نهێنی یا سەرەدانا هونەرمەندا کورد (عەیشەشانێ) بۆ باشوورێ کوردستانێ
سالار محەمەد دۆسکی:
هونەرمەندا مەزن (عەیشەشانێ) بۆ دەمێ (90) رۆژان مۆلەت وەرگرت بوو کو بمینیتە ل کوردستانێ لێ بتنێ (40) رۆژان ما و هونەرمەند (محەمەد عارف جزیری) گەلەک خواست نەچیت و سترانەک پێ گۆت لێ هەر وێ ڤیا ڤەگەڕیتە باژێرێ خوە.
مراد کەرەسە، کورێ هونەرمەندا مەزن عەیشەشانێ، بۆ ئەنستیوتا کەلەپورێ کوردی/تایێ دهۆکێ بەحسێ دایکا خوە دکەت، ئاشکەرادکەت کو عەیشەشان ل سالا 1938ێ ل باژێرێ دیاربکەر ل باکوورێ کوردستانێ ژ بنەمالەکا ئاینی ژ دایک بوویە و بابێ وێ دیوانخانە هەبوویە و هەر دەم مەولید و قورئان تێدا دهاتنە خواندن و جهێ کەسانێن دیندار بوویە.
مرادی ئەو ژی ئاشکەراکر کریە کو دایکا وی (عەیشەشان) ل ژیێ پازدە سالیێ دەست ب گۆتنا سترانان کریە و بابێ وێ یێ دەنگ خوەش بوو، (عەیشەشانێ) ئێکەم جار سترانەک تۆمارکر بێی ئاگەهداربوونا مالا خوە و ئەو ستران ژ بابێ خوە وەرگرت بوو ئەو ژی سترانا (لێ لێ بێمال) بوو، ل سالا 1960 ل رادیۆیێ ل باژێرێ عەنتابێ دەوامێ دکەت وەک فەرمانبەر و هەر وی دەمی ژی ستران دگۆتن.
کورێ عەیشەشانێ زێدەتر گۆت: ل سالا 1963 ئێکەم قاونا خوە ل ئستەنبۆلێ تۆماردکەت، ل سالا 1972ێ دچیتە وەلاتێ ئەلمانیا و ل باژێرێن (مینوخ و هامبورگ) چەند ئاهەنگا دگێریت، زێدەباری تۆمارکرنا چەند قاونان، ل سالا 1977 مالا خوە دبەتە باژێرێ ئەزمیر ل وی باژێری ئاکنجی دبیت.
کورێ هونەرمەدا کورد (عەیشەشانێ) د دیدارا خوە یا ل گەل ئەنستیوتا کەلەپورێ کوردی دا بەحسێ سەرەدانا دایکا خوە دکەت بۆ باشوورێ کوردستانێ و گۆت: ل سالا 1978 دهێتە باشوورێ کوردستانێ و بەرەف باژێرێ مویسل دچیت و ل ئوتێلا (سەنحاریب) دهێتە ڤەحواندن و دووڤ دا ل گەل هوزانڤانێ کورد (سەگڤان عەبدولحەکیم) بەر ب باژێرێ بەغدا دچیت و پێشۆازیەکا مەزن لێ دهێتەکرن ئۆتێل بۆ دهێتەگرتن و ئەو ناخوازیت بچیتە ئۆتێلێ و حەزکەت ل مالا هونەرمەندا کورد (گولبهارێ) بیت و دەمێ حەفتیەکێ دمینیتە ل مالا وێ، دووڤ دا دهێتە باژێرێ هەولێرێ و ل گەل هونەرمەندێ دەنگ خوەش (رەسول گەردی) و چەندین سترانبێژێن پارێزگەها هەولێرێ سترانان دبێژیت و شارەزیەکا باش دگۆتنا سترانێ دا ل دەف هەبوویە و هەتا سترانێن یونانی گۆتینە، دووڤ سەرەدانا باژێرێ دهۆک دکەت و چەند کونسێرتان ل گەل هونەرمەندان (محەمەد عارف جزیری، عیسا بەرواری، تەحسین تاها) دگێریت و دبێژن وی دەمی هونەرمەند (محەمەد عارف جزیری) سترانا (عەیشانێ لێ وایێ) پێ گۆت و ناڤێ وێ کرە (عەیشاخان) و گەلەک رێز لێ گرت و خواست ل باشوورێ کوردستانێ بمینت لێ بتنێ وێ مۆلەت بۆ (90) رۆژا هەبوو و ئەو بوو بتنێ(40) رۆژا ما ل کوردستانێ.
جهێ ئاماژەکرنێ یە کو ل سالا 1992 ناڤەندا چاندا مزوبووتانیا بزاڤکرن ئێکەتیا هونەرمەندێن کورد ب دامەزرینت و هونەرمەندا مەزن عەیشەشان ببیە ئێک ژ ئەندامێن هەرە چالاک دناڤا ڤێ ئێکەتیێ دا، ل دووڤ پێزانینێن ل ئەنستیوتا کەلەپورێ کوردی هاتینە تۆمارکرن و پشتی ڤەدگەریتە تورکیا و بەردەوامیێ دەتە گۆتنا سترانێ زێدەتر تام و هزر و بیرێن گرێدایی نەتەوا کورد ڤە ب سترانێن وێ ڤە دیاردبیت وەک سترانێن (نەورۆز، وەرن پێشمەرگە، زمانێ کوردی زمانێ مەیە، دیاربکەر) ل رێکەفتی 18/12/1996 ل باژێرێ ئەزمیر وەغەرا دووماهیێ کر و وەسیەتا وێ ئە بوو ل دیاربکەر ڤەشَرن لێ وەسیەتا وێ نەهاتە بجهئینان و بێ دەنگی ل ئەزمیرێ هاتە ڤەشارتن، وەک رێزگرتن بۆ خزمەتا وێ یا هونەری باژێرڤانیا دیاربکەر پارکەک بناڤێ هونەرمەندا کورد (عەیشەشانێ) بناڤکربوو، هەروەسا
ئەنستیوتا کەلەپورێ کوردی و ژ پێخەمەت پاراستنا ژیان و هونەرێ ڤێ هونەرمەندا مەزن بەرهەمەکێ مەزنێ سترانێن وێ چاپکرینە و پاراستینە پێخەمەت مفا وەرگرتنێ ل داهاتی.
