشیان ل گەل مە بهێن، چونكی مامۆستا بوون و ب چەك و ڕەخت ڤە پێشمەرگە بوون

2

دیدار: رەمەزان دەشتمری / زاخۆ

4 – 5

ب مەرەما سۆتنا بارەگایێ‌ لیژنا ناوچا دهوكێ‌ ل گەلیێ‌ گەلنازكێ‌ وپینج هزارێن دی ب پشتەڤانی یا هێزەكا عەسكەری یا مەزن ب توپ وتانك وزریپوش وفروكا هێرشی گوندێ‌ زێوكاعەبوی وگوندێ‌ ناڤشكێ‌ و گوندێ‌ ئۆزمانا كرن. كو نیازا دوژمنی ئەو بو ئەڤ هەرسێ‌ هێزە بگەهنە ئیك ل گوندێ‌ تلاكرو هەر دو بارەگایێن پێشمەرگەیی یێن لیژنا ناوچا زاخۆ ل گەلیێ‌ هارینا و لیژنا ناوچا دهوكێ‌ ل گەلیێ‌ گەلناسكێ‌ بسۆژن. ئەوبوو شەڕێ‌ هەرە دژوار كەتە دەڤەرا گوندێن لێفی و گوندێ‌ بابوخكێ‌ و زویرین گوندێ‌ ناڤشكێ‌ و زێوكاعەبوی، ئەڤەو بەری هێرشا دوژمنی بۆ سەر دەڤەرێ‌ دەستپێبكەت ئەم ل بێهنڤەدانێ‌ بووین ل گوندێ‌ چەمتری لیژنا ناوچا دهوكێ‌ ب دەنگۆباسین هێرشا دوژمنی ئەم ئاگەهدار كرین، گوتی بزویترین دەم بگەهن گوندێ‌ ناڤشكێ‌، ئەم نیزیكی دەهـ پیشمەرگاها یێت ریكخراوا رینجبەران و هندەك بەرگری مللی دگەل فەرماندە عەلی قادو ئەم بو گوندی ناڤشكێ‌ چووین، وێ‌ شەڤێ‌ لیژنێ‌ دگەل بەرپرسین ریكخراوین لەشكری كۆمبونەكا بلەز ئەنجام دا وپلانا بەرسینگ گرتنا هێرشا دوژمنی دارشت، و ریكخراوا شەهید شەهباز سالح یاكو شەهید سادق عمر بەرپرسێ‌ وێ‌، و پیشمەرگەیێن ریكخراوا سادق گەلناسكی هنارتن گوندێ‌ بابوخكێ‌ وئەم پیشمەرگەیێن ریكخراوا رینجبەران دگەل عەلی قادوی وخالد بانی ومحمد حەمدی هنارتین پشتا گوندی زیوكاعەبوی، وباسكێ‌ ئوزمانا و ناڤشكێ‌ هەر چەندە هژمارا پیشمەرگەی زورا یا كیم بوو ل چاڤ هژمارا دوژمنی وچەكی وان، بەلێ‌ پێشمەرگەه شیا بەرسینگێن ڤێ‌ هێرشا مەزن یا دوژمنی بگریت، وشەڕی هەشت روژان دەوام كر، هەر ژروژا 22/8/ 1984ی دەستپیكر و گەرم بوو ول 29/8/ 1984ی ب دوماهی هات، و زیانین مەزن ب سەرو مالی ب دوژمنی كەفتن وسەر شوڕ و شەرمزار پاشڤە زڤرین بو بنگەهێ‌ خوە، بەلێ‌ ب مخابنی ڤە كومەكا پێشمەرگەیێن مێرخاس و عەگید لڤی شەڕی هاتنە شەهید كرن ودارا ئازادیی بحوینا خوە ئاڤدان، وگەهشتن كاروانێ‌ نەمران مینا شەهید فارس سالح وعەلی فەتاح سەرئافكی وسلێمان عمر هەوێری وشەهید حاجی پشو ومحمود عەلی گەرگەری وحەسەن ئەحمەد جانگیر بەرزیری وئەندام وكارگیری لیژنا ناوچا زاخۆ شەهید سوبحی عیسی كوركی جەواهر ئیسماعیل ئەرمشتی وپیشمەرگەكی حزبا شیوعیا ئیراقی شەهید بوون، وهەروەسا