نێرینهك ل سهر پرتووكا دووماهیك جێنوسایدا ئێزدیان!
ئارام دهۆكى/كهنهدا
جڤاكێ ئێزدی پشتی هاتنا رێكخراوا داعش بۆ سهر دهڤهرێن وان و ئهنجامدانا كارێن هۆڤ ب سهر ڤی ئاینێ كهڤنارێ دهڤهرێ بۆ جهێ خهمخوارنا ههموو تهخوچینێن رهوشهنبیری، میدیای و سیاسی…هتد ل ههموو دنیایێ، نهمازه كهسێن خوه دنیاسن مرۆڤێن مرۆڤپارێز و چالاكڤانێن جڤاكی و ئازادیخواز. ئێك ژ وان كهسایهتیا كو نڤێسهرا پرتووكا (زه لاست یهزیدی جێنوساید) كو دبیته دووماهیك جێنوسایدا ئێزدیا، ژ لایێ چالاكڤان و نڤێسهرا ئهمریكی (ئێمی ل بیین) ڤه هاتیه نڤێسین ل بهارا ئهڤ ساله دهركهتیه بهردهستێن خواندهڤانا. بهری ئهز بچم ناڤ ناڤهرۆكا بابهتێ ڤێ پرتووكێدا، ئهز دخوازم ڤێ دهلیڤێ ژ دهست نهكهم كو سوپاسیهكا تایبهت بۆ ئێمی.ل. بیینێ فرێكهم، ژ به ئهو ماندیبوونا ههره مهزن بۆ ئهنجامدانا كارهك وهسا نه ب ساناهی و ئۆمێدا سهركهتنێ بۆ دخوازم. لێ پشتی كو من پرتووك خواندی، ئهز دخوازم چهند نێرینان ل سهر بینم زمان وهكو بۆچوون و پێزانێن من دهربارهی پرتووكا ناڤكری دا.
ههتا كو ئهز بشێم باشتر و ب كورترین شێوه پهیاما خوه بگههینم، ئهز د وێ باوهرێ دامه، گهر بكهم چهند خالهك وان خالان، ئهڤ خالێن كو ئهز بینم زمان دوورن ژ ههر بۆچوونهكا سیاسی یا دیاركری، تهنێ تهخمین و ههلسانگاندنا وێیه ژ لایێ دیرۆكی، جڤاكی و نهتهوی و چهند لایێن دن.
• وهكو دیار ناڤونیشانێ پرتووكێ یێ سهرهكی ل سهر (جێنۆسایدێ) یه ل سهر ئێزدیان، باشتر ئهو بوو كو نڤێسهرێ پیتهیهك باشتر دا با ناڤهرۆكا ڤێ پهیڤێ ژ بهر كو وهكو دئێت خۆیا كرن كو چهندین (جێنۆسایدیێن) ههبووینه ل سهر ڤێ كێماسیا ئاینی ل وێ دهڤهرێ، مهرهم ئهوه كو رابردوویهك درێژتر و بسهرچاوه دا با ڤێ ئێكێ، دا خواندهڤان پتر شارازی ل رابردوویێ ڤێ كێشێ زانیبا، ههرچهنده ل گهلهك دیدارا ن چاڤخشاندیه سهر ڤی بابهتی ل گهلهك سهرڤه سهرڤه و دوور ژ بهلگان.
