مە مرن هەلبژارت و ل دەڤـەرێ ماین
رەمەزان دەشتمری/ زاخۆ
پێشمەرگەیێ ڕێكخراوا خانی یا سەر ب لیژنا ناڤچەیا زاخۆ ڤە؛ (قەهار رەشید) خەلكێ گەندێ گوفكی یا سەر ب قەزا باتیفا ڤەیە، ئێك ژ قورتالبوویێن ئەنفالێ ئەڤ سەرهاتیە ڤەگێڕا و گۆت: ل سپێدەهییا ڕۆژا 1988/8/25 ئەم ل مال بووین، ڕۆژ بلند بوو؛ سعەت نێزیكی نەهی سپێدێ بوو ل ناڤ گوندی بی قلێزین و جاب هات و گۆتن دونیا خراب بوو و حوكمەتێ كێمیا یا دەڤەرێ ڕەشاندی دڤێت گوندا بەردەن و خوە خلاس بكن. مە هند دیت خەلكێ بەر خابیری وەكی گوندێن (بلدێشا، بەرزیركێ، هەركوندێ، كەرپتێ. بۆ سەر ئەڤراز هاتن و ئەو خولیاقەتە هەمی ل بەر خابیری د ناڤبەرا گوندێ غولدیا و بارهۆلێ دانان. حەتا بوویە ئێڤار و بی پڕكێ پڕ بەلاڤێ هەر كەسەكێ قەستا جهەكێ كر كو بشێت خوە بگەهینت سەر سنووران. مە وان چەند مالێن مرۆڤێن ئێك، مە دەستێ خێزان و زاڕۆكێن خوە گرتن و مە قەستا گەلیێ بازێ كر و مە گۆت بەلكی ل ڕێكا گوندێ گركا دەربازی جادا گشتی ببن. لێ مە نەشیا ل جادا گشتی دەرباز ببن. ل شەڤا سیێ ئەم پاشدا زڤڕین و هاتین بۆ گەلیێ دیهێ. حوكمەت ب جێش و جاش ڤە هاتن پێشیا خەلكێ. ئەم نەچار بووین خێزان و زاڕۆك چوون رادەستی حوكمەتێ بووین و ئەم چەند زەلام مرۆڤێن ئێك مە بڕیار دا خوە تەسلیم نەكن. عەرز و عیال چوون و ئەز و برایێ خوە (جەبار، محەمەد، عەمەر، مویسا، تاهر و رەمەزان) هاتن بۆ گوندێ دوكەرێ، پاشی گەهشتن چەمێ گوندێ بەرزیركێ و ل ڕویبارێ خابیری دەرباز بین و چووین بۆ چەمێ كارێ ل نهالا گوندێ بالەكا. ب ڕۆژێ مە خوە هشار ددا و ب شەڤێ دچووینە گوندێ بالەكا. هەر وەسا هندەك مالێن خەلكێ گوندێ ناڤشكێ بۆ خوە هندك گولك ل ناڤا وان قاچێن نهالا چەمێ كارێ چێكربوون ب ڕۆژێ وەكی گوریا ژبەر جێشێ جاشا ل ناڤ وان دەحلا مە خوە ڤەدشارت، ب شەڤێ ئەم دچوونە ناڤ گوندێ بالەكا و كولكێن ناڤشكیا ل نانێ دگەریان. هەتا ڕۆژا حەفتێ هەشتێ جارەكێ مە بەرێ خوە دایێ جێشێ و جاشا هاتن گوندێ بالەكا تالانكرن و تشتێ ڤیایی بۆ خوە برن ئاگر بەردان خانیا و گوند سۆتن. ئەم نەچاربین مە خوە ڤەكێشا بو بەر ڵێڤا خابیری ڕۆژەكێ پشتی نیڤرۆبوو، مە بەرێ خوە دایێ پیكەمەك رەنگ شین تژی جاش هەما هاتن دەف مە و قونبەلەك هاڤێتن ماسیان. ئەم گەلەك ترسیان. مەگۆت: دێ ئاشكەرابین. ل شەڤا 1988/9/6 هەردو هەڤالێن مە(مویسا و تاهر) ب دزیكی ڤە چوونە بۆ ناحیا باتیفا. ل بنێ گوندی گەهشتن مالەكێ و پرسیار كرن، كا وەزع چەوانە و دێ چاوابیت. خودانێ مالێ گۆتە مویسایی و تاهری: هیچ چ ڕێك نینن. هەر زەلامەكێ كەفتی دەستێ حوكمەتێ دا دبێژن بێ سەروشوینن. هەڤالێ مە تاهر و مویسا ب ڕۆژ چوونە د گۆڤەكێ ڤە، كو هەتا ل وان ببت شەڤ جارەكادیتر ڤەگەڕن. بی نێزیكی نیڤرۆ ل ناڤا باتیفا و لیوایێ و ل وان ڕەبیان هەمیان بی خڕێن و تەلقەهاتن هاڤێن و گۆتن حوكمەتێ عەفۆ دا.
