مەها ئادارێ مەها كوردانە
محەمەد ئیبراهیم ئامێدی
ل دەستپێكێ هەژی گۆتنێ یە كو پڕانیا ڤان بیرەوەریان رەگەز و بنەمایێن دەولەتبوونێنە، 1/3/1979 وەغەركرنا بابێ رۆحی یێ نەتەوا كورد بارزانیێ نەمر (مستەفا) پشتی ژیەكێ پڕ خەبات و جانفیدایێ و دەربەدەری و پشكداریێ د سەركردایەتیا شۆرەشێن بارزان1932، 1943، 1945 و ئیلۆنێ 1961، سەخمەراتی بدەستڤەئینانا مافێ كوردان یێ رەوا و سەربەخوەیا كوردستانێ و پشكداری د دامەزراندنا كۆمارا كوردستان دا سالا1946 وەرگرتنا پلا جەنەرالیێ. ل بارزان یێ هاتیە خاكسپاردن ل گەل ئیدرسێ جانەمەرگ و مەزارێ وان یێ بوویە جهێ سەرەدانا هەمی كورد و كوردستانیان ژ هەر چارپارچەیێن كوردستانێ و جیهانێ. ل 1/3/1936 سەرهەلدانا دێرسمێ ل باكورێ كوردستانێ هەلدا ب قۆمانداریا سەید ڕزا دێرسمی، ل 19/3/1918 حوكمەتا ئەلمانیا و یساما برۆنزی دا نڤیسكار و مێژووڤان (محەمەد ئەمین زەكی)، ژبەر خزمەتا وی بۆ مللەتێ كوردی د بیاڤێ رەوشەنبیری و مێژووڤانیێ دا.ـ 1/3/1920 جینەرال (شەڕیف پاشا) یاداشنامەك پێشكێشی كۆنگرەیێ ئاشتێ كر ل پاریسێ پایتەختێ فرەنسا تێدا داخوازی ژ جڤاكا دەولی كر، بەرپرساتیا مللەتێ كورد هەلبگرن د بیاڤێ چەسپاندنا مافێ رەوا و چارەنڤیسێ كوردان. ـ 4/3/1192 وەغەركرنا پێشەوایێ كورد سەلاحەددینێ ئەیۆبی. ل 5/3/1923 فرۆكەیێن ئینگلیزی باژێری سلێمانیێ تۆببارانكر.ل 5/3/1991 دەستپێكا سەرهلدانا كوردستانێ ل باژارێ رانیا ل دژی داگیركەرێن كوردستانێ ب هەموو تەخوچینا ن ڤە وەك ئەلهۆیێن چییا رابوون رامالینا دەڤەرێ ژ رەگەزپەرست و شۆفینیان كرن، حەتا هەمی باژار و باژێركێن كوردستانێ ڤەگرتی.ل 6/3/1975 رێككەفتنا خیانەتكارانە یا جەزائیر، لێ بەرسڤا ڤێ چەندێ بۆ وان دوژمنان،ل 26/5/1976 شۆرەشا گولانێ هەلدا. ـ ل 7/3/1921 شێخ مەحموود حەفید بۆ هندێ هاتە نەفیكرن. ل 8/3/1908 جەژنا ئافرەتێن جیهانێ و كوردستانێ.ل 10 ئادارێ رۆژا جلوبەرگێن كوردی یە. ل 10/3/1970 مۆركرنا رێككەفتنا حۆكمێ ئۆتونومی بۆ كوردستانێ، د ناڤبەرا بارزانیێ نەمر و رژێما ئیراقێ دا،ل گۆندێ ناوبردان و مافێ كوردان بۆ جارا ئێكێ هاتە تۆماركرن ل دستوورێ ئیراقێ دا.ل 11/3/1970 راگەهاندنا رێككەفتنا 11 ئادارێ یا مێژوویی ل بەغدا و ل گۆرەپانا تەحریر وجەماوەرەكێ مەزن بەرهەڤبوو.ل 14/3/1903 ژ دایكبوونا بابێ رۆحی یێ نەتەوا كورد بارزانیێ نەمر مستەفا، كو مللەتێ كورد ژڤان هەبوو ل گەل قەدەر و دیرۆكێ.
ل 14/3/1991 سەرهەلدانا باژێرێ دهۆكێ وەك رۆژەكا دیرۆكی وەك شێران.، ل 14 ئادارێ بریارا پەرلەمانێ كوردستانێ، ل كوردستانێ بیتە رۆژا چاندنا نەمامێن داروباری و گولان. 15/3/1932 دەستپێكا شۆرەشا ئێكێ یا بارزان ب سەرۆكاتیا شێخ ئەحمەد بارزانی، ل 16/3/1988 كیمیا بارانكرنا باژێرێ هەلەبجەیا شەهید. ل 19/3/1994 جەژنا نەورۆزێ بوو، جەژنا رەسمی ل توركیا بۆ جارا ئێكێ،ئاگرێ نەورۆزێ دهێتە هەلكرن ب رێورەسم و و بەرنامەیێن تایبەت. ل 20/3/1990 (زەكییە ئالكان) ل كوردستانا باكور ئاگر بەردا خوە و خۆ سۆت وەك نەرازیبوون ل بەرانبەری،ل 21 ئادارێ جەژنا نەورۆزێ، سەرێ سالا كوردی وەك جەژنەكا نەتەوەیی و مللی یا هەمی مللەتێن ئاری. ل جەم مە 21 نەورۆزێ دهێتن وەك ڤرێژەكا كیر ۆ دوور یا خەباتێ ل دژی سیتەمكاری و رەگەزپەرستیێ وپارچەكە ژ كەلەپۆرێ كۆردی یێ رەسەن .ل 22/3/1974پتر ژ 250 هزارخەلكێ كوردستانێ بەرب كۆمارا ئیرانێ ڤەچوون.پشتی نسكۆیا شۆرەشا ئیلۆلێ .ل 25/3/1976 وەغەركرنا جەنەرال ئیحسان نوووری پاشا، پشتی شۆرەشا ئاگری 1927-1930 و دەرڤەدەرێ و رۆژێن سەخت و نەخۆش و ل دووڤ پلانە كێ ب روودانا ماتۆرەكێ هاتە كوشتن ل تەهرانێ ل ڤێ رۆژێ گەهشتە گاروانێ شەهیدێن بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی. ل 24/3/1991 دەستپێكرنا كۆچا ملیۆنی، ژبەر ستەمكاریا رژێمێ و كارئینانا كیمیاوی. وەك پەیادە قەستا هەردو دەولەتان كرن ل ژێر سەقایەكێ پڕ بەفر و باران و برس وپێخاس و ب سەدان هەولاتی بوونە قوربانی. ل 31/3/1946 سەرۆكاتیا كۆمارا مهاباد پلەیا جینەرال دا بارزانیێ نەمر مستەفا، ژبەر جەسارەت و قومانداریا وی .ل 31/3/1947 سێدارەدانا پێشەوا قازی محەمەد، سەرۆكێ كۆمارا كوردستان ل مهاباد،پشتی كۆمارا هاتیە راگەهاندن ل22-1-1946 وپشتی بۆرینا 11 مەه و11 رۆژا سەر ژیێ كۆمارێ.. هیڤی دارین ئەم هەمی پێكڤە خەمخۆر و دلسۆزێن ڤێ چەندێ بین…