هه‌ر تشت ده‌رباره‌ى ره‌وشا بزاڤ.. ئه‌و گه‌نجێ شه‌ش هه‌يڤه يێ بێ هۆش
ئه‌ڤرۆ نيوز:
(بزاڤ نەوزاد) ئەو گەنجێ باژێرێ دھۆکێ یە ل رێکەفتی 11-1-2017 ل باژێرێ دھۆکێ ژ بۆ ئەنجامدانا نشتەرگەریا (ریڤیکا کورە) کو دھێتە ھژمارتن ب ساناھیترین نشتەرگەری، قەستا نەخۆشخانا تەنگاڤیا ل باژێرێ دھۆکێ کریە و پشتی ئەو نشتەرگەری بۆ ھاتیە کرن ھەتا نھا و ڤێ خولەکێ کو نێزیکی (6) ھەیڤانە (بزاڤ)ی ئاگەھی ژ خوە نینە و بێ (ھوش) مایە و نھا ل (سەنتەرێ نەخۆشیێن دلی) ل باژێرێ دھۆکێ و ل بن چاڤدێریا نوژداران دایە.
چیا نەوزاد برایێ بزاڤی یە بۆ ئەڤرۆ دبێژیت: ئەڤە بۆ ماوێ شەش ھەیڤانە چاڤێن مە زۆھا نەبووینە ژ رۆندکان، چونکو (بزاڤ)ێ برایێ مە ژبەر کێم خەمیا نوژداران و پشتی نشتەرگەریا (ریڤیکا کورە) بۆ ھاتیە ئەنجامدان و گۆت: بەری (6) ھەیڤان برایێ مە بزاڤ بو نشتەرگەریا (ریڤیکا کورە) قەستا نەخوشخانا تەنگاڤیان ل دھوکێ کریە، لێ ژ بەر کو دەما نشتەرگەری بۆ (بزاڤی) ھاتیە ئەنجام دان، ل دەمێ (ئوکسجین) ژ بزاڤی راوەستیایە و نوژداران ئاگەھی ژ وێ چەندێ نەبوویە، لەورا برایێ مە تووشی ھەردو نەخوشیێن (جەلتێ و لەزاتیا سەری بوویە) و د نھا دا (مێشکێ بزاڤی) وەکو نوژدارێن وەلاتێ تورکیا دایە دیارکرن وەرمتی یە و ھەر چو تشت نەمانە ل ھزرا بزاڤی نینە و ھایش خوە نینە.
چیا نەوزاد برایێ (بزاڤ)ی بۆ ئەڤرۆ دیار کر ژی : پشتی (2) ھەیڤ ل سەر نەخۆشیا بزاڤی دەرباز بووین و ھایش خوە نەبووی، ئەم ناچار بووین برایێ خوە بۆ نەخۆشخانەکا وەلاتێ تورکیا ب ڤەگوھێزین و ل وەلاتێ تورکیا رەوشا بزاڤی بەرەڤ باشبوونێ ڤە چو و پشتی (2) ھەیڤ مە ل تورکیا ژی دەرباز کرین جارەکا دی مە برایێ خوە ئینا ھەرێما کوردستانێ، لێ نوژدارێن تورکیا دا دیارکرن دڤێت ئەڤ نەخوشە ل سەنتەرەکێ تایبەت یێ (گونجاندنێ) بھێتە ڤەحەواندن و ئەو سەنتەرە ل ھەرێما کوردستانێ نینن ب تنێ ل وەلاتێن ئەوروپا ھەنە.
