نەهێلانا خـوارنـا بـەهیان و دو دیوێن جودا
نایف مەحموود
بەهی د ناڤ جڤاكا مە یاكوردی دا و ب تایبەت تەخا موسلمانان؛ د هندەك ڕێوڕەسمێن جودا دا دەرباز دبیت، ژ وان ژی ئەو دو ڕۆژێن بۆ تازیێ دهێنە دانان بۆ هندێ خەلك پشكداریێ د ڤێ تازیێ دا بكەت و سەرەخۆشیێ ل مالباتا یێ مری بكەت كو خەما وان سڤك بكەت، ئەڤە ژی وەك نەریتەكێ مە موسلمانان داكو خودان و مالبات و كەسوكارێن مری هەست ب وێ چەندێ بكەن كو ژبلی خەم یا وان بتنێ بیت بەلكی یا خەلكەكێ دی ژی یە ژ مرۆڤ و كەسوكار و دۆست و هەڤالان. هەلبەت د ڤان دو ڕۆژێن تازیێ دا؛ مالا تازیێ خوارنا شیڤێ بۆ مالباتا خوە و و مێهڤانان چێدكەن، ژبەرڤێ چەندێ مەزاختنەكا ژ ڕادەی زێدە دهێتەكرن و دبیت گەلەك خوارن ب هەروە و زەعیاتی ڤە ژی بچیت، ژبۆ ڤێ چەندێ هەوەكا ڕاگەهاندنێ ژلایێ چەند كەناڵەكان ڤە دەستپێكریە و بۆچوونێن جودا ل سەر ڤێ چەندێ هەنە ژلایێ كەسایەتیێن ئایینی، جڤاكی، بەرپرس و لایەنێن پەیوەندیدار ڤە. پتریا بۆچوونان خوازیارێن وێ چەندێنە ئەڤ دیاردەیا چێكرنا خوارنا شیڤێ بهێتە ڕاكرن و خەلك یێ ئازاد بیت كا چاوا پێشوازیێ ل ڤێ بۆچوونێ بكەت، ڕاستە هیچ بڕیارەكا فەرمی ل سەر قەدەغەكرنا ڤێ چەندێ نەهاتیەدان، بەلكی بزاڤێن وێ چەندێ دهێنەكرن ڕەوشەنبیریەكا جڤاكی پەیدا ببیت و هێدی هێدی خەلك بگەهیتە وێ باوەریێ كو یا گونجایترە، ئەڤ دیاردە بهێتە ڕاگرتن و ئێدی ئەڤ بارگرانیە و ئەڤ زێدە مەزاختنە نەبیتە كولتۆرەكێ بەردەوام و ژ دەستێن خەلكی دەركەڤیت؛ بشێن كونترۆلا ڤێ دیاردێ بكەن، ڕاستە ژ لایەكی ڤە و ژ دیوەكێ تایبەت ڤە چێكرنا خوارنێ هندەك باشیێن خوە هەبن دەمێ هندەك دبێژن ئەڤ خوارنە ب خێرا یێ مری و خەلك لاڤایان بۆ بكەت و دیسا ژبۆ دیوێ سەر سڤككرنا مالباتا تازیێ كو مژویلی خەما خوەنە و نەشێن خوارنێ چێكەن، لەوا پێدڤیە چێكرنا خوارنێ یا بەردەوام بیت، هەروەسا ئەڤێ بەهانەیێ ژی دئینن و دبێژن مانێ مرۆڤ و كەسوكارێن مری هەمی پشكداری تازییینە، لەو یا ڕەوا نینە ئەڤ سەروشنی بچن مالوخارنێ چێكەن ب ڤێ ماندیبوونێ ڤە كو ئەڤە وەك كێماسی بۆ مالباتا تازیێ دزڤڕیت. هەرچەندە ئەڤە ژی تا ڕادەیەكی یا ڕەوایە ببیتە بەهانەیەك كو خوە پێ ڕازی بكەین، بەلێ نابیتە ئاستەنگەكا وەها مەزن كو ببیتە ڕێگر د ڕاكرنا ئەڤێ دیاردێ دا، چونكی بارگرانیەك ئێخستیە د ناڤ چینێن جڤاكی دا و د ناڤ هەر عەشیرەكێ دا دبیت ب شێوازەكی بیت یان ژی حەتا د ناڤ هەر گوندەكی و بنەمال و ئویجاخەكێ دا دبیت ب شێواز و ڕەنگێن جودا بیت، بۆ نموونە د ناڤ جڤاكا مە دا بتنێ خودانێ مری ڤی مەزاختنێ دكەت بێی كەسەكێ دی پشكداریێ بكەت، ئەڤە ژی مالا تازیێ ژ دو ڕەخان ڤە خراب دكەت هەم مرن و هەم ژی مەزاختنەكا بێ سنوور و ڕەنگە د شیانێن وان یێن دراڤی ژی دا نەبیت. لەوا ژ دیوەكێ دی ڤە و ئەو بۆچوونێن گەرمێن پالپشتیا وێ چەندێ دكەن كو ئەڤ دیاردە ڕابیت دێ پتر خزمەتا جڤاكا مە كەت ژ هەمی لایەكی ڤە، چ ژ لایێ بارسڤكیا مالا تازیێ وەك ماندیبوون و گەلەك دەم مەزاختن ب بەرهەڤكاریێن ڤێ چەندێ ڤە، دیسا ژلایێ ئابووری و مەزاختنێ ڤە دێ كاریگەریەكا ئەرێنی هەبیت و دێ گەلەك مەزاختنێ لسەر خودانێ مری كێم كەت. ب بۆچوونا من گرنگە ڕاگەهاندن بەردەوام ڤی بابەتی بكەتە بابەتێ گەرمێ جادەیێ و ئەڤێ مژارێ وەك هاشتاگەكێ سۆشیال میدیایێ بئازرینیت داكو باوەری بۆ پتریا خەلكێ مە چێبیت و پالپشتیێ ل نەهێلانا ڤێ دیاردێ بكەن و ئێدی ئەڤ ڕەوشەنبیریە بۆ خەلكێ مە چێبیت و بێژن ئەڤ مەزاختنا زێدەیا ل خوارنا تازیان دهێتەكرن بەسە، ئەڤ چەندە نەریتەكە ژ قالبێ جڤاكا مە ناهێت و ئەم پێدڤیە خۆ ل گەل گوهۆڕینان بگونجینین و هندەك چەپەران و دیوارێن شەرمێ و لۆمەكرنێ بهەڕفینین، هینگێ پشتی ڤێ چەندێ دێ شێین ڕێكخستنەكا دی یا ڕەواتر ئێخینە د ناڤ تازیێن خوەدا و یا بەرئاقلە پاشی ئەم پێكڤە بێژین ئەڤا بەری نوكە یا دروست و گونجای نەبوو و بێژینە خوە خوەزی مە زویتر ئەڤ بڕیارە دابا و ئەڤ كولتۆرە ژناڤ خوە ڕاكربا، ڤێجا یا فەرە پێنگاڤێن خوە بەرەف پێش بهاڤێژین نەكو بۆ پاش بهاڤێژین و بارێ خوە یێ ژیانێ سێ قات گرانتر لێ بكەین.
