نه‌كو ڤێ جارێ ژى بكه‌ینه‌ خه‌تایێن (سایكس پیكۆ)

نه‌كو ڤێ جارێ ژى بكه‌ینه‌ خه‌تایێن (سایكس پیكۆ)

96

ب درێژیا ساله‌كێ و هه‌تا 16ێ گولانا چوویى كو بیرهاتنا سه‌دسالیا مۆركرنا پێكهاتنا (سایكس پیكۆ) بوو، چ نه‌ما به‌رامبه‌رى ڤێ پێكهاتنێ ئه‌وێن مۆركرى و به‌رنامه‌ و به‌ندێن وێ نڤیسین مه‌ نه‌كرى، هه‌موو شكه‌ستن و كاره‌ساتێن د ڤان سه‌دسالان دا ب سه‌رێ مه‌ هاتین مه‌ كرنه‌ خه‌تایێن پێكهاتنێ و ئه‌گه‌ر ژ مه‌ هاتبا دا ل گۆرستانا گه‌ڕین هه‌ستیكێ هه‌ردو كه‌سایه‌تیێن پێكهاتن مۆركرى (مارك سایكس و جورج پیكۆ) ژ گۆڕى ئینینه‌ده‌ر و وه‌ك گوناهبارێن شه‌ڕى ئینینه‌ به‌ر داگه‌هه‌كا له‌شكرى، ب درێژیا وێ سالێ من خوه‌ ب سه‌ر وێ مژارێ ڤه‌ نه‌بر، هه‌تا هه‌موویان كه‌لا خوه‌ دارێتى و پالداى بێى كو پرسیاره‌كێ ژ خوه‌ بكه‌ن گه‌لۆ مه‌ كوردان چ رۆل د وى سه‌رده‌می دا هه‌بوو، مه‌ چ بۆ خوه‌ كربوو، مه‌ چه‌ند به‌رگرى ژ خوه‌ كربوو؟ ئه‌رێ راسته‌ ئه‌م فریشته‌ بووین كه‌تینه‌ ده‌ستێن دو دێوان (مارك سایكس و جورج پیكۆ)ى؟ ل داویێ د هژمارا 1889 رۆژا 2/6 یا ڤێ رۆژنامێ دا ل ژێر ناڤێ (مه‌ كه‌لا خوه‌ ب سایكس پیكۆ دارێت… به‌لێ) من به‌رسڤا ڤان پرسیاران دا بۆچوونا خوه‌ ل سه‌ر پرسیارا و پێكهاتنی و باندۆرا وێ ل سه‌ر كوردان دیار كری.
یا من د ڤێت د ڤێ نڤیسینێ دا بێژم: ئه‌ڤه‌ سه‌د سال بۆرین هه‌ر ئه‌مێ د قووناغا به‌رى سالا 1916ێدا دژین، هه‌مان سه‌روبه‌ره‌، شه‌ره‌نیخا ناڤبه‌را سه‌رۆك عه‌شیره‌ت و مه‌زنه‌ مالباتێن كورد رێك ل به‌ر (سایكس پیكۆ)ى خۆش كر (وه‌ك ئه‌م بۆ خوه‌ دبێژین) وێ ب سه‌رێ مه‌ بینن یا ئیناى، ژ دو پارچان وه‌لاتێ مه‌ بكه‌نه‌ چار پارچه‌، ژ ژێرده‌ستیا دو ده‌وله‌تێن مه‌زن مه‌ بێخنه‌ ژێر ده‌ستێ چار ده‌وله‌تێن نوو ئاڤاكرى. به‌لێ نها پشتى سه‌دسالان نه‌سه‌رۆك عه‌شیره‌ت و مه‌زنه‌ مالباتان، به‌لكى حزبێن كوردستانى یێن نه‌ته‌وه‌یى و پێشكه‌تنخواز و سوشیال دیمۆكرات یێن كوردستانێ ژ چار پارچه‌یان دكه‌نه‌ چه‌ندین پارچه‌، پشتى ب ده‌هان سالێن به‌رخوه‌دانێ و ب هزاران شه‌هیدان ژ نوو هنده‌ك هزرڤان و سه‌رۆك حزبێن مه‌ ل باكوور و رۆژئاڤایێ كوردستانێ یێ حاشاتیێ ژ ده‌وله‌تا نه‌ته‌وه‌یى دكه‌ن