مفايێن كه‌نيێ
ئه‌ڤرۆ:
ئامارێن فەرمی دیار دکەن کو زارۆ رۆژانە ژ ٣٠٠ – ٤٠٠ جاران دکەنە کەنی، د دەمەکی دا کو مرۆڤی گەھشتی ژ ١٥ – ٢٠ جاران د رۆژێ دا دکەتە کەنی. ھوون ھەست ب جوداھیێ دکەن؟.
شارەزایێن زانستەکی کو دبێژنێ “جیوتولوجیا Geotologiya یا تایبەتمەند ب کەنیێ، دیار دکەن کو کەنی نە ب تنێ یا باشە بەلکو یا پێدڤیە بۆ ژیانێ، ئەڤە ژی ھندەک مفایێن کەنیێ نە:
کەنی سیھا سۆر پاقژ دکەت: دەمێ ئەم دکەینە کەنی ھەناسا مرۆڤی درێژ و کوور دبیت و بەردان بای یا کورتە. ب ڤێ چەندێ ئەم سیھا سۆر فێر دکەین کو قەبارەکێ مەزنتر یێ بای وەرگریت و کەرستێن ژەھراوی بھاڤێژیت، زێدەباری باشکرنا لڤینا خوینێ د ناڤ سیھێ دا.
کەنی وەستیانێ کێم دکەت: ئەڤە ژ ئەنجامێ بەردانا زێدەیا ھورمۆنێ کەیفخۆشیێ “ئەندورفین” کو ھەر ئەوە ئێشانا سڤک دکەت.
کەنی شیانێن جەستەیی دپارێزیت ژ ئەنجامێ باشبوونا زڤرینا خوینێ د لەشی دا، رەوشا زەپلەکان دپارێزیت. زانا دبێژن ١٥ دەقیقێن کەنیێ د رۆژێ دا بەرامبەر ٣٠ دەقیقێن راھێنانە سێ جارا دحەفتیێ دا.
کەنی باشترین بێھنڤەدانە: پشتی کەنیێ زەپلەکێن لەشی ھەمی تەنا دبن. ئانکو کەنیا پێنج دەقیقان بەرامبەر ٣٠ – ٤٠ دەقیقێن بێھنڤەدانێ یە.
کەنی رەوشا دلی باش دکەت: وەسا دیارە کەنی وەکو راھێنانێن وەرزشیە و شانێن ژ ناڤ دا ب ھێز دئێخیت (بەتەنا ژ ناڤ دا یا دلی و دەمارێن خوینێ)، وەسا دیار بوویە کو کەنیا ١٠ دەقیقان فشارا خوینێ نزم دکەت.
کەنی شانێن پیستی توند دکەت: ھندەک وەسا ھزر دکر کو کەنی دبیتە ئەگەر سەروچاڤ و پیست ب قورمچیت. بەلێ ل دووڤ بۆچوونا شارەزا کو کەنی یا باشە بۆ “ئاڤاکرنا دێمی feysbilding”، ئانکو یا باشە ب بھێزکرنا زەپلەکێن سەروچاڤان و د ئەنجام دا جوانیا دێمی رادگریت، ئانکو کەنی ئەو ھەتاڤە یا زڤستانێ ژ سەروچاڤێن مرۆڤی دەردئێخیت.
کەنی یا ھاریکارە بۆ کێمکرنا سەنگی: وەسا دیار بوویە کو ھندی کەنی دوبارە ببیت، کریارا خوارنێ باش دبیت، ئانکو پتر سعراتێن گەرمێ دھێنە سۆتن.
پشتبەستن ب ڤان راستیان زانا دبێژن ھندی تو بشێی بکە کەنی.