دیار کر ژی: مخابن نھا گەلەک نوژدار کارێ خوە ب ب کێم خەمی ڤە ئەنجام ددەن و کەسێن مینا برایێ من دبنە قوربانیێن کەمتەرخەمیا وان و ئەم وان نوژداران تاوانبارێن سەرەکی دبینین و زێدەباری وێ چەندێ ئەڤە قەدەرا برایێ مەیە، لێ مە ل دادگەھا دھوکێ سکالا ل سەر وان نوژداران تومارکریە و ڤێ تاوانێ ب ھەروە ناھێلین، چونکو دەمێ برایێ مە (بزاڤ) ل دھۆکێ بۆ دو نەخۆشخانا ھاتە ڤەگوھاستن کو نەخوشخانا تەنگاڤیا ل دھۆکێ بۆ نەخۆشخانا (ڤین) لێ دناڤبەرا ھەردو نەخوشخانان دا و د ماوێ ڤەگوھاستنێ دا رەوشا (بزاڤ)ی یا باش نەبوو و دناڤا (ئەمبولانسێ) دا (بزاڤ) ب شێوەیەکێ (سادە) ھاتیە ڤەگوھاستن و ھەتا وی ئاستی (ئوکسجین) نە دانایە سەر دەڤێ برایێ مە دا کو رەوشا وی د باشیێ دا بمینیت، لەورا ئەم نوژدارێن دھۆکێ ب ئەگەرێ ڤێ چەندێ دبینین و مە ل دادگەھا دھۆکێ سکالا تومارکریە دا کو چو نۆژدارێن دی ب ڤی رەنگی کەمتەرخەم نەبن و د نھا دا نەخۆشیا برایێ مە ئەو چەندە یە کێم خەمیا نۆژدارێن دھۆکێ کارتێکرن ل (مێشکێ) برایێ مە کریە.
چیا نەوزاد برایێ (بزاڤی) بۆ ئەڤرۆ دیار کر و گۆت ژی: نوکە بزاڤ نوکە ل (سەنتەرێ نەخۆشیێن دلی یە) ل دھۆکێ، نوژدار چارەسەریا (سرۆشتی) بۆ ئەنجام ددەن، لێ ئەڤ سەنتەرە یێ دوورە ژ نەخۆشیا بزاڤی و چو پەیوەندی ب نەخۆشیا بزاڤی ڤە نینە و ھیڤیا مە ئەوە ب زووترین دەم بزاڤ بۆ وەلاتێن ئەوروپا و سەنتەرەکێ دورست بھێتە رەوانەکرن تا کو ژ ڤێ نەخۆشیێ رزگار بیت.
برایێ (بزاڤ)ی گوت: ئەم ب رێیان ئەڤرۆ داخازێ ژ (مەسعود بارزانی) سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ دکەین ھاریکاریا مە بکەت ھەتا ئەم بشێین بزاڤی رەوانەی وەلاتێن ئەوروپا مینا ئەلمانیا و بریتانیا بکەین و چارەسەریا وی ل وان وەلاتان بھێتە ئەنجام دان، چونکە نوژدارێن وان وەلاتان بەرسڤا مە دایە کو چارەسەریا بزاڤی ل وەلاتێ وان ھەیە ئەگەر ب زووترین دەم بزاڤ بۆ ئێک ژ وان وەلاتان بھێتە رەوانەکرن.
پارێزەر ھەڤال محەمەد سالح ژ دادگەھا دھۆکێ ژلایێ یاسایێ ڤە بۆ ئەڤرۆ گۆت: ئەڤ کاودانێ گەنجێ ب ناڤێ (بزاڤ) تووش بوویێ ، ئێکەم جار نینە بەلکو چەندین جاران ئەڤ کاودانە پەیدابووینە و ژ بەر وێ چەندێ کو وەک پێدڤی سزا بۆ کەسێن کەمتەر خەم نەھاتیە دیارکرن و کەمتەرخەمیا بەرامبەر نەخۆشان بوویە دیاردە.
ھەڤال محەمەد سالح ژلایێ یاسایێ ڤە گۆت ژی: ل دووڤ ماددێ (416) یا برگا(2) وەھا ھاتیە دیارکرن کو ھەر نوژدارەکێ بەرامەمبەری نەخۆشان کەمتەرخەمیێ بکەت دێ ھێتە سزادان، ئەڤجا چو سزایێ کێمکرنا باوەرناما دکتورایێ بیت یان دانانا سزایەکێ مادی و ئەگەر ھەیە نوژدارێ کەمتەر خەم بۆ ماوێ (2) سالان بھێتە دەستەسەرکرن و گۆت ژی: ژبەر کو گەنجێ ب ناڤێ (بزاڤ) ل دھۆکێ بۆ نشتەرگەریەکا ب ساناھی تووشی نەخۆشیەکا مەزن بوویە و نێزیکی شەش ھەیڤا نە، ئەو گەنجە یێ بێ ھوشە و ئەم دبینین کو ئەو نوژدارێن نشتەرگەری بۆ گەنجێ ب ناڤێ(بزاڤ)ی، کری د کارێ خوە دا کەمتەرخەم بووینە و زێدەباری وێ چەندێ کارێ نوژداریێ مەزنترین کارێ مروڤایەتیێ یە.
