مه پێدڤی ب چ سرووده‌كێ هه‌یه؟
ده‌ما كو هه‌لبه‌ستڤانێ ناڤدار دلدار ل سال 1938 تێكستا “ئه‌ی ره‌قیب” نڤیسی نه دزانی كو رۆژه‌كێ دبه سروودا نه‌ته‌ویا كوردان، لێ ده‌ما حسێن به‌رزنجی ئاواز ژێره دانا وه‌ك سروودا نیشتیمانیا كۆمارا كوردستانێ ل مه‌هابادێ هاتیه هه‌لبژارتن و ل گۆڕه‌پانا چارچرا هاته خواندن و ب سروودا نه‌ته‌وه‌یی و نیشتیمانیا كوردان هاته ناسكرن. ده‌مێ كو پتر ژ چل ملیۆن كه‌س ل سه‌ر پیرۆزیا ڤێ سروودێ رێكه‌فتی و كۆك بن و ب پشكه‌ك ژ ناسناما خوه بزانن، پێدڤیه رێز ل ئیراده‌یا وان بهێته گرتن، نها زارۆیێن كوردان ل هه‌ر جهه‌كی بن، ده‌ما ریتم و ئاوازێن ڤێ سروودێ دبهیسن ئێكسه‌ر رادبنه ل سه‌ر پێیان و ب رێزه رادوه‌ستن، ژبه‌ر كو دزانن ئه‌ڤ سرووده بوویه پشكه‌ك ژ ناسنامه و شووناسێ وان و د بیردانكا مرۆڤێ كورد “ئه‌ی ره‌قیب” بوویه ئێك ژ ئالاڤێن به‌رخودان و تێكۆشان و سه‌لماندنا هه‌بوونێ. پێدڤیه ئه‌م هه‌موو ب تایبه‌تی ئه‌وێن د وارێن چاندی و هزری دا كار دكه‌ن، نێڕین و تێبینی ل سه‌ر ناڤه‌رۆكێ ڤێ تێكستێ هه‌بن. ب هزرا من پێدڤیه پتر كار ل سه‌ر بهێته كرن نه‌مازه بۆ ئه‌ڤرۆیا مه، ژبه‌ر كو چه‌ندین گوهارتنێن مه‌زن د ژیانا مه یا نه‌ته‌وی و نیشتیمانی دا دروست بوونه و هه‌روه‌سا كۆمه‌كا تێگه‌هێن نوو هاتنه ناڤ فه‌رهه‌نگا مه یا سیاسی و چاندی دا و دبینین كو د ڤێ سروودا مه یا گونجایی دا بیت ل گه‌ل وه‌رار و پێشڤه‌چوونان. ده‌ما ئه‌م تێكستا سروودا “ئه‌ی ره‌قیب” دخوینین، دبینین كو ل سه‌ر ته‌وه‌ران كار دكه‌ت: ئێكه‌م، ل ده‌ستپێكێ هه‌لبه‌ستڤان گۆتارا خوه ئاراسته‌یێ داگیركارێن كوردستانێ دكه‌ت و دبێژیته وان كو كورد ملله‌ته‌كێ زێندیه و نامریت و هه‌ر دمینه كو هه‌ولێن وه ژبۆ ژ ناڤبرن و ئاسلیمه‌كرنا كوردان هه‌ولێن بێهوده و بێ ئه‌نجامن. گۆتارا خوه ب ركابه‌ری و روحا ته‌حدایێ ده‌ستپێدكه‌ت. د ته‌وه‌رێ دویان دا، دلدارێ شاعیر ل سه‌ر چاندنا روحا به‌رخودان و تێكۆشانێ د هشێ مرۆڤێ كورد دا كار دكه‌ت، گه‌نجێ كورد هان دده‌ت پشكدارێ خه‌باتا نه‌ته‌وی ببن، داخوازێ ژ مرۆڤێ كورد دكه‌ت به‌رهه‌ڤ بیت بۆ قوربانیدانێ و ئاماده بیت بۆ كاره‌كێ دژوار و چاره‌نڤیسساز، تا