لڤی شەری گەلەك پیشمەرگە بریندار بوون وەكی فەرماندە ئوسمان قاسم وفەرماندە حاجی خدرو بشار محی تێلی وئەمین سەفەر وعبدولستار مجید ئەلندكی تەحسین كەمەكی وحسین رەمەزان- ئەبو شەعبو وعبدولقەهار زێوكی دگەل دو پیشمەرگەیێن حزبا شوعیا ئیراقی. ئەڤەو یا ژهەمیی خوشترو بكەیفتر ئەبوو دەمی ئەم لباسكی ئوزمانا وناڤشكێ‌ ل گەل فەرماندە عەلی قادوی وشەر گەرم بووی مە هند دیت فەرماندە محمد میرزا ل گەل كومەكا پیشمەرگا مەفرەزەكا حزبا شیوعی و مەفرەزەكا حزبا سوشیالیست گەهشتن مە و كەفتنە دناڤا شەری دا و مە پیكڤە هیرش كرە سەر دوژمنی لناڤ زیارەتی هنداڤ گوندی ناڤشكێ‌ ومە دان بەرقیری و تلیلیان ل هێرشا عەول دوژمن شكەست وخوە ل بەر سینگی پیشمەرگەی نەگرتن، هەتا رەزین پشتا گوندی زێوكاعەبوی رەڤین وگەلەك كوشتی و بریندار وئالاڤین سەربازی لدیف خوە هیلان، وپشتی نیڤروا وی روژی هێرش راوەستیان، دوژمنی برەنگەكی هۆڤانە ب راجیماو توپین گران ودویر هاڤیژ دەڤەر بومبە باران كر، و بالەفڕین سەمتی یێت شەركەر هاتن سەر دەڤەری جه و چەپەرێن پیشمەرگەی ب دژواری بۆمبە باران كرن، رەزو باخ وبیستانی دەڤەری هەمی سۆتن.
خەلك نەچار كرن مال وحالی خوە بجه بهیلن، ئەم ژی نەچار بین بچینە دناڤ گوندێ‌ ناڤشكێ‌ دا ب ڕاستی ڕولێ‌ خەلكێ‌ گوندێ‌ ئۆزمانا و ناڤشكێ‌ چ جاران نائێتە ژبیركرن ئەم قەرداری وانین ژبەر وی هاریكاریا بی حساب یا وان بومە كری و دەملدەست ئاڤ و خوارن گەهاندن مە و كچ و ژنێن خەلكێ‌ گوندێ‌ ئوزماناو ناڤشكێ‌ جاش دانە بەرتلیلیان و ب دەنگێ‌ بلند دگوتن: بژیت پێشمەرگە بمرن جاش و خۆ فروش و هەروەسا ل گوندێ‌ بابوخكێ‌ ژی هێرشا جاشا هاتە شكاند ل سەر دەستێ‌ پیشمەرگەیێن ریكخراوا شەهید شەهباز سالح وكەلەخێت وان مانە د مەیدانا شەڕی دا د ناڤ كوشتیان دا مقدم عبداللە زیباری ل پشتا گوندی ئەلندكێ‌ هاتە كوشتن وهەروەسا هژمارەكا جاشان ژی هاتنە ئێخسیر كرن، وگەەلەك چەك وتەقەمەنی وئالاڤین سەربازی كەفتنە ددەستی پیشمەرگەی دا.
پشتی ڤی شەڕی ڕێكخراوا ڕینجبەران ب سەرپەرششتیا فەرماندە عەلی قادوی مایە دئەركێ‌ دا ل ناوچا دهوكێ‌ هەتاكو خەلك هەمی زڤرین سەر مال وحالی خوە و هەژمارەكا چالاكین لەشكری ب هەڤپشكی دگەل چەند ڕیكخراوێن دیتر یێن سەر ب لیژنا ناوچا دهوكێ‌ ڤە، ل دژی دامودەزگەهێن حكومەتا ئیراقێ‌ ئەنجامدان، و چەندین چەك و تەقەمەنی ب دەست خوە ڤە ئینان. ئەوبی ل دوماهیا