نۆشدارەک: رۆژانە ئەم دورێن پێنج حالەتێن وەریانا پرچێ دبینین
دھۆک، رەڤین سالح:
وەریانا پرچێ ئێک ژ نەخۆشیێن بەربەلاڤە دناڤا جڤاکی دا، ھەموو کەس دھەر تەمەنەکی دا تووشی وەریانا پرچێ دبن، بەلێ پتر ل جەم تەخا گەنجان یا بەربەلاڤە، نۆشدارەکی دازانین گەلەک ئەگەر ھەنە ژوان دەروونی، ھەروەسان نەخۆشیێن پیستێ پرچێ دگرن وەکو فتریات و حەساسی، دیسان کێمیا فیتامینا ژی دبیتە ئەگەرێ وەریانا پرچێ.
د.سیروان شەوکەت مەحمود، شارەزایێ نەخۆشیێن پیستی دیارکر گەلەک ئەگەر ھەنە پرچ ب وەریێت ژوان ئەگەرێ دەروونی، دەمێ کەسەک تووشی قەھرێ، نەئارامیێ و ماندیبوونا زێدە و ھزرا نیگەتیڤ دبیت، وگۆت:”ئەگەرێن ساخلەمیێ وەکو ھەبوونا ئاریشا د پەریزادێ دا ھەکە کاریێ خوە دروست نەکەت پرچ دوەریێت، کێمبوونا رێژا ئاسنی دناڤ خوینێ دا پتر ژن تووش دبنێ، ھەروەسان ھندەک نەخۆشیێن دی ھەنە پیستێ پرچێ دگرن، ژوان نەخۆشیا فتریات و حەساسی، نەخۆشیا روویڤیان وەکی پنیا لێ دھێت دناڤ پرچیێ دا ئەڤ نەخۆشیە یا گرێدایە ب کۆئەندامێ بەرگریێ ڤە، دیسان ھەکە بشێوەیەکێ نەزانستی و بلەز کێشا خوە بینیە خار ل وی دەمی فیتامین ژی کێم دبن “.
شارەزایێ نەخۆشیێن پیستی، دیارکر: “کەرەستێن جوانکاریێ وەکو شامپو و سابوونێن نەباش و بویاغێن پرچێ ئەوێن کەرەستێن کیمیایی تێدا، ھەروەسان دەمێ پرچا تەر بیت، دیسان گوھورینێن ھورمونان دبنە ئەگەرێ وەریانا پرچێ، گۆت: پشتی پەیدابوونا ڤایروسێ کۆرۆنایێ ئاریشا پرچ وەریانێ گەلەکا مشە بووی، نەخۆش دبێژن پشتی کۆرۆنا ھاتیە مە پرچا مە گەلەک دوەریێت، لێ ڤێ چەندێ پەیوەندی یا ب دەروونی ڤە ھەی، چونکو دەمێ پرچ قۆناغا گەشەگرنێ دا بیت و دودلی ھەبیت، پرچ د وەریێت، ھەتانوکە نۆشدار بەردەوام یێن ڤەکولینا دکەن کا ڤاپروسێ کۆرۆرونایێ ببیتە ئەگەر یان نە، لێ ھێش ئەنجام دیارنینن”.
چاوا دێ زانین وەریانا پرچێ یا نورمالە و چ مەترسی نینە؟ د. سیروان شەوکەت ئاماژە ب وێ یەکێ دا ھەکە رۆژانە دورێن ١٠٠ موویان وەریانا نۆرمالە، وگۆت:”بەلێ ھەکە پتر وەریانا ئەو ئاریشە یا ھەی، ل دووڤ جورێ پرچوەریانێ پشکنینا بۆ دکەن کا کیش جورە و چارەسەریێ د دەینێ، پشکنینا خوینێ ئەون یێن فیتامینا وھورمووناتا، ھەروەسان دێ گەل وان ئاخڤین و پشکنینا پرچا وان کەین، چونکو ھندەک ئاریشە یێن ناڤ پیستێ پرچێ دا ھەین، جورێ زکماکی یێ دیارە ئەم ب چاڤی دزانین کو ژلایێ پشتێ و رەخێن سینگی ھەردولایان ڤە دوەریێت”.
ل دور چارەسەریا پرچ وەریانێ شارەزایێ نەخۆشیێن پیستی خویاکر، گەلەک رێکێن چارەسەریێ ھەنە وگۆت:”ھەکە کێماسی د فیتامیناتا دا بیت یان نەخۆشیەک ھەبیت پێدڤییە ئەم ڤان چارەسەر بکەین، لێ ھەکە وەریان ژ جورێ زکماکی بوو د ڤی حالەتی دا پێدڤیە پرچ بھێتە چاندن یان دەرزیکێ بۆ بدانن کو دبێژنێ پلازما خووینێ، ئەڤ پلازمایە پرچێ رادگرن و موویا گەش دکەنەڤە و خانێن پیستی نوو دکەت و بنێ موویان جارەکا دی بھێز دئێخیت، ئەڤە بۆ ھەموو حالەتان یا باشە و پتریا جاران بۆ جورێ پرچ وەریانا زکماکی ئەم پلازمایێ ددانین، چونکو ئەو پرچا مای دا بۆ بمینت و پێدڤی ب چاندنا پرچیێ نەبیت، ھندەک جورێن زەیتا ھەنە بۆ ژنان دباشن ل پرچا خوە بدەن، لێ ئەڤ زەیتە بۆ پرچا نورمال یاسروشتی یاباشە دێ گەشێ دەتێ و تەیسنیت وەکو زەیتا زەیتوونان و گیزا ھندێ و باھیڤا و خروەع، ئەڤە بۆ پرچا خاڤ و نەرم نەیا باشە، چونکو دێ پتر پرچا وان وەرینیت.