نه‌ته‌وا وی ب مافێن خوه شاد ببیت و د ژیانه‌كا هه‌ژی و ئازاد دا بژیت. ته‌وه‌رێ سێیان، لایه‌نێ دیرۆكی یه، هه‌لبه‌ستڤان پێداگریێ ل سه‌ر نه‌ژادێ كوردان دكه‌ت، دیاره پتر گۆتارا خوه ئاراسته‌یێ ناسیۆنالیزما عه‌ره‌ب دكه‌ت و ژێره دبێژه نه‌ژادێ مه ئێك نینه، شۆڤینیزما عه‌ره‌ب ل گه‌له‌ك تێز و نڤیسینێن خوه ل سه‌رده‌مێ دلدارێ شاعیر، هه‌ولدا دیرۆكا كوردان تێكبده‌ت و كوردان ل دیرۆك و ناسناما خوه ڤه‌ده‌ر بكه‌ت و د ڤێ پرۆسێ دا ره‌گه‌زپه‌رستێن عه‌ره‌بی ئایین وه‌ك ئالاڤه‌كێ ژ بۆ هه‌ڕفاندنا كه‌ساتیا نه‌ته‌ویا كوردان بكارئینا. ده‌ما دلدار دبێژیت: “ئێمه رۆڵه‌ی میدیا و كه‌یخۆسه‌ره‌وین، دینمان و ئاینمان هه‌ر كوردستان، گۆتارا خوه ئاراسته‌یێ شۆڤینیزمێن عه‌ره‌ب دكه‌ت و به‌رسڤا دید و تێزێن وان یێن به‌رته‌سك دده‌ت. ژ ئالیێ دن ئالیێ دن مرۆڤێ كورد ب دیرۆك و نه‌ژادێ وی ئاشنا دكه‌ت، گه‌له‌ك لایه‌ن هه‌نه و ب تایبه‌ت لایه‌نێن سه‌ر ب ئیسلاما سیاسی ڤه، دید و تێبینی ل سه‌ر ناڤه‌رۆكا تێكستا “ئه‌ی ره‌قیب” هه‌نه، لێ دوور ل نێرینێن وان دبینم كو پێدڤیه پێداچوونه‌ك ل سه‌ر ناڤه‌رۆكا تێكستا وێ بهێته‌كرن. بنێڕه ل هه‌ر سێ ته‌وه‌ران ژ بلی مژارێن گرێدایی ب شووناس و هه‌بوونا نه‌ته‌وی، قالا چ مژارێن دی نه‌كریه. وه‌ها دبینم كو دڤێ ئه‌ڤ سرووده د چارچووڤه‌كێ نه‌ته‌وی ده‌ربكه‌ڤیت و به‌ر ب نیشتیمانیبوونێ بچیت. ئه‌ی ره‌قیب ب دیده‌كا نه‌ته‌وی هاتیه نڤیساندن و ژ بلی به‌ره‌ڤانیكرن ل هه‌بوون و ناسنامه‌یا نه‌ته‌وی، ناڤه‌رۆكه‌كێ دیمۆكراسی تێدا نینه، كوردستان وه‌لاته‌كێ فره ده‌نگ و ره‌نگه، گه‌له‌ك نه‌ته‌وێن دی ل گه‌ل مه كوردان د ڤی ولاتی دا دژین، ب ڤێ ناڤه‌رۆكێ حه‌ق نینه ئه‌م داخوازێ ژ توركمان، كلدان و ئاشووریان بكه‌ین ڤێ سروودێ ب ڤێ ناڤه‌رۆكێ، ب سروودا خوه یا نیشتیمانی بزانن، ئه‌م كار دكه‌ین ژبۆ ئاڤاكرنا وه‌لاته‌كێ دیمۆكرات و هه‌مه‌ره‌نگ كو بۆ ڤێ ئارمانجێ پێدڤیه سروودا نیشتیمانی و ئالا و گشت هێما و سه‌مبۆلێن دی، ده‌ربرینێ ژ ڤێ پرۆژه‌یا مه‌زن و چاره‌نڤیسساز بكه‌ن، له‌وما دبێژم مه پێدڤی ب سرووده‌كا نیشتیمانی یا خودان بیرۆكه‌یه‌كا دیمۆكراسی هه‌یه.
