نڤیسكارێن نڤیسینێ نزانن
عسمه‌ت محه‌مه‌د به‌ده‌ل
هه‌ر هونه‌ره‌ك خودان ئالاڤێن خوه یێن تایبه‌تێن ده‌ربڕینێ یه، هه‌كه‌ر هونه‌رمه‌ند شاره‌زای وی ئالاڤی نه‌بت، نه‌شێت ب درستی و جوان ده‌ربڕینێ ژ وی هونه‌ری بكت و د وی بیاڤی دا نابته هونه‌رمه‌ند. چاوا نیگاركێش نا بته نیگاركێشه‌كێ سه‌ركه‌فتی و بالكێش هه‌كه‌ر شاره‌زایی ل سه‌ر جوونێن قه‌له‌م و كاغه‌ز و ره‌نگان و تێكه‌لكرنا وان نه‌بت و مۆزیكڤان نابته مۆزیكڤان هه‌كه‌ر نۆتا مۆزیكی و مه‌قامان و ئامیرێن مۆزیكێ نزانت، وه‌سا نڤیسكار ژی نابته نڤیسكاره‌كێ سه‌ركه‌فتی و ده‌ه‌ستهه‌ل هه‌كه‌ر شاره‌زایی ل سه‌ر رێزمان و رێنڤیس و ره‌وانبێژی و خالبه‌ندییێ نه‌بت، چونكی ئه‌ون ئالاڤێ ده‌ربرینێ یێ تێكستی و تێكست كاملان و جوان نابت هه‌كه‌ر ئالاڤێ ده‌ربرینێ پڕی خه‌له‌تی بت.
ڤان سالێن بۆری، ڕۆژ بۆ ڕۆژێ نڤیسكارێن گه‌نج دهێنه مه‌یدانێ، چ د وارێ شعرێ یان چیرۆكێ یان رۆمانێ دا، هنده‌ك ژ وان خودان به‌هره و هزرێن جوانن، خودان تێكستێن جوان و به‌رهه‌مێن ئه‌ده‌بی یێن باشن، لێ تشتێ سه‌یر و جهێ حێبه‌تی و مخابنییێ و سه‌رباری كو وان خواندنا خوه ب هه‌موو قووناغان ڤه ب زمانێ كوردی ده‌رباز كرییه و دبت تایبه‌تمه‌ندێ ژی ب زمان و ئه‌ده‌بێ كوردی هه‌بت و دبت باوه‌رنامه‌یێن بلند ژی هه‌بن، لێ دیسا دێ بینی رسته‌یێن وان، په‌یڤسازییا وان، رێنڤیسا وان ژ خه‌له‌تییان پرن و جوداهییێ نا ئێخنه ده‌نگێن تیپان. هێژ نزانن ل كیژان جهی “ۆ”ێ ب كار بینن یان “وو” ێ یان”و”ێ. هێژ جوداهییێ نا ئێخنه د ناڤبه‌را “و” ا كۆنسنانت و یا ڤاولدا و دێ بینی واوا كۆنسنانت (W)ب ئاوایێ “ۆ” ێ نڤیسییه. ئه‌ز نزانم ئه‌ڤه ل خواندنگه‌هان فێری چ بووینه، چه‌وا ب ڤی ئاستێ نزمێ نڤیسینێ خواندنا خوه برینه سه‌ری و سه‌ركه‌فتینه، ئه‌رێ ئه‌ز دزانم كتێبێن خواندنگه‌هان پڕن ژ خه‌له‌تییێن وه‌سا سه‌یر كو شاخان ل سه‌رێ مرۆڤی دئینن، لێ دیسا ده‌مێ كه‌سه‌كی بڕیارا خوه‌دا كو ببته نڤیسكار، ما نابت ب كێماسی خوه فێری زمانێ نڤیسینێ بكت، خوه هنده‌كێ زه‌حمه‌ت بدت، هزرا خوه هنده‌كێ بواستینت، ئه‌رێ ئه‌ڤ په‌یڤه چاوا دهێته نڤیسین، ئه‌ڤ رسته‌یه چاوا درستتره بهێته دارشتن و نه هه‌ما تێوه‌راندنه.
ئه‌رێ كی ژ ڤێ بێسه‌روبه‌رییا نڤیسینێ به‌رپرسه؟ په‌روه‌رده، یان مامۆستایێن زمانێ كوردی، یان ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ و وه‌شانخانه، یان ئه‌و نڤیسكار ب خوه‌نه بۆ خوه ناكنه خه‌م ب ئاوایه‌ك درست و جوان بنڤیسن، له‌زێ دكن به‌س بنڤیسن و به‌لاڤ بكن و ناڤێ خوه ده‌ربێخن، ئێك په‌یڤێ د ئێك رسته‌یێ دا ب ئاوایێن ژ یه‌ك جودا دنڤیسن. ئێك په‌یڤه دڤیابت ب ئێك ئاوا بهێته نڤیسین. راسته جاران بۆچوونێن جودا هه‌نه، ده‌ڤۆكێن جودا هه‌نه، ئه‌و هه‌می نه گه‌له‌ك ئارێشه‌یه، لێ ده‌مێ ده‌نگێ درستێ تیپێ نزانی ئه‌و كاره‌ساته.”ژ” ب “ش” بنڤیسی و “ڤ”ێ ب “ف” بنڤیسی و جاران تیپان ژ ناڤ ببی و بنیاتێ رسته‌یێ سه‌ر و بن بكی. ئه‌ڤه نا بته بۆچوون، ئه‌ڤه دبته نه‌زانین و نه شاره‌زایی و نه‌خوێنده‌واری.
خوه‌زی خۆلێن فێركرنا نڤیسینێ، رێزمانێ، رێنڤیسێ، خالبه‌ندییێ بۆ ڤان نڤیسكار و رۆژنامه‌ڤانێن گه‌نج بهێنه ڤه‌كرن و فێری نڤیسینا درست ببن، فێری كرمانجییه‌كا پاقژ ببن، نڤیسینا درست دێ درستتر په‌یاما وان گه‌هینت خوانده‌واران. نڤیسینا درست دێ پتر تامێ دته تێكستێ وان، دێ تێكستێ وان جوانتر و بالكێشتر لێ كت.