سالا 1984ی ڕیكخراوا رینجبەران هاتە ڤەگوهاستن بۆ لیژنا ناوچا زاخۆ ول جهێ‌ كادرێ‌ ریكخراوێ‌ كاك عەلی بەندی ئەز بو مە كادرێ‌ و بەردەوامێ‌ من دا خزمەتا پێشمەرگایەتیێ‌ هەتا سالا 1987ی، ب بڕیارا دەستەیا تەفتیشی وسەرپەرشیا جەنابی سەروك بارزانی ئەز بو مە جێگرێ‌ ریكخراوا عەین زالە، و پشتی دەمەكی كورت ئەز هاتمە ڤەگوهاستن بو جیگیریا ریكخراوا خەبات هەتا ئەنفالا ل سالا 1988ی ئەم بەرەف سنورێ‌ توركیا ڤە چوین، هێزەكا مەزن یا عەسكەرێ‌ فەرقا زاخۆ و لیوا باتیفا سەر دەڤەرا گوندێ‌ لێڤو هاتن و پێشمەرگەیێ‌ و هێزا بەرگیری مللی بەرسینگا ئەڤێ‌ هێرشێ‌ گرتن و شەڕێ‌ كولان كولان كەتە ناڤ كولانێن گوندێ‌ لێڤودا و ئەڤی شەرێ‌ بەرخوەدانێ‌ هەتا دەمژمێری چواری ئێڤاری ڤەكێشا، و عەسكەر ب سەر شوڕی پاشدا زڤڕین و بەلێ‌ ب مخابنیڤە دوو پێشمەرگە ب ناڤێ‌ (ئەحمەد منینی و جبرائیل عەودیشو مەسیحی) هاتن شەهید كرن. دیسا ل سپێدەیا ڕۆژا 9/8/1984ی ڕیكخراوا ڕێنجبەران مە بوسەیەك دەینا ل سەر پرا سادەیی ل سەر جادا گشتی یا ناحیا مانگێشكێ‌ د ناڤبەرا گوندێ‌ دویلیا و گوندێ‌ بانەسورا دا، ئەو بوو ل دەمژمێر دەهی سوحاری زیلەكا عەسكەری دگەل دوو زریپوشا كەتن دناڤ بوسەیا پێشمەرگەیی دا، ژهەمی لایانڤە دەسترێژی لی هاتە كرن، و زیلێن عەسكەری هاتە سۆتن وسەرنشینی وی هەمی كوشتن، پتری دەه پارچە چەك كەتنە دەستێ‌ پێشمەرگەیی دا، بەلێ‌ ب مخابنی ڤە بەرپرسێ‌ مەفرەزی ل ریكخراوا رینجبەران دلوڤان كەمەكی هات شەهیدكرن، و هەروەسا ل دەمێ‌ ئەم دئەركێ‌ هزر ل ئەوێ‌ چەندێ‌ هاتكرن كو چالاكەیەكا لەشكری یا هەڤپشك بهێتە ئەنجامدان، ئەو بوو كارگێریا ڕێكخراوا ڕینجبەران و دگەل پێشمەرگەیێن ڕێكخراوا گوڤەند پلان دارشت بو لێدانا سریا كۆهرچینكی یا كو دكەڤیت هنداڤی گوندێ‌ سەناتێ‌ و دەشتەتەخێ‌ ل دەڤەرا سندیا. وئەڤ مقەر سریە هاتە دیتن ونەخشێ‌ لێدانێ‌ بۆ هات دانان ئەوبی ل شەڤا 31/5/1985ی دگەل سەعەت سفر بچەكی سڤك و ئاربیجی یا پێشمەرگەیی هێرشی سەر بارەگایێ‌ سریا عەسكەری كرن، و دەست دانانە سەر هەمی چەك وتەقەمەنی تیدا یین تیدا هەمی هاتنە كوشتن وبرینداركرن، ویین ماین ساخ رەڤین و بەرەف لیوا قەسروكی چوون لی بەری چوونا دناڤ سریی دا ئەز ب گولەكی هاتمە برینداركرن، و پشتی ئەم گەهشتین ناڤ رەبیی ب نارنجوكا هێرش ل سەر پیشمەرگەی هاتە كرن، و دەهـ پیشمەرگەیێن دی ژی بریندار بوون.

کۆمێنتا تە