مانا ئه‌ردوگانى دێ توركیا به‌ر ب كیڤه به‌ت؟
ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
گه‌ر مروڤ ب كویراتى ته‌ماشه‌ى سیاسه‌تا ئه‌ردوگان و پارتا وى ئاكپارتیێ بكه‌ت، د ماوێ ده‌ستهه‌لاتداریا وا ن دا، دێ دیاربیت كو سیاسه‌تا وان و ده‌سهه‌لاتداریا وان یا پره ژ شاشى و نه‌دادپه‌روه‌رى و تاگیرى و ئاریشه و ئالۆزى و ململانا سیاسى و په‌رزنینا كێشه‌یان و هه‌بوونا حوكمی تاكلایانه و حه‌تا كو كه‌سى ئه‌و ژى كو چ نیشانێن دیمۆكراسیێ پێڤه د دیار نینن و ڤى وه‌لاتى سه‌قامگیرى و ئارامى ب خوه‌ڤه نه‌گرتیه و هه‌رده‌م په‌یره‌وكرنا سیاسه‌تا سه‌پاندنێ یه و هه‌لگرتنا درووشمێ كه‌ربوكین و نه‌وه‌كهه‌ڤی و تۆلڤه‌كرنێ و نه‌ته‌وه‌په‌رستیێ، نه پێكڤه‌ژیانێ و ژناڤبرن و لادانا ركه‌به‌رێن خوه‌یه و كرن پێچه‌وانه‌ى ئه‌و بریار و رێنه‌مایێن نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى یێن گرێدایى مافێ مرۆڤى ڤه و.. هتد. كو هه‌مى هه‌ول و بزاڤان دكه‌ن كو كورسیا ده‌سهه‌لاتێ تاپۆ بكه‌ن و به‌رده‌وام بن ل سه‌ر ڤێ ده‌سهه‌لاتێ ب هه‌ر ره‌نگه‌ك و شیوه‌یه‌كى بیت، ئه‌و ژى پشتگوهاڤێتنا لایه‌نێن دیتره یێن سیاسی و پێشێلكرنا پرۆسه‌یا سیاسى ل ڤى وه‌لاتى كو ئه‌ڤ یه‌كه به‌روڤاژى قانوونێن توركیا یه و هه‌ر د ڤى بیاڤى دا هه‌ده‌ركرنا مالێ گشتى ئه‌و ژى بۆ مه‌ره‌مێن خوه یێن سیاسى و سه‌ربازى و هه‌والگیرى كو ئه‌ڤه هه‌مى بنپیكرنا دیمۆكراسیه‌تێ نه كو ب ناڤێ ڤێ دیمۆكراسیه‌تێ خوه دیار دكه‌ن و دده‌نه‌زانین. ئه‌ڤ چه‌نده ژى هندێ دسه‌لمینیت كو ئه‌ڤه چه‌ندین هه‌لبژارتنن ئه‌ردوگان و پارتا وى پرانیا ده‌نگان ب ده‌ستخوه‌ڤه دئینن، چه‌كو هه‌ر تشته‌ك د ده‌ستێن وان دایه نه‌كو ژ نیازپاكیا وانه مه‌ره‌م ژ ڤان هه‌مى ره‌فتاران داكو ته‌مه‌نێ ده‌سهه‌لاتا خوه درێژ بكه‌ن و به‌رده‌وامیێ بده‌نێ هه‌ر د ڤى كڤانى دا كو ئه‌ردوگان و ئاكپارتى رێ ناده‌نه كه‌سانێن به‌رنیاس و خودان سه‌ربۆر د ناڤا پارتا خوه‌دا، ئه‌وژى كو سه‌رێن خوه ژ كه‌ڤلوژانكی خوه بینه‌ده‌ر و د ئازادبن د راوبۆچوونێن خوه‌دا كو خوه بۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارێ توركیا به‌ربژار بكه‌ن وه‌ك مه دیتى د ڤێ گه‌را هه‌لبژارتنان دا ئه‌و ژى سه‌باره‌ت عه‌بدولا گول سه‌رۆك كۆمارێ توركیا یێ به‌رێ كو ئه‌ڤ كه‌سایه‌تێن مه‌به‌حس ژێ كرى سه‌نگ و ناڤ و جهێن خوه د ناڤا ناڤه‌ندا بریارێ دا هه‌بیت وه‌ك مه ئاماژه پێ داى عه‌بدولا گول سه‌رۆك كۆمارێ توركیا یێ به‌رێ و سه‌رۆكێ جڤاتا وه‌زیران ئه‌حمه‌د داوود ئوغلۆ و..