پارێزەر ھەڤال محەمەد سالح ژ دادگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ ئاشکرا کر ژی: بۆ بزاڤی چار نشتەرگەری ھاتنە ئەنجام دان کو دو ژ وان ل باژێرێ دھۆکێ بووینە و دو ژی ل وەلاتێ تورکیا، لێ د نھا دا نەخۆشی گەھشتیە مێشکێ وی و نێزیکی (6) ھەیڤانە، ئەو گەنجە یێ بێ ھوشە.
ل دووماھیێ پارێزەر ھەڤال محەمەد سالح ژ دادگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر: رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ لیژنەیەک پێکئینایە و د نھا دا ژی ڤەکۆلین یا بەردوامە و مە باوەری ب دادگەھا دھۆکێ ھەیە دێ ھەموو پێرابوونێن یاسایی گریتە بەر دا کو کەسێن کەمتەر خەم بگەھنە مافێ خوە یێ یاسای و ئەگەر نۆژدارێن دھۆکێ ئەوێن نشتەرگەری بۆ وی گەنجی ئەنجام دابیت کەمتەر خەم بن گومان تێدا نینە دێ گەھنە مافێ خوە و ئەو مافێ دادگەھا دھۆکێ ل سەر دسەپینیت.
ژلایەکێ دیڤە رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیاردکەت: مە چ گونەھا خوە نینە و ئەڤ رەوشا نھا پەیدا بووی یا ئاسایی یە و زۆربەیا جاران ئەڤ رەوشە ل سەرانسەری وەلاتێن جیھانێ رووددەت
د. نزار تەیب، رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ گۆت ژی: پشتی نشتەرگەری ژلایێ چەند نوژداران ڤە بۆ ھاتیە کرن، لێ پشتی نشتەرگەریێ (پەنجا گشتی) یا نشتەرگەریێ نە بەردایە و ئێک ژ یاسایێن زانستی ئەو چەندەیە دەما کو (پەنجا نشتەرگەریێ) نەھاتە بەردان دڤێت نەخۆش دناڤا ھولا نشتەرگەریێ دا بمینیت و ئەڤ چەندە ژلایێ مەڤە ھاتە پەسەندکرن و گۆت: دەما چەند دەم ب سەر نشتەرگەریێ ڤە دەرباز بووی، مە دیت ھێشتا ئەو گەنجە د وێ رەوشێ دایە مە نەخۆش ھنارتن بۆ پشکا (چاڤدێریا چر)، لێ وەکو دیار د نەخۆشخانا تەنگاڤیان ل دھۆکێ ب تنێ (4) تەختێن (چاڤدێریا چر) ھەنە، لەورا ئەم نەچار بووین نەخۆشی ب ھنێرین بۆ نەخۆشخانا ئازادی ل دھۆکێ، چونکو مە ھەماھەنگی ل گەل ھەمان نەخۆشخانە ھەیە، لێ ب مخابنی ڤە ل سەرانسەری سەنتەرێ پارێزگەھا دھۆکێ ب تنێ (12) تەختێن (چاڤدێریا چر) ھەنە، لەورا ئەم نەچار بووین نەخۆشێ خوە رەوانەی نەخۆشخانا (ڤین) یا تایبەت بکەین، چونکو ل ھەمان نەخۆشخانە ژی ل (چاڤدێریا چر) چارەرسەری بۆ نەخۆشان دھێتە کرن.
رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر ژی: رەوشا گەنجێ ب ناڤێ (بزاڤ) ھند یا باش نەبو و (پەنجا گشتی یا نشتەرگەریێ) نەھاتە بەردان، لەورا خێزانا وی نەخۆشی داخواز کر کو کورێ خوە رەوانەی وەلاتێ (تورکیا ) بھێتە کرن، چونکو ل دھۆکێ ژبەر نەبەردانا (پەنجا نشتەرگەریێ) کارتێکرن ل (مەژیێ) نەخۆشی ھاتبوو کرن.
نە ڤەشارت ژی: ژلایێ سەرۆکاتیا ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ ھەر زوو لیژنێن دووڤچوونێ بۆ ڤێ روودانێ ھاتینە دانان و ھەتا نھا دووڤچوونا بەردەوامە و ھەموو ئەو نوژدارێن د نشتەرگەریێ دا و ئەو نوژدارێن ل وێ شەڤێَ (نوبەدار) ڤەکۆلین دگەل دا ھاتیە کرن دا کو ئەگەرێ دروستی یێ روودانێ دیار ب بیت و د نھا دا ئەڤ روودانە بوویە (کەیسەک ل دادگەھا دھۆکێ) و بۆ ھەر بریارەکا دادگەھا دھوکێ ئەم دێ بەرھەڤ بین ئەگەر کێمتەرخەمی ژلایێ نوژداران ڤە ھاتبیتە کرن.
و گۆت: ئەڤ روودانە ئاسایی نە، چونکە رۆژانە قەرەبالغەکا مەزن ل سەرانسەری پارێزگەھا دھۆکێ پەیدا دبیت و ل سەرانسەری جیھانێ روودانێن ب ڤی رەنگی ب شێوەیەکێ ئاسایی دروست دبن، بۆ ھەر بریارەکا دادگەھا دھۆکێ بدەت دێ ب رەنگەکێ ئاسای ڤە وەرگرین و ئەم چاڤەرێ نە ئەگەرێ ڤێ چەندێ بۆ رایا گشتی بھێتە دیارکرن.
ھێمن سلێمان بەرپرسێ راگەھاندنا رێڤەبەریا گشتیا پۆلیسێن پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ گۆت: بابێ وی گەنجی ل رێکەفتی 17-1-2017 ل بنگەھێ پولیسێن (سەرھەلدان) ل دادگەھا دھۆکێ (سکالا) ل سەر ھندەک نوژداران تومار کریە و وەکە بابێ وی دایە دیارکرن کەمتەر خەمی بەرامبەری کورێ وی دا ھاتیە کرن و ب بریارا دادوەرێ دھۆکێ پتر ژ (3) نوژدار و پەرستارێن وێ ھولا نشتەرگەری تێدا ھاتیە ئەنجام دان ھاتنە بەندکرن و بۆ ماوێ چەند رۆژەکان ئەو نوژدار و پەرستارە د بەندکری بوون، لێ پشتی ڤەکۆلین دگەل وان نوژدار و پەرستاران دا ھاتینە کرن ب (کەفالەت) ھاتنە ئازاد کرن و ھەتا نھا ژی ڤەکۆلین ل سەر کەیسا ب ناڤێ (بزاڤ نەوزاد) یا بەردەوامە.
ھێمن سلێمان وەکە بەرپرسێ راگەھاندنا رێڤەبەریا گشتی یا پولیسێن پارێزگەھا دھوکێ بو ئەڤرۆ دیار کر: ل دووڤ بەندێ (416)ل سەر (2) سکالا ھاتیە ڤەکرن و ئەم وەک رێڤەبەریا گشتیا پولیسێن پارێزگەھا دھۆکێ چاڤەرێ نە ھەر بریارەکا دادوەرێ دادگەھا دھۆکێ پەسەند بکەت دێ ئەوێ بریارێ جێبەجێ کەین و ھەر کەسێ ژ لایێ دادگەھا دھۆکێ ڤە ب کەمتەر خەم بھێتە دەستنیشانکرن و بریارا دەستەسەرکرنێ بۆ دەربچیت دێ ئەم ب کارێ خوە یێ یاسای رابین و کەسێ کەمتەر خەم دەستەسەر کەین تا کو کەسێن کەمتەر خەم بگەھنە مافێ خوە.
