نەخۆشیا پەریزادێ كەنگی پێدڤی ب نشتەرگەریێ دبیت؟
ل دۆر پرسیارەكێ بۆچی نەخۆشیا غودێ یا مشەیە د نوكەدا؟ د. بلند بیار خلیل، شارەزایێ نەخۆشیا شەكرێ و غودێ دیاركر كو غودێ گەلەك جور هەنە و یێن سەرەكی دو جورن، غودا زێدە كاردكەت، ئەوژی غودا ژەهراوی، و غودا خاڤ و گۆت: گەلەك جارا هاولاتی پشكنینێن گشتی ب خوە چێدكەن و چ نیشان ل دەف وان دیارنابن، و ئەگەرێن وان یێن سەرەكی، هەودانا غودێ یە، چ یا زێدە كاردكەت یانژی یا خاڤ، هەروەسا دەمێ كەرستێ یودێ دناڤ خۆینێ دا، رێژا وی یا كێم بیت، كارێ خو ب دروستی ناكەت، و یا خاڤە، دەمێ رێژا یودێ زێدەدبیت، نیشانێن زێدە ڤەلەرزین و دلقوتانن، وگوت: بلندبوونا فشارا خوینێ، دگەل خوهدانێ چێدبیت، و یا خاڤ پیست هشك دبیت، و فشارا خوینێ زێدەدبیت، و دوهن و كێشا لەشی ژی زێدەدبیت.
ل دۆر چاوانیا خۆپاراستنێ ژ غودێ؟ د. عابد محیەدین شەرەفانی، شیرەتكارێ نەخۆشیێن دل و هناڤا دیاركر ئەگەر نەخۆش جگاركێش بیت، پێدڤیە جگارا ب راوەستینیت، و ئەگەر تیشكەك بو حەفكا خو یان فەقەراتا گرتن، پێدڤیە حیمایێ بدانیتە بەر غودێ، هەروەسا سترێس كارتێكرنێ ل كورتیزونی دكەت، و هورمونێن غودێ زەعیف دكەت، خوێ یا یود تێدا گەلەك یا باشە، و هەورەسا مادێ سرینیەم ژی یێ باشە، وگوت: هندەك جورێن خارنێ هەنە دباشن، یود و سیریەم دناف دانە، وەك هێك و شیرێ خەفیف و ماسیێ، هەروەسا ئەو نەخۆشێ غودا وی یا زەعیف خو ژ خارنا برۆكلی و خەسێ و لەهانێ دووربكەت.
كەنگی نەخۆشێ غودێ پێدڤیە سەرەدانا نۆشداری بكەت؟ د بەرسڤا ڤێ پرسیارێ دا، د. سیپان سەربەست حاجی، تایبەتمەندێ نەخۆشیێن دل و هناڤا دیاركر ئەگەر كەسەكی دیت، غودا وی یا مەزن دبیت، هەمی یان بەس لایەك، پێدڤیە سەرەدانا نۆشداری بكەت، یان ئەگەر كەسەكی دخێزانێ دا، پەنجەشێرا غودێ هەبیت، پێدڤیە سەرەدانا نۆشداری بكەت، یانژی ئەگەر كەسەك د مێژوویا خودا، تووشی تیشكێ ببیت، ئانكو تیشك د حەفكا وی دابیت، پێدڤیە چاڤدێریا غودێ بكەت، چونكو رەنگە ببیتە ئەگەرێ دروستبوونا گرێكا، وگوت: دەما نەخۆشی گرێك هەبیت، و سەەردانا نۆشداری دكەت، جارا ئێكێ ب دەستی دێ هێتە پشكنینكرن، و نیشانێن وان، دووڤدا سونەر دێ بو هێتەگرتن، و ئەگەر پێدڤی بیت دێ ب رێیا دەرزیێ هێتە پشكنینكرن، ئەوا دبێژنێ زەرع، و ل دووف ئەنجامان دێ چارەسەری بو هێتەكرن.
نشیانێن پەنجەشێرا غودێ چنە؟ د بەرسڤا ڤێ پرسیارێ دا, د. دلدار حاجی، تایبەتمەندێ نشتەرگەریا گشتی دیاركر گرنگترین نیشانا پەنجەشێرا غودێ، هەبوونا گرێیەكێ دناڤ پەریزادێ دا، ئەف جورێ گرێیێ ئەگەر یێ رەق بیت، و نە لڤلڤیت، ژ نیشانێن گرنگە، و نیشانا دوێ ئەوە دەنگێ نەخۆشی بەدل دبیت و ستردبیت، ژ نیشانێن دی یێن پەنجەشێرا غودێ ئەوە ئەگەر هندەك گرێكێن دی برەخڤە هەبن، ئەوێن دبێژنێ گرێیێن لەمفا وی، و گۆت: ئەگەر گرێك د غودێ دا دروستبن و زەلام بیت، زێدەتر جهێ گومانێ یە، و ژیێ ژ 18 سالیێ كێمتربیت، بێژین گەلەك یێ گەنجە یان یێ دانعەمرە ژ 50 سالیێ زێدەتربیت.
ئەرێ هەموو جورێن غودێ پێدڤی ب نشتەرگەریێ دبن ؟ د. ئەیاد ئەحمەد، تایبەتمەندێ نشتەرگەریا گشتی دیاركر نەخۆشێن غودێ یێن پێدڤی ب نشتەرگەریا دبن، جورێ ئێكێ ئەوە، ئەگەر نەخۆشی ئەگەر غودا وان نەیا باشبیت و پەنجەشێرا غودێ هەبیت، پشتی ئەم ب رێیا زەرعێ و پشكنیا دیاردكەین، جوری دوێ ئەوە ئەگەر غودە گەلەك پیا مەزن بیت، چونكو هندەك جارا هندی یا مەزنە ئستیجابا چارەسەریێ نینە، لەورا دگەهیتە قوناغەكێ مەجبورین راكین، جورێ سیێ ژ بەر مەزنیا غودێ كو دێ كارتێكرنێ كەتە سەر بوریا هەوایی، نەخۆش ی دبێژیت دەمێ خ درێژ دكەم بێهنا من تەنگ دبیت، و هندەكجارا خو ل رونشتنێ ژ، یان هندەك جارا ئەگەر بچیتە بن هەستیێ حەفكێ، ئەو ژی هەست ب فشارێ ل سەر بوریا هەوایی دكەن، وگوت: هندەك جارا دەستنیشانكرن هندەك جارا نەیا دیارە، دێ زەرعێ چێكەین و ئەم ناگەهنە چ ئەنجامان، ژبەر هندێ مەجبور دبین راكەین، و پاش فرێكەینە زەرعێ و هندەك جارا نەخۆش هەنە غودەیا ژەهراوی هەیە، فەترەكێ دێ چارەسەرێ دەیێ چ مفا نینە، یان دێ پشتی فەترەكێ زڤریتە ڤە، یان ژی خو ل بەر چارەسەریا ناگریت، و دێ ئاریشە بو دروست بن، و هندەك جارا نەخۆش دبێژیت یا كرێتە دڤێت راكەین، وەك جوانكاری.