هتد. گومان تێدا نینه كو ئه‌ردوگان وه‌كى مارێ ئازراندى و تۆپزێ ل كه‌ندالى لێ هاتیه و یا وى بڤێت دێ ئه‌و بیت ودی كه‌ت و بریار بریارا ویه و مافى دده‌ته خوه بۆ هه‌ر كریاره‌كێ و ب ده‌ستیوه‌ردانه‌كێ و له‌شكر كێشیه‌كێ. ئه‌ڤجا ژبه‌ر ڤێ سه‌رره‌قیێ رۆژ بۆ رۆژێ ره‌وشا ڤى وه‌لاتى خرابتر و ئالۆزتر لێ دهێت و خودێ دزانیت دێ به‌ره ب كیڤه چیت و به‌ت چنكو ته‌شى وه‌سا یا درێسیت كو ئه‌ڤ یه‌كه باندۆره‌كا خراب و كارتێكرنێ دكه‌ته سه‌ر وه‌لاتێن ده‌ردور ژى ژهه‌مى لایان ڤه وكارتێكرنه‌كا نێگه‌تیڤ كریه، سه‌رهه‌مى ده‌مارێن ژیانێ ل توركیا. هه‌ر د ڤى بیاڤى دا كو ئه‌ردوگان خوه ژ عه‌ره‌بان عه‌ره‌بتر ددانیت و خوه ژ موسلمانان موسمانتر ددانیت، هه‌ما چ نه‌مایه دێ بریارێ ده‌ت ودێ بێژیت ئه‌ز ئومبراتورێ موسلملنامه ئه‌و ژى كو دچاڤپیكه‌فتن و د داخۆیانێن وی دا دیاره كو ته‌ڤره‌كى ل ڤیره دده‌ت و یێ د ل وێراهه چ باش بیت یان چ خراب بیت. هه‌ر وه‌سا ژ كارێن وى یێن نه‌ره‌وا و نه‌مرۆڤایه‌تى بنپیكرن ژناڤبرنا پێڤاژۆیا ئاشتێێ بوو دگه‌ل په‌كه‌كێ و ده‌سپێكرنا شه‌رى و رژدى و به‌رده‌وامبوون سه‌باره‌ت ئوپه‌راسیوون و له‌شكركێشیان ل گه‌ل په‌كه‌كێ كه‌فتنا وى دناڤا ته‌ڤنێ ئالۆزێ سووریێ دا و بابه‌تێ داگیركرنا باژیرێ عه‌فرینێ و ده‌ستێوه‌ردانێن وى د كار و ئه‌ركێن وه‌لاتێن ده‌ردور دا وه‌ك عیراق و سووریا و قوبرس و قه‌ته‌ر وه‌ك نموونه و ل ڤێ داویێ گرتنا ژیده‌رێن ئاڤا عیراقێ، هه‌ر وه‌سا گرتن و بنچاڤكرنا چالاكڤان و سیاسه‌تمه‌دارێن كورد و بزاڤا فه‌تحوللا گۆله‌ن و په‌رله‌مانتار و سه‌رۆكێن شاره‌داریان كو وه‌سا دیاره ڤایرۆسێ كه‌ربوكین نه‌ته‌وه‌په‌رستیێ جهێ خوه د ناڤا مێشكێ وان دا كریه و نه‌شێن ده‌ستان ژڤێ ئێكێ به‌رده‌ن و ب تایبه‌تى ل گه‌ل كوردان و سه‌باره‌ت دۆزا وان یا ره‌وا ئه‌ڤێن مه ئاماژه پێ داى هه‌مى بووینه هانده‌ر ژبۆ دووركه‌فتنا وێ ژ قۆلپا نیتۆ و ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى و نێزیكبوونا وێ ل گه‌ل رۆسیا و ئیرانێ كو ئه‌ڤ چه‌نده بوویه جهێ دلگرانیا ئه‌مریكا و قۆلپا نیتۆ و ئێكه‌كتیا ئه‌ورۆپى. ئه‌ز وه‌سا دبینم كو پشتى هه‌لبژارتنان ئه‌ردوگان پتر دێ به‌ره‌ف غروورێ و شاشیان ڤه چیت و دێ ب گه‌له‌ك ده‌ستدرێژیان وده‌ستێوه‌ردانان ڤه ئه‌نجام دده‌ت، ئه‌و ژى كو د پرۆژێ وى دایه كو له‌شكركیشێ بكه‌ته سه‌ر قه‌ندیل و شنگال و مه‌خموور، ئه‌ڤجا وه‌لاتێ توركیا تووشى چه‌ندین قه‌یرانان كریه ژ وان ژى یێ ئابوورى، ئه‌و ژى نزمبوونا لیره‌یێ توركى كو چ جاران نه‌گه‌هشتیه ڤێ رادێ و تێكچوون و لاوازبوونا په‌یوه‌ندیێن ده‌ره‌كى و جیهانى و ده‌بلۆماسى و هه‌بوونا بێكاری و بلندبوونا بهایێ كه‌لوپه‌لان ل بازارى وه‌ك دیتن و نه‌رینا من ئه‌ردوگان د ڤێ گه‌را هه‌لبژارتنان دا نه‌د به‌رژه‌وه‌ندیا خه‌لكێ توركیا دایه، ئه‌و ژى كو دێ ره‌وش به‌ره‌ف خراببوونێ ڤه به‌ت و دێ برینا وه‌لاتى، ئانكو یێ توركیا كویرتر لێكه‌ت كو دڤیا نه‌خشه‌یه‌كێ سیاسى ژبۆ ڤى وه‌لاتى هاتبا دانان كو ئه‌ڤ نه‌خشه‌یێ سیاسی یێ ڤێ گاڤێ هاتبا گوهۆرین.
