مایتێكرنا رۆسی د سووریێ دا چ بۆ هه‌یه و چو ل سه‌ر هه‌یه؟
سه‌ره‌رای رۆخیانا ئێكه‌تیا سۆڤێتی و رۆخیانا هزرا شیۆعی به‌لێ رۆسیا ئاستێ خوه یێ سیاسی پاراستیه، نه‌مازه مافێ ڤیتۆ هه‌یه یان مافێ ره‌تكرنێ ل سه‌ر هه‌ر بریاره‌كا بهێته پێشكێشكرن بۆ جڤاتات ئێمناهیێ خوه بیێ دایاركرنا ئه‌گه‌ران. هه‌ر ژ ده‌سپێكا روودانان ل سووریێ و هه‌لویستێ رۆسی گه‌له‌كێ دیار و ئاشكرایه ل هه‌مبه‌ر ڤه‌هێلانا به‌شار ئه‌لئه‌سه‌د و به‌رده‌وامبوونا وی ل سه‌ر ده‌سهه‌لاتێ. ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه د ناڤبه‌را رۆسیا و سووریێ دا گه‌له‌كا كه‌ڤنه و دبیت بهێته هه‌ژمارتن وه‌كو به‌رده‌وامیپێدانا په‌یوه‌ندیا رۆسی ل گه‌ل فورسان (شیعه) له‌ورا ناهێته ڤه‌شارتن كو رۆسیا په‌یوه‌ندیێن دیار و كه‌ڤن ل گه‌ل وان هه‌نه، چونكو ده‌وله‌تا ئۆسمانی دوژمنێ هه‌ڤپشكه د ناڤبه‌را فورس و رۆسان دا، به‌لێ ئه‌ڤا دووماهیێ ره‌ت ناكه‌ت تشتێ ب سه‌رێ فورسان هاتی ل سه‌ر ده‌ستێ ده‌وله‌تا ئۆسمانی، به‌لكو به‌رده‌وامبوونا هه‌ڤدژاتیێ د ناڤبه‌را وان دا ئه‌وێ به‌رده‌وامیێ خورتتر لێدكه‌ت د ناڤبه‌را وان دا. ئه‌ڤ چه‌نده نابیته رێگری د به‌رده‌وامكرنا په‌یوه‌ندیێ دا و حه‌زا هه‌ڤپشك بۆ هاریكاریێ خوه پشتی كو په‌یوه‌ندی به‌ر ب قه‌یرانبوونێ چوویی پشتی سه‌ركه‌فتنا شۆره‌شا به‌لشفی. پرانیا موسلمانان ل رۆسیا خه‌لكێ سونه‌نه ب تایبه‌ت هه‌ر دو مه‌زهه‌بێن حه‌نه‌فی و شافعی، چونكو پشتی كه‌فتنا ئێكه‌تیا سۆڤێتی رۆسیا ره‌وشه‌كا نه یا سه‌قامگیر بخوه ڤه دیتبوو له‌ورا موسمانان ئه‌ڤ چه‌نده ب كه‌یس دیت و بزاڤا وان ده‌ستپێكر و زێده‌بوو ژ پێخه‌مه‌ت دوباره زێندكرنا ناسناما ئیسلامی تێدا، ئیرانێ ژی كه‌یسا خوه ال وان كاودانان گرت و وێ ڤالاهیێ دا ب به‌رزه‌یی ڤه بچیته د ناڤ دانه‌خاسمه سوننه‌یان هینگی چو هێزه‌ك یان كاریگه‌ره‌ك نه‌بوو، له‌ورا ب ڤێ چه‌ندێ ئیرانێ رۆله‌كێ زیندی له‌یزانت و شیا كۆماریێن ل رۆسیا بخوه ڤه‌گیچشیت، نه‌مازه پشتی شیایی داهات و ژێده‌رێن خوه یێن ئابووری دا بكاربینیت ل ده‌مه‌كی كو ده‌ڤه‌رێ چو بزاڤا دراڤی و سیۆله نه‌بوون. ئه‌ڤێ چه‌ندێ پشته‌ڤانیا ئیرانێ ژی كر كو ته‌شییعێ به‌لاڤه‌بكه‌ت و هنارده‌بكه‌ت ب هاریكاریا پرانیا