ههرێما كوردستانێ مالا مهزنا ههمى پێكهاتێن عیراقێ
ئهحمهد عارف ئامێدى
پشتى بۆیهرێن سالا 2003و ههتا ئهڤرۆ ههرێما كوردستانێ یا بوویه وهكو باخچهكێ ل نیڤا بیابانێ و مالهكا مهزن بۆ ههمى پێكهاتى كێمینهیان و نهژادان و ئایێنێن عیراقى، بهلكو بوویه مالهكا ئارام بۆ وهلاتێن ههڤسوى و یێن ب رهخ ههرێمێ ڤه وهكى سووریێ و ئیرانێ و یێَن دیتر ژ وهلاتێن گهلێن وان ب زۆرى قهستا ڤێ مالا مهزن دكهن ژ بهر ئارامیێ و سهقامگیریا سیاسى و ل سهر ههمى ئاستێن ژیانا گشتى .
ههمى كهس دزانن پشتى بۆیهرێن رۆخیانا رژێما پێشین عیراقا نوو چاوا ژیایه ئهو عیراقا دهێته ناسین ب حوكمهتا ناڤهندێ د سیاسهت و حوكمهتێن جۆره و جۆر دا كو حزبێن دهستههلاتى ل عیراقێ كرین وهكو ئهیاد عهلاوى و نوورى مالكى و حهیدهر عهبادى و عادل عهبدولمههدى، ههر ئێك ژ وان نێرینا خوه ههبوو، چو رهههندهكێ سیاسى بۆ خزمهتكرنا گهلێ عیراقێ ب گشتى ب ههموو پێكهاتێن خوه ڤه نهبوو!
بهلكو ئهو یا دوور بوو ژ سیاسهتێن نهیێن نۆرمال بۆ ژیوارێ حوكمهتان بخوه دیتین ئێك ل دووڤ یا دیتر، كو پشتبهستن ل سهر هێزا خوه یا سهربازى دكر و ل گۆر نێرینا وان بۆ ڤى پهیرهوى و تشتێ ب سهرێ عیراقێَ هاتى ژ بۆیهرێن داعش و تهكفیریان و ئهوێن بازرگانیێ ب ئایینى دكهن، و مهرهم ژێ حزبێن ئایینى یێن كو ئایین و ئیسلام یا ژێ بێگونهه ههتا رۆژا ـ یوم الدین ـ چونكو یاریێن خوه ب مهژیێ ڤى گهلێ ههژار دكهن ب رۆمان و چیرۆكێن ئایینى ژ ئاشۆپى!بهلكو گهلهك ژ وان ڤێ هێزَ ب لایهنى َ ماددى ڤه گرێددهن و ب دروستى ژى یێ ئهمنى!, لهورا دبێژمه ڤان ههمیان و یێن مینا وان، كو ههوه شكهستن ب دهستڤهئینا و ب ڤان سیاسهتان ل ژێر وان كاودانێن ههوه تێدا دهستههلاتى ل عیراقێ كرى، ئهڤه ژى نهك ئاخفتنا منه، بهلكو یا ههوه یه و سیاسهتێن ههوه یێن خرابناك و ل سهرى ژى یێ سهركێشیا ههوه دكهت ژ سیاسهتمهداران و دامهزرێنهرێن ڤان حزبان، واته دگهلهك ژ ڤان دانوستاندنان و دیداران دا ههنه ب زهلالى گۆتین كو. مه شهكهستن بدهستڤهئینایه و ئهم نه دههژی سهركێشیكرنا عیراقێینه!.
ئهڤرۆ ژى ل سهر ئهردێ ژیواى ــ حوكمهتا ناڤهندى یا د بوهارهكا نوو دا دژیت كو دبیته حوكمهتا كازمى ههر ژ دهمێ وهرگرتنا وى بۆ پۆستێ سهرۆك وهزیران، كو، چهندین ئاستهنگ و بهربهست و دهیندارى و وێرانكاریهكا گشتى ب خوهڤه دیتیه ل ناڤا ههمى بیاڤێن ژیانێ و ل سهر ههمى ئاستێن ژیانێ كو ههمى ژى میراسێ سیاسهتێن پێشین یێن شهكستینه، بهلكو 90% ژ حزبان یێن كو كازمى بهربژاركرین، ئهڤرۆ یێن رهنگهكێ ئاشكرا ل دژى وى رادوهستن و ل پشت پهردهیان، ب ئهجینده و دهستێن ڤهشارتى كار دكهن ژۆ رۆخیانا حوكمهتا وى كو پتریا گهلێ عیراقێ ئهڤرۆ پهسنینا وێ دكهت، چونكو ئهو شیا ل ناڤا ڤى ماوهیێ كورت شیا گوهۆرین و گاڤێن باش بهاڤێژیت كو حوكمهتێن بهریا وى نهشیابوون بكهن، لێ وهكو دبێژن دهستێ ب تنێ دهنگ ژێ ناهێت، واته پتریا هێزێن سیاى یێن كازمى بهربژار كریین ئهڤرۆ بووینه دوژمنێن وى ژ بهر مهرهمێن خوه و حزبێن خوه یێن تایبهت ل سهر كیستێ گهل و ئێكبوون و پێشڤهچوونا عیراَقى.
