نڤیسینا هەلبەستێ ژبۆ دەروونێ مرۆڤی دەرمانێ هەری باشە!
هەڤپەیڤین: دەمهات دێركی
ئەهمەدێ گۆیی (ئاهمەد ئاڤج) ل سالا ١٩٧٠ ئان ل باكورێ كوردستانێ ل گەلیێ گۆیان ناڤچەیا گرێدایی باژارێ نووه قلابانێ ژ داییك بوویە. پشتی خوەندنا دبستانا سەرەتایی و ناڤین، د ١٣ سالیا خوە دە دەست ب كار دكێ. ل سالا ١٩٨١ێ كو لگەل مالباتا خوە كۆچبەری باژارێ تركان مێرسینێ ببوو، ل كۆلانێن مێرسینێ د گەلەك كاران دە كار دكێ. ل سالا ١٩٩١ێ ب دەركەتنا رۆژنامەیا كوردی، ئەهمەدێ گۆیی رۆژنامەیێ دشۆپینێ، وەكە ئەڤیندارەك ل بەندا ئەڤینا خوە ئەو بەردەوام ل بەندا رۆژنامەیێ دسەكنێ وەها دبە ئەڤیندارێ زمانێ كوردی. د ڤێ ناڤبەرێ دە ژ سالا ١٩٩٢ ئان هەتا سالا ١٩٩٩ ئان د سازی و پارتیێن كوردان دە دخەبتێ. ل سالا ٢٠٠١ دە ژ ئەنجاما دیتنا خەونەكێ یەكەمین هەلبەستا خوە دنڤیسێ، ژ ڤر دەرباسی ناڤا جیهانا هەلبەستێ دبێ. ل سالا ٢٠١٨ ئان وەكە هەلوەستەك ل دژی داگیركرنا ئەفرینێ هەلبەستەكێ دنڤیسێ، ژبەر ڤێ هەلوەستا وی دەر مافێ وی دە دۆز تێ ڤەكرن. هەتا نها ٤ بەرهەمێن وی هاتنە چاپكرن. نڤیسكار ئەهمەدێ گۆیی ئەڤ چەند سالن ل وەلاتێ ئالمانیا وەك پەنابەر دژی.
ئەڤرۆ:
برێز ئەهمەدێ گۆیی، د ڤێ هەڤپەیڤینێ دە ئەمێ ل سەر هەلبەستێ، هەلبەستێن ژ پێنووسا تە، جیهانا تەیا هەلبەستێ بسەكن. هەر هەلبەستڤانەك كورد چیرۆكا خوەیا هەلبەستنڤیسێ هەیە، گەلۆ چما هەلبەست؟ ئەگەرێن نڤیساندنا تەیا هەلبەستێ چ نە؟
بەرسڤ:
دەستپێكرنا منا هەلبەستێ ب خەونەكێ بوو، شەڤەكی پەییزێ دە من د خەونا خوەدە ددیت رۆژ ژ ئاسمانان دخوورجە دكەڤە ل سەر چیایێ جودی و دنیا تاری دبە، ب ترس ژ خەو شییاربووم و هزریم، هات بیرا من باڤێ من گۆتبوو خەونێن نەخوەش ژ كەسێ رە بەهس نەكن، من بەس ژ پێنووس و دەفتەرا خوە رە گۆت، ل سەر رووپەلەكێ سپی نڤیسی (چ هات سەرێ رۆژا مە) ئەو ژی بوو هەلبەستا منا ئەول.
ئەڤرۆ:
پرانیا هەلبەستێن تە لسەر ئێشێ نە، ژ ڤێ ئێشێ د هەلبەستێن تە دە هەزكرن و ئەڤینا وەلاتەكی ب هێسران دئاخڤێ، د ڤان هەلبەستان دە كۆچبەریەك گەرۆك هەیە د ناڤا نالین و خەمگینیێ دە ل دیتنا خوە دگەرێ، گەلۆ دەما تو دنڤیسی برینێن تە تێن كەواندن؟ ئێشێن تە كێم دبن؟ تو خوە دبینی؟
بەرسڤ:
بەلێ ئەول هەرتشت هەزكرنێ دەستپێدكە هەگەر تە ژ خوە هەزكر تو ژ مرۆڤێن خوە ملەتێ خوە خوەزایا خوە ژ خوە بێ ژن ژیان نابە، هەگەر ئەڤینا تە وەلات بە، ژ خوە بەردێلا وی ژی گرانە، هنگێ تو ئێشێ ناسدكی قەهرەمانی و ئیخانەتێ دبینی دشەوتی وی ئاگرێ ئەڤینێدە دپژی هێدی هێدی كەل تێ تە دفووری ددی دەر… و هەلبەست نڤیسین ژبۆ دەروونیا مرۆڤ دەرمانێ هەری باشە، ئەز ژی ئێش و برینێن خوە ب هەلبەستێ دكەوینم.
