نشتەرگەری و راکرنا ھێکێن ژنان کارتێکرنێ ل ھەستیان دکەن
ئه‌ڤرۆ:
کێمبوونا خوارنێ یان بەدخوراکی ئەگەرێن سەرەکی یێن نەخۆشیا پێتیبوونا ھەستیانە، ل گەل ڤێ چەندێ مرۆڤێن کو ب سرۆشتی خوە کێم خوارنێ دخوون و ئەوێن نەخۆشیێن گەدەی ھەبن و دیسا ژنێن نشتەرگەریا مالبچووکی بۆ ھاتیە کرن یان ھێدانکێن وێ ھاتینە راکرن پتر تووشی نەخۆشیێ دبن، پێتیبوونا ھەستیان چ نیشانێن تایبەت نینن و ژ نشکەکێڤە دھێتە دەستنیشانکرن و نوکە ئامیرەک یێ ھەی تایبەت بۆ پشکنینێنن ڤێ نەخوشیێ بو زانینا رێژا تووشبوونێ ب نەخۆشیێ.
د.چنارعەبدولقادرحسێن تایبەتمەندا نەخۆشیێن گەھا و روماتیزمێ دیارکر کو پێتیبوونا ھەستیا نەخوشیەکە دناڤ ھەستیادا پەیدادبیت و گۆت: ئەڤ نەخوشیە ژ ئەگەرێ کێمبوونا کالسیومی پەیدادبیت و دەمێ کالسیوم کێم دبیت دێ ھەندک ئەنزایما پەیداکەت وئەو ئەنزایم ھندەک شانەیا پەیدادکەن و ئەڤ شانە رەقبونا ھەستی کێم دکەت ودبیتە ئەگەر بو ب ساناھی شکاندنا ھەستی.
دەربارەی ئەگەرێن ڤێ نەخوشیێ د.چنارێ گوت: کێمبوونا خوارنێ یان بەدخوراکی ئەگەرێن سەرەکی یێن نەخۆشیێ نە و ھندەک مرۆڤ ب سرۆشتی خوە یێ کێم خوارنە و ھندەک ژی ھەنە نەخۆشیێن گەدەی یێن ھەین کو نەشێت خوارنێ دروست بخۆت وھەردو جور تووشی ئەڤێ نەخوشیێ دبن،یا دویێ دانعەمربوون، کو چەند مرۆڤ مەزن ببیت پتر نێزیکی پێتیبوونا ھەستیان دبیت ئەڤجا چ ژن یان زەلام بیت، بەلێ ژن پتر تووش دبن تایبەت ئەو ژنێن ژ عادەیا ھەیڤانە ب دووماھی دھێن و ھەروەسا ئەو ژنێن نشتەرگەریا مالبچووکی بۆ ھاتیە کرن یان ھێدانکێن وێ ھاتینە راکرن و ب شێوەیەکێ گشتی ئەو ژنێن ھرموونێن (ئەستروجین ) ل دەڤ وان یێ کێم بیت پتر نەخوش دبن، دەربارەی زەلامان ژی باھرا پتر دانعەمری دبیتە ئەگەرێ پێتیبوونێ و دیسا ل دەڤ زارویان ژی یان زکماکی دا یان کێمبوونا خوارنی یە، ھەروەسا ھندەک نەخوشی یێن ھەین دناڤ لەشێ مروڤی وەک پەنجەشێرێ یان ھەودانا گەھا و ئێشا گورگا ونەخۆشیێن ژنا ھەموو دبنە ئەگەر بۆ پەیدابوونا ڤێ نەخوشیێ و ھندەک جاران دەرمانێن ئەڤان نەخوشیا پێتیبوونا ھەستیا پەیدادکەت وەکی دەرمانێن( ستروید) و دەرمانێن ب کاردھێن بۆ نەخۆشیا پەنجەشێرێ، ھەروەسا مروڤێن لاواز پتر ژمروڤێن قەلەو تووشی ڤێ نەخوشیێ دبن، ئەو مروڤێ (سەوەفان) ھەبیت کێمتر تووشی ڤێ نەخوشیێ دبن.
دەربارەی نیشانێن ئەخۆشیا پێتیبوونا ھەستیا، د.چنارێ دیارکر کو ئەڤێ نەخوشیێ چ نیشانێن بەرچاڤ نینن، بەلێ ھندەک جاران پشت ئێشەک یان ئێشانا گەھان یان ژی شکەستنا ھەستیا ب شێوەیەکێ ب ساناھی دبنە ئەگەر کو نەخۆش قەستا نوشداری بکەت و پشتی گرتنا تیشکێ دیاردبیت کو ئەڤ نەخوشە تووشی پێتیبوونا ھەستیا بوویە و ب تایبەت ب رێیا گەھێن ستووی و رانی یان دەستی ل نک ژنان دھێنە دەست نیشانکرن، بەلێ نوکە مە ئامیرەک یێ ھەی تایبەت بۆ پشکنینێنن ڤێ نەخوشیێ بو زانینا رێژا تووشبونێ و ل دەمێ نەخۆش ب کاردئینیت دیاردبیت کا ئەڤ نەخوشیە لێ ھەیە یان نە.
د.چنار عەبدولقادر دیارکر ژی کو چارەسەریا نەخوشیێ پالپشتیێ ل سەر خوارنا باش دکەت و ب تایبەت ئەو خوارنێن کالسیوم تێدا وڤیتامین D٣ وەک شیری و بەرھەمێن ژ شیری چێدبن، دیسا زەرزوات وەک خەس وکەلەمی، ھەروەسا وەرزش کرن و ئەنجامدانا راھێنانێن وەرزشی دگەل ھندەک دەرمانێن کو پێدڤیە ل دووڤ شیرەتێن نوشداری بھێنە ب کارئینان.