ئهڤرۆ ل سهر ئهردێ ژیواى هندهك ههنه دبێژن كو سهدهما لاوازبوونا وهلاتى ژ ئهنجامێ نهبوونا (لهشكرهكێ راست و دورست )ـه، دبێژین راسته چو لهشكرێن دورست نینن، چونكو لهشكرێ نها لهشكرهكێ تایفى یه و سیاسهتكرى یه بۆ ئهجیندهیێندهرهكى كار دكهت و بۆ حزبێن ئایینى ل سهر كیستێ خزمهتا گهلێ عیراقێ، ئهڤ لهشكرێ نها كارى ب ئهجیندهیێن دهرهكى دكهت و وهلاتێن ههڤسوى و مهرجهعیاتان و حزبێن سهركردێن ڤى لهشكرى ژێگرتین بۆ ڤى پۆستى و یێ دیتر، ئهڤ ژیوارێ رهوشا لهشكرێ مهیێ ئهڤرۆ یه ب مخابنى ڤه.
ل ڤێره وهكو وهلاتیهكێ عیراقى دبێژمه ئهڤان ههمى كهسێن دوهى هوون مێهڤانێن ههمى پارێزگههێن ههرێمێ بوون، و ئهڤرۆ هوون ل دژى سیاسهتا ههرێمێ راوهستاینه و برینا قووتێ گهلێ ههرێمێ و ل سهر ههمى ئاستهكى ب رێیا دهنگدانا ههوه ل سهر مافێ ههرێما دستووى و بۆدجهیا گشتى، بهلكو مووچهیێن گهلێ ههرێمێ دبڕن، دبێژمه ههوه، فهره ل سهر ههوه خوه چاك بكهن و حزبێن خوه و خهونێن ههوه یێن نهساخ و بهرژهوهندیێن ههوه یێن تایبهت.
ب مخابنى ڤه ههمى سیاسهتڤانێن عیراقێ ئهڤرۆ مێڤانێن دارگرانن ل سهر دلێ وهلاتێن ههڤسوى و یێن كهنداڤێ عهرهبى، بهرژهوهندى و سامانێن مالیهتێ ههنه ل وێرێ و هندهكان ژى ئاكندجیبوون و رهگهزنامه ههنهو …هتد. بۆ نموونه ههر كهسێ سهرهدانا ئیماراتێن وهلاتێ ئیماراتا عهرهبى بكهت و چاوا پێشكهفتیه، ئهڤ ئیمارهیا بچووك د ڤان سالێن كێم دا و بوویه هێزهكا ئابوورى یا جیهانىـ دبیًَژم، شهرمزاری یه هوون لێ دگهریێن و پێشكهفتێ و ئاڤهدانیێ و شاستارنیێ لێ دبینن سهرهراى هندێ كو وان ب تنێ 30% ژ داهاتیێ عیراقێ ژى نینه ژ نهفتى َو ئاڤێ و ئهردێ چاندنێ و مێشكى و .. هتد. لێ مخابن پتریا حزبێ، عیراقێ ههڤركى و ههڤدژیا كوردستانێ و گهلێ كوردستانێ دكهن، چونكو ئهم ههرێمهكین پێشكهفتن و ئاڤهدانى د ههمى بیاڤان دا مه ب خوهڤه دیتیه ژ بهر وان سیاسهتێن حهكیمانه یێن كهسێن دهستههلاتیێ لێ دكهن، راسته مه چو فرۆكه و موفاعهلات نینن، لێ مه رۆهشت و بیروباوهرى و خوهقوربانى ههیه بۆ خزمهتكرنا ئهردێ كوردستانێ.، ل دووماهیێ دبێژم:ههمى كورێن گهلێ عیراقێ و ههرێمێ ب رهنگهكێ تایبهت دخوازن ب ئازادى و ئارامى بژین ل ژێر جڤاكهكێ پێشكهفتى خوهدى بنهما و رهوشتێن دیمۆكراتیك یێن راست و تهڤاڤ بۆ پێكڤهژیانا برایانه یا ساخلهم د ناڤبهرا حوكمهتا ناڤهندى و یا ههرێمى ل ژێر ئاڤاكرنا سازیێن بهرههمدار داكو بگههینه وان گهلێن دیتر یێن گههشتیێ، و ههر ئهڤهیه عیراقا نوو یا فیدرا بۆ وێ یا پێدڤى ب مخابنى ڤه. . و پهیڤینهكا دیتر ههیه بۆ رۆژێن داهاتى.
و/ ئهڤرۆ