• رێژهیهكا ههر مهزن ژ پرتووكێ دیدارن و گۆتن و دیدهڤانیا هۆڤا داعش ل گهل ههموو تهخێن جڤاكی نهمازه ل گهل ژن و كچان. لێ نڤێسهڤانێ نهشیا وهكو پێدڤی جوداهیا ڤێ فهرمانێ ژیێ یێن دی جودا بكهت، ههموو فهرمانان ئهگهرێن خوه یێن دیاركری ههبووینه وهكو دیار د دیروكێ دا دژی ئێزدیان كه ئهوژی ب فهرمان سولتان و خهلیفا و ههڤبیرێن وان ل دهسههلاتێ ئهنجامداینه، لێ ئهڤجاره وهكو دیار گهلهك جودا بوویه، ژبهر كو پرانیا دونیایێ تێدا پشكدار بوویه، ههموو لایێن سیاسی و لهشكری ژێكدزینه و ههموو كرینه دوژمنێن ههڤ بێی كو ئاگاداری ئێكبن، ب من وهره باشتر ئهوبوو ئهگهرێن ڤێ فهرمان هاتبان دیاركرن بروون و ئاشكهرای دسهر هندێرا كو زهمینا دوژمنیا كهڤنارا لایهنێن جیران یێ خۆشه ههمی دهمان ببن دوژمنێن ههڤ. لێ رۆلێ سیاسی و ئابووری و ب تایبهتی شهڕێ نهفتێ نههاتیه دیاركرن، ب كورتی بابهتیانه بهحسێ ڤێ فهرمانێ نه هاتیهكرن وهكو كا چاوا هێزێن لهشكری بریارا هێرش و پێشڤهچوونا د دهستێ چ لایهنێن ناڤخوهی نهبوون…بۆچى؟
• نڤێسهر نه شیایه خوه ژ بێ لایهنیێ بپارێزه، گهلهك وهكو پشتهڤانهك ل كێشا ئێزدیان دئێت دیاركرن مینا كو نڤێسهرهك بێلایهن و كو بكاربه پرتووكا وێ ببه جهێ باوهریهك پشتراست بۆ ههموو ئالیان. ههرچهنده وهكو دیار زۆرداریا ل كێماسیا ڤی ئاینی هاتى كرن ههستا ههموو مرۆڤان ههژاند و گهلهك زهحمهت بوو خانما ئێمی خوه ژێ بپارێزه، لێ وهكو پێدڤیهكا پاراستنا بێلایهنیێ ب من وهره باشتر خوه نهدابا نیاسین وهكو پشتهڤانهك ههر چنه د پرتووكێ دا، ئهما دكارێ خوه یێ رۆژانه دا و ماندیبوونا وێ بۆ وی جڤاكی خۆبهخشانه ههتا بێژی جهێ رێز و تهقدیریه و خۆزی ههركهسێ شیابا مینا وێ ههڤكاری ل بهلنگازان كربا.
• د ناڤهرۆكا پرتووكێ دا و دههموو دیداران دا، وهسا دئێته خۆیاكرن كو خیانهتا كورد و عهرهبێن سونه مینا لههڤ ل قهلهم دده، د سهر هندێرا ئهو بخوه دبێژه كو 14 گوندێن عهرهبان ل دۆرماندۆرێن گوندێ كۆچۆ ههبوون و دهما ئهحمهد جاسۆی مختارێ گوندی كوچو ئهو مهعزۆمكرن، تهنێ مختارهكێ كورد بوو. كه چی مینا ههڤ ئانینه زمان، راسته ههموو دهستنیشانیا هندێ دكهن كو پێشمهرگهی ئهو بێ بهرڤان هێلان. لێ نڤێسهری قهد پیته هند نهدایه رۆلێ كوردان كا چاوا كوردان و هێزێن لهشكرێ كوردێن رۆژئاڤا پرانیا برن بۆ سووریێ و گههاندن كوردستانا باشۆر، یان ژی ئهو چهند سهد هزارا ههموویان قهستا كوردستانێ كرن و كوردان ژ بهركیڤه دهرگههێن خوه ڤهركرن بۆ ههڤكاریێ، كه چی رهونهقهكا ژ ههژی نه خستیه سهر ڤێ خالێ كو رۆلێ كوردان یێ ئهرینی وهكو پێدڤی نههاتیه بهحسكرن، ژ بیركریه كو ئهگهر داعش گههابا دهڤهرێن كوردا دبه ههر كتهك ژ ئێزدیا كوردان نهما بان ژ بهركو دچاڤێ واندا كورد (جهیێن دووێنه)، مهرهم سهنگاندنا بۆیهران ب حهقانه د پرتووكێ دا نههاتیهدان.