بی پشتی نیڤرۆ مویسا و تاهر و عەلی جاب بۆمە ئینان، گۆتن وەرن خوە تەسلیم بكن، مانێ حوكمەتێ عەفۆ یا دایی. ئەم ژی چوون ب دویڤ هەڤالێن خوەڕا ل دەمەكێ مە بەرێ خوە دایێ ئێكە جاش دەوارەك هەسپین یا گرتی، دو تەلیسێن زەبەشا ب تێلێ یێن پێكڤە گرێداین و هەما ڕویس یێن هاڤێتین سەر پشتا ئەڤێ دەوارێ و قەستا ڕەبیا خوە ل پشتا بێدەروكێن گوندێ كەرپتێ دكت. پشتی ئەم تەسلیمی لیوا باتیفا بووین. ڕۆژا پاشتر ئەم ل ترومبێلێن زیلێن عەسكەری سیاركرن و ئینانە قەلعا نزاركێ. ل ناڤا قەلعێ مە هندەك خێزانێن نیاس دیتن، هەما وەكی پەپویكا سەرێ خوە دابینە ئێك. ل قەلعا نزاركی من بابێ خوە دیت و گۆت: عیال یێ ژ مە ڤەقەتاندین و ئەڤە ئەم چەند پیرەمێرەك یێن هێلاینە ل ڤێرێ. دو ڕۆژان ئەم ماینە ل قەلعێ پاش جارەكا دیتر ئەم ل زیلێن عەسكەری سیاركرن و عەسكەرەك دانە ل گەل مە و مە زانی ئەم بۆ باژێڕێ مووسل ئینان. مە هزركر دێ مە بۆ جنوبی بن. پاش ئەم زڤڕاندن بۆ هەولێرێ چووین. د بەر تەنشتا مەتارێ هەولێرێ بۆ عنكاوە چوین. و بۆ بەحركێ برین.ئەم گەهاندنە ناڤا ستری مشكێن جەژنیكان. ئەو خەلكە وەكی خیزێ چەما ل وێ دەشتێ پەلاتەنە. ل دەمەكێ چاڤێ مە ب عەرز و عەیالێ مە كەفت یێن ڕوینشتینە خوار و وەكی تێژكەوكان سەرێ خوە داینە ئێك. هەما مە خوە ژ زیڵێ هاڤێت و گەهشتن ناڤ عەرز و عیالی و مە ژیانا خوە ل وێ دەشتێ بۆراند. لێ مخابن ئەڤێن پێشمەرگە و بەر ئەنفالێ كەفتین پلەیا وان عریف و نائب عریف و مووچێ 550پێنج سەد و پێجی هزار دینارە و ئەڤێن گوندێن مە سۆتین و ئەم تالانكرین و ژبەر وان ڕەدڤین و د ناڤا دەحلان دا مە ژبەر وان خوە ڤەدشارت. نها ب پلەیا (مٶهل) مووچێ ئێك ملیۆن دیناری وەردگرن.