شیعی ل ئازه‌ربه‌یجانێ و هێشتا ڤه‌گرت دا بگه‌هیته نیڤا رۆسیا و ب زانینا كه‌نیشته‌یا رۆسی، له‌ورا هه‌رده‌م به‌رژه‌وه‌ندینه حوكمی دكه‌ن، زێده‌باری هندێ كو شیعه ل جهێ ئاینی و مه‌زهه‌بی یێ مشت بوو ب به‌راوردی ل گه‌ل وان كه‌سێن كو دبێژنی (موجاهدێن شیشانی) ئه‌وه یا دبیت بهێته هه‌ژمارتن وه‌كو رێكخراوه‌كا تیرۆری و شه‌ڕێ حوكمه‌تا رۆسی دكه‌ت. هه‌ر ژ وی ده‌می و موسلمانێن سونه د ڤه‌ده‌ریه‌كێ دا دژیت دووری ده‌وله‌تێن دیتر یێن سوننی و ب تایبه‌تی ده‌وله‌تێن كه‌نداڤی. هه‌ر وه‌كو ئه‌زهه‌ر ژی هند گه‌له‌ك گرنگیدانا پێدڤی نه‌دایه ب گه‌لێ ئیسلامی ل رۆسیا. ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ رۆسیا یا پشتراسته كو هه‌لویستێ وێ یێ نوو ل هه‌مبه‌ر بۆردۆمانا به‌رهنگاریا سووری یان رێكخراوا داعش كارتێكرنێ ناكه‌ت سه‌ر رۆسیا، رۆسیا دزانیت كو چو دی زێده‌ناكه‌ت ژ به‌ر ئه‌وا هه‌ڤپه‌یمانیا نێڤه‌دولی ب بۆردومانكرنا بده‌ستڤه‌ئینای ئه‌و ژی ژ به‌ر نه‌بوونا هێزه‌كا پیاده ل سه‌ر ئه‌ردی ب پشه‌ڤانیا بۆردۆمانكرنا ئاسمانی، به‌لێ پا هه‌لویستێ موسلمانان چ بیت ل رۆسیا هه‌كه روشێ سه‌پاندن ل سه‌ر رۆسیا كو له‌شكره‌كێ پیاده ل سه‌ر ئه‌ردی فرێكه‌ت، ب تایبه‌ت سوننه‌یێن رۆسیا یێن دبینن كو دربێن ئه‌سمانی یێن پرانیا سوننی ل سووریێ دبنه قوربان!. هه‌ر وه كو ده‌ڤه‌رێن شه‌ڕی ل گه‌ل ریكخراوا داعش دهێته كرن دێ دو هه‌ڤپه‌یمانان ل سه‌ر ئه‌ردێ ژیواری پشتی كو ب تنێ تشته‌كێ مه‌دیایی بوو و نه‌یا ئاشكرا بوو د ناڤبه‌را دو جه‌مسه‌ران دا، یێ ئه‌مریكی ب هێزه و زاله یێ رۆسی ب هێزه و بزاڤێ دكه‌ت خوه ب سه‌پینیت، ژ به‌ر وان جوداهیێن نه‌یێن به‌لانسبووی یێن هه‌ردو هێزێن ئه‌مریكی و رۆسی ئه‌وه كو دێ گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ت ئێخیت جهێ ئاراسته‌یێن وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ ده‌ستنیشان كه‌ت بۆ ده‌ستنیشانكرنا هه‌لویستێن خوه و ئه‌م هزر دكه‌م كو دێ هێته دی بێی بدووماهیئینانا شه‌ڕی ل ده‌ڤه‌رێ یانژی درێژكرنا ده‌مێ بداویهاتنا رێكخراوا داعشێ. هه‌ر وه‌سا دبیت رۆهنكرنه‌كا ساده بهێته كرن ل دۆر وان ژێكجوداهیان، چونكو هه‌ردو جه‌مسه‌ران په‌یوه‌ندیا لێك تێگه‌هشتنێ دناڤبه‌را وان دا و هه‌ر وه‌سا ژی د بابه‌تێ شه‌رێ خوه دا ل سه‌ر داعشێ و ئه‌وله‌هی و سه‌قامگێریا ئیسرائیلێ، هه‌ر وه‌سا په‌یوه‌ندیێن نیمچه مشتبووی هه‌نه ل گه‌ل ده‌وله‌تێن شه‌ڕی (عیراق و سووری و ئیران و توركیا و ده‌وله‌تێن دیتر یێن هه‌ڤسوی) هه‌ر وه‌سا زێده‌باری وێ ژی په‌یوه‌ندیا رۆسیا ب حوكمێ جهێ خوه یێ جوگرافی و نێزیكا وێ و دیرۆكا وێ ل گه‌ل ڤان وه‌لاتان، هه‌ر وه‌كو ل سه‌ر ڤی بنیاتی ئه‌ڤ هه‌لویستێ رۆسی هاته پێش ل هه‌مبه‌ر ڤه‌مانا به‌شار ئه‌لئه‌سه‌د و هه‌لویستێن دیتر ل ده‌ڤه‌رێ. ته‌ڤلیبوونا به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكی و رۆسی ل ده‌ڤه‌رێ ئه‌وان دئێخیته د به‌لانسه‌كێ دا ل هه‌مبه‌ری كاودانێن ل سووری و عیراقێ و ل دووماهیێ ژی ئه‌ڤه به‌لانسه‌كه د ناڤبه‌را پشتگێریا سوننی و یا شیعی و ل دووماهیێ ژی به‌رده‌وامكرنا شه‌ڕی د ناڤبه‌را وان خورت دكه‌ت، ب رامانه‌كا دی هه‌بوونا به‌لانسێ د به‌رژه‌وه‌ندی و ده‌ستكه‌فتێن ئابووری دا، به‌لانسه‌كا دی هه‌یه ل هه‌مبه‌ر وێ ئه‌و ژی د شه‌ڕی دا و خرابكرنا ژێرخانا وێ، هه‌ر وه‌سا پێل و بگر و ڤه‌كێش د كاودانان دا دێ وه‌لاتیێ سڤیل و خزمه‌تگوزاریێن گشتی كه‌ته قوربان. د شه‌ڕگه‌ها ڤان روودانان دا فه‌ره ل سه‌ر كوردان كو بۆ خوه بده‌لیڤه بزانن رۆلێ خوه یێ هه‌ستدار و به‌رنیاس ل جه‌م هه‌می جیهانێ بسه‌لمینن ژ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا مافێن خوه و رزگاركرنا ده‌ڤه‌رێن خوه، هه‌كه پێدڤی بوو كو بزاڤا ئاشتیانه بهێته كرن، به‌لێ هێزێن نێڤده‌ولی وێ دپارێزن ب هه‌ر ره‌نگه‌كی و ل گۆر رێكه‌فتنێن وان و لێكتێگه‌هشتنێن ل گه‌ل كوردان رۆسیا ئاماژه دا هه‌لویستێ كوردان و پێشمه‌رگه‌ی د شه‌ڕی دا ل سه‌ر داعشێ، هه‌كه ژی بزاڤێ پێدڤی ب راكرنا چه‌كی بیت، كوردان ئه‌و بنگه‌هێ مللی و جه‌ماوه‌ری هه‌یه بۆ شه‌رعیه‌تكرنا خوه. ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ یا فه‌ره كو لێكتێگه‌هشتن و رێككه‌فتن و دابه‌شكرنا رۆلان دنڤبه‌را هه‌می حزب و گرۆپێن كوردی دا، خوه هه‌كه هنده‌ك ئاریشه و ناكۆكی هه‌بن ژی، ئه‌ڤه گه‌له‌ك تشته‌كێ نۆرماله، ب مه‌رجه‌كی كو كارتێكرنێ ل سه‌ر دۆزا وان یا سه‌ره‌كی نه‌كه‌ت.
و: ئه‌ڤرۆ
