نيڤيسينا كوردی
د. محمد صالح يونس
هزرەک بومن چێبوو چەوا ئەم مللەتەكين خودان كولتور وزمانین، بوچی مە هەتا نوکە نڤيسينا خو يا تايبەت نینە.
هەلبەت نا یا ئاسانه بەلێ ديسا نە محاله هەر ملەتەک یێ هاتیە نیاسین بزمانێ خوو و ئەگەر بو خودان نڤيسينا خو يا تايبەت دێ پتر ب هێز بيت.
ئەگەر ئەم هێڤ لي بكەين بو سەرەتایا دەسپێکا نڤيسينا عەرەبیێ دێ بینین پیتێن وان د بێ خال بون، دێ بوو مە هەمیا گەلەکا ب زەحمەت بیت ئەگەر ئەم پیتێن زمانێ عەرەبی بێ خال بكار بينين، باوەردکەم دێ بوو هندەکا یا گران بیت یان دێ بێژن ناچیتە د سەرێمەدا دێ بێژمە وان دگەل هەوەمە ژبەر یا، يا نیە و سەرەتاییە بەلێ هەر دێ روژەک هێت و هندەک دلسوز دێ پێش ئێخن و دێ شمن باشتر نڤیسن.
هەلبەت رەخنە دێ هەبن و دبیت لي دەست خوشی پتر بن لێ ئەز یێ ئامادەمە بو هەر پێشنيارەکێ و دێ بەرسڤێ دەم چژ بوو هەولا گهورينا پێش ئێخستنێ بیت يان دويف چونەکا باشتر بیت، ئێک دێ بێژیت ئەڤ پیتە نێزیکی پیتا فلان زمانیە دێ بێژمێ چ کێماسی نینە، گەلەک نمونە هەنە کوو پیتێن وان وەکی ئێکن یان گەلەک د نێزیکی ئێکن لێ هەر ئێک ب رێنڤیسینا خوو یا تایبەت شانازیێ پێ دبەت بوو نمونە:
– ژمارە پێنجا عەرەبی (٥) وەکی ژمارە سفرا ئنگلیزیە (0).
– ژمارە ئێکا عەرەبی و نەه وه كو يه ك و نه ها ئنگلیزیە (١/1 _ 9/٩).
– ژمارە چار (٤) وەکی ژمارە سێ یا ئنگلیزیە (3).
– ژمارە شەشا عەرەبی (٦) وەکی پیتا ڵ ئنگلیزیە (L).
– ژمارە حەفتا عەرەبی (٧) وەکی پیتا ڤی یا ئنگلیزیە (V) .
گەلەک نمونێن دی هەنە، پیتێن نی یێن کوردی من 24 ب شێوازەکێ سەرەکی یێت داناین:
(ئا، بین، ڤین، ژین، جین، حا، دی، ڤا، لین، گور، خین، کا، هین، مین، قا، غەل، ری، تا، سین، نا، شین، یون، چین، وی).
هەمی پیتا دێ رکابەر هەبن بوو نمونە من هەر ئێك ب شێوازەکی تایبەت یێ دانایی.
ل ئایندەیی من لبەر ب رێکا سمینارا پیت پیتە پێشکێشی گەنج و خەم خورێن زمانێ ڤی مللەتی بکەم فێل ببنە ڤی دەسکەفتێ مللەتی، بلند ب نرخینن بوو کور و نەڤیێن مە دا ببنە خودان رێ نڤیسینا کوردی.