ئەڤرۆ:
ل گۆر ئەهمەدێ گۆیی، هەلبەست دكارێ باندۆرا خوە ل جڤاكێ بكێ، دڤێ هەلبەست چاوا بە تا كو خوەندەڤان خوە د هەلبەستێ دە ببینێ؟ هەلبەست دكارێ پرسگرێكان چارەسەر بكێ و گرێدانا خوە ب دەروونیا كەسان ڤە؟ و ئەهەمد د ڤێ چارچۆڤەیێ دە خوە چاوا دبینێ؟
بەرسڤ:
هەلبەست و هونەر تشتەكێ پڕ ب هەساسە، گەر زمانێ هەلبەستێ ئەدەبی و ئەستەتیك بە، و گەرەك هەلبەستڤان ژی جڤاكا خوە باش ناسبكە و ژ ملەتێ خوە هەزبكە، دە بكارە ژیانا وێ جڤاكێ هەلبەستا خوە دە خێزبكە، هنگێ هەلبەست دێ باندۆرا خوە ل جڤاكێ بكە دێ بكارە بالا مرۆڤان بكێشە ل سەر پرسگرێكا مژارێن جڤاكی هێستێن نەتەوی بلند بكە ئەڤ ژی دێ ببە سەدەما هزكرنا خوەندنا هەلبەستا كوردی.
ئەڤرۆ:
ب خوەندنا چاڤێن ئەهمەدێ گۆیی، ئیرۆ هەلبەستا ل باكورێ كوردستانێ گەهایە چ ئاستێ؟ چما پرتووكێن هەلبەستان ل باكورێ كوردستانێ كێم تێن فرۆتن؟ سەدەم چ نە، گەلۆ ناڤەرۆكا پرتووكانە، یان خوەندەڤان كێمن ژ ئەگەرا نەزانینا زمانێ كوردی؟
بەرسڤ:
ژ هێلا زمانێ كوردی دە باكور لاوازە، ١٩٩٠ دە، گوندێن كوردستانێ هاتن ڤالەكرن و ل مەترەپۆلێن تركان بلاڤبوون نفشێ نوو تەڤ ئاسیملە بوون، سەدەما ڤێ ئاسیمیلەبوونێ نە دەولەت تەنێ بوو، رێخستنێن كوردان سیاسەتا خوە پرانی ب زمانێ تركی پێكدانین، ئەڤ ژی باندۆر ل جڤاكێ دكر. ئاستا هەلبەستا كوردی ژی ب خەبەردان و خوەندنا كوردی ڤە گرێدایە، كوردێن باكور هێستێن خوە خێزدكن و وەك هەلبەستێ پێشبەری گەلێ كورد دكن… یانی هەلبەستنووس بخوە هەلبەست ناسنەكرنە، لەو خوینەر ژ هەلبەستێ جێژ ناستینن و ناخوینن لێ دەستپێكرن گرینگە ئەمێ بەلمین.
ئەڤرۆ:
ئیرۆ د پرتووخانەیا هەلبەستا كوردی دە گەلەك بەرهەمێن هێژا هەنە، لێ ل سەر ئاستا جیهانێ نائێن ناسكرن، بێ گۆمان وەرگێر رۆلا خوەیا سەرەكەیە، لێ چارە چیە؟ سەدەم سازی و دەزگەهێن كوردی نە، یان ژی دڤێ نڤیسكار ل چارەیەكێ بگەرێ؟
بەرسڤ:
ل ناڤ جڤاكا كوردان قیمەتێ هونەر و ئەدەبیات و نڤیسكاران تنە، هێلا ئابۆری دە ژی لاوازن، ئەڤ ژی ژ بۆ داناسندنا ئەدەبییەتا كوردی ل ناڤ جڤاكا ناڤنەتەوەی ئاستەنگەك مەزنە، نڤیسكار ب سەرێ خوە نكارن ڤی پرسگرێكێ چارەسەر بكن. گەرەك سەریدە هوكومەت و دەزگەه و نەتەوپەروەرێن كورد ڤی باری بگرن سەر ملێ خوە، ژ بەركو ملەتێن دنیایێ ب هونەر و چاند و كوولتورا خوە تێن ناسكرن ملەتێ كورد هەلبەستەك خوەزایی سترانەكی هەستیارە، لێ بێدەنگە.
ئەڤرۆ:
ئەڤ چەند سالن ئەهمەدێ گۆیی ل ئالمانیا دژی، د ناڤا ڤان چەند سالان دە خەریبیێ چ گوهارتن د دەروونیا ئەهمەد دە گوهەری د وارێ هەلبەستێ دە و كار و خەباتێن تە ژبۆ بەرهەمەك نوو چ نە؟
بەرسڤ:
بەلێ ژیانا پێنجی سالان دە، من پڕ كۆچبەری و خەریبی ژین كر، لێ خەریبیا ئەوروپە ژ هەمییان دژوارترە، ژ بەر كو زمان و چاند و ئەردنیگاری هەوا تەڤ ل تە بیانییە، تو بێریا كەڤرەكی دكی كەڤر تنە سالێ هەفت مەهان رۆژێ نابینی، ئەو گەرماهیا مرۆڤانا مۆرالی تنە كورتاسی ژین ل ئەوروپە تنە، ئەڤ چار سالە ئەز ل ئالمانیا دژیم هەگەر ئەز نەمرم ئەزێ ڤەگەرم، ژ هێلا هەلبەستێ، ژ خوە هەلبەستێ ئەز ل خەریبییێ پاراستم، نكارم دەست ژێ بەردم، هازریا من هەیە ژبۆ بەرهەما ب ناڤێ ئێشا راڤەیێ گەلێ كورد.
ئەڤرۆ: گۆتنا داوی؟
– هیڤیدكم كورد ل زمانێ خوە خوەدی دەربكەڤن و ژ هەڤ هەزبكن و هشمەندیەك نەتەوی تەڤبگەرن، ژ بۆ ئەلەقەیا وە ژی سپاسدكم ژ بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ و مامۆستا دەمهات، وە هێز دا من، سپاس.