و دبێژن: مودێلا ده‌وله‌تا نه‌ته‌وه‌یى نه‌مایه‌ و یێ به‌رێ مه‌ دده‌نه‌ پایته‌ختێن ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر، ل باشوورێ كوردستانێ كو 25 ساله‌ د قه‌واره‌كێ نیمچه‌ سه‌ربه‌خوه‌ دا دژین و پێنگاڤێن به‌ره‌ف سه‌ربه‌خوه‌یا تمام و دروست دهێنه‌ هاڤێتن هنده‌ك سیاسه‌تمه‌دارێن باشوور ب فیتكێن ده‌رڤه‌ى سنووران یێ ڤى باشوورێ هنده‌ بچووك دكه‌نه‌ چه‌ند پارچه‌، هنده‌ك ل ژێر ناڤێ لامه‌ركه‌زیا ئیدارى یێ ئیدارا سلێمانیێ ب هێزتر و به‌رفره‌هتر دكه‌ن و كار بۆ دووركرنا وێ ژ هه‌ولێرا پایته‌خت دكه‌ن، هێژ ئه‌مێ خه‌ونا ب زڤرینا كه‌ركووكێ بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دبینن هنده‌كێن درووشمێ هه‌رێما كه‌ركووكێ دوور ژ هه‌رێما كوردستانێ بلند دكه‌ن، هێژ خوینا قوربانیێن شنگالێ ب عه‌ردێ وێ ڤه‌ دیاره‌ و هێژ سه‌روبه‌رێ وێ یێ ئیدارى د ناڤبه‌را حكوومه‌تا به‌غدا و هه‌رێما كوردستانێ دا مایه‌ هه‌لاویستى هنده‌كێن ل چه‌ند گونده‌كێن شنگالێ كانتونا شنگالێ دروست دكه‌ن، خوه‌ قه‌ندیل و ب سه‌دان كیلومه‌ترێن ده‌وروبه‌رێن وێ ژ مێژ وه‌ره‌ كانتون لێ هاتیه‌ دامه‌زراندن و نه‌ سه‌ر ب هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌یه‌ و نه‌ ژى ب ئیداره‌یێن نها و به‌رێ یێن هه‌ولێر و سلێمانیێ ڤه‌یه‌، یا نها ئه‌م دبینین ئه‌ڤه‌ پێنج كانتون پێنج هه‌رێم یان پێنج ده‌وله‌توك و هه‌ر ناڤه‌كێ لێ دانى ل باشوورێ كوردستانێ هه‌نه‌، ئانكو مه‌ ب كریار و ب ده‌ستێن خوه‌ پارچه‌ك كره‌ پێنج پارچه‌ نه‌ په‌یمانا (سایكس پیكۆ)ى، هنده‌ك ژ مه‌ ب ده‌ستێن خوه‌ یێ به‌رێ مه‌ دده‌نه‌ به‌غدا و شام و ئه‌نقه‌رێ و یێ دبێژن خه‌ونا ب ده‌وله‌تا كوردستانێ ڤه‌ نه‌بین، هنده‌كێن دى هه‌ر ژ مه‌ یێ ئه‌ڤ پارچه‌یا نیمچه‌ سه‌ربه‌خوه‌ دكه‌نه‌ پێنج پارچه‌ هه‌كه‌ پتر ژى نه‌بیت… چیرۆكا درێژه‌ لێ كاویس ئاغایێ ره‌حمه‌تى ژ مێژه‌ ئه‌و چیرۆكا درێژ ب دو په‌یڤێن (كوردۆ خائینۆ) كورت كریه‌، یا من ژى دڤێت بێژم نه‌كو ڤێ جارێ ژى بكه‌ینه‌ خه‌تایێن (مارك سایكس و جورج پیكۆ)یان!! ئه‌رێ نه‌مافێ وان دو جامێرانه‌ ژ گۆرێ (قه‌برێ) خوه‌ بێنه‌ ده‌ر تف بكه‌نه‌ خوه‌خۆریا مه‌؟.

کۆمێنتا تە