• پرتووك بهردهوام حهزكریه كو جڤاكێ ئێزدی جودا بكه ژ یێن دهڤهرێ ب تایبهتی كوردبوونا وان، باشه ئێزدی ئازادن چ بریار بدهن ژ بهر زۆلما هاتی سهری و دبیت بهردهوام بێته سهری ژ بهر كاودان و جوگرافیا جهێ وان. لێ ئهڤ پشتهڤانیا بلا ب رێكێن دیمۆكراسی و ههلبژارتنان بن، ل شوونا چێكرنا هنهك بهلگهیێن نه راست، بۆ نموونه ل دووماهیا پرتووكا ناڤكری زمانێ كوردی كرینه دهڤۆك و لههجه، راسته كوردی ژ گهلهك لههجان وهكو گهلهك زمانان پێكدئێت. لێ ئێزدی زمان نه لههجهیهكا كوردیه، ئێزدی بخوه دبێژن ئهم ب كارمانجی دپهیڤن، فهرموو ئهڤه هاتین دهرڤهی وهلات ههموو دخوازن وهرگێرهك كرمانجی بێت بۆ وان كهسێ نه گۆتیه ئێزدی لههجه بیت، كه چی نڤێسهرا مه پشت بهستن ب هنهك دیداران و كو دهمهك گهلهك بێزار دانه هاتیه ئێزدی كریه لههجهكا كوردی، ئهڤژی رامان ژێكجوداكرنا پێكهاتێن كوردی پتر ئالۆز بكه بێی كو بهلگێن راست و دروست ههبن.
• خالهك دن ئهوژی ئهگهر نڤێسهری نهخشهكێ دهڤهرێن ئێزدیان یێ تێر و تهسل كو ههموو گوند و باژێرك و بنگههێن مقدسێن مینا لالش و شرفدین و…هتد دا خواندهڤان پتر بۆ رۆن بیت كانێ كیژان روودان یان كۆمهلكوژ ل كوودهرێ روودا و چهند دووره ژ سهنگهران دا مینا خودیكهكێ به بۆ خواندهڤان بۆ تێگهها روودان، ههروهسا پرتووك یا هشكه ژ وێنا نهمازه وێنهیێن پهیوهندی چاند و ئوول و قارهمان و سیاسهتمدار و هتد، گهر هنهك وێنه ژی تێدا بان دا هشكاتیا پرتووكێ پیچهكێ شێدار كهت و پتر دا یا مهرهق بیت بۆ خواندهڤانی، لێ ههر نڤێسهر دزانه كان چما ئهو یهك نهكریه!
ئهز باوهرم ههر كهسهكێ پرتووكێ بخینه وێ وهكو لێكدهتهڤه و هنهك بۆچوونێن خوه وێ ههبن، لێ ب من وهره گهر زێدهتر ههبن ئهڤه یێن ههره سهركی بوون یێن كو من دڤیا بینم زمان. د سهر ڤان ههموو كێماسیێن كو من ئانین زمان لێ دیساڤه پرتووك یا پره ژ زانیارێن گهلهك زهنگین كو گهلهك لایهن وێ سوودهكێ ئێجگار ژێ وهرگرن نهمازه یێن تایبهتمهندێن دهروونی، جڤاكی، سیاسی و…هتد. جارهك دن ئهز دهستخۆشیێ ل خانما هێژا دكهم بۆ دهرخستن و وێرهكیا وێ د ڤی چاخ و كاودانی دا، لێ مهرهما من ژ بابهتی تهنێ ئاشكهراكرنا راستیان كو ههموو ههولدهین بگههینێ دوور ژ نه ئارامیا دهروونی و حهزا لایهنگیریێ كو د ناخێ مرۆڤی دا ههموو كهس ههموو دهمان نكارن خوه ژێ رزگار كهن.