هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری (خالص خلیل) دگه‌ل بشكوڕینا كولیلكێن نیسانێ ساخ دبیته‌ ڤه‌.

هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری (خالص خلیل) دگه‌ل بشكوڕینا كولیلكێن نیسانێ ساخ دبیته‌ ڤه‌.

75

زه‌نون سلێڤانه‌ی ـ زاخو

هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری (خالص خلیل زاخۆیێ )رێكا خوه‌ شه‌قاند و به‌رێ خوه‌ دایه‌ كه‌ڤر و ته‌راش و چیایێن وه‌لاتێ خوه‌، به‌لێ ئه‌و خامه‌یێ دناڤا ده‌ست و تبلێن هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری دا چ جاران هه‌ست ب ماندیبوونێ نه‌ دكر ژ ڤه‌هاندنا رێزكێن هه‌لبه‌ستا كوردی هێدی هێدی خوه‌ دناڤا مه‌ژی و هه‌ست و ده‌روونێ وی دا سه‌رهلدایه‌، نه‌خاسمه‌ دقویناغێن سه‌خت و نه‌خوه‌ش دا ئه‌وێن د سه‌ر مله‌تێ وی دا هاتی، گه‌لا گه‌رما په‌یڤێن نازك و هه‌لبه‌ستا كوردی كریه‌ چه‌په‌رێ خوه‌ یێ به‌رگیریكرنێ به‌رامبه‌ر سته‌م و زۆرداری و ته‌په‌سه‌ریا مله‌تێ خوه‌، هه‌موو ده‌ما ژی ئاگه‌هی ژ په‌یڤ و ئاواز و سترانا كوردی هه‌بوو. ل گوڕه‌ی وان ده‌نگێن خوه‌ش و زه‌لال هه‌لبه‌ستێن وی بووینه‌ ستران و سروودێن نه‌ته‌وه‌ی و ئه‌ڤینی و دلداریێ ب عه‌شق و ئه‌ڤینیا خه‌مل و جوانیا سروشتێ وه‌لاتی مینا ب ده‌نگێ هونه‌رمه‌ند و شه‌هیدێ جوانه‌مه‌رگ ئه‌رده‌وان زاخویێ، ئه‌یاز یوسف و ئه‌رشه‌د زاخۆیێ كو زێده‌تر خه‌ملا سروشتێ بوهارێ و ئاڤا خابیرێ زاخۆ و پرا ده‌لالێ دناڤا جه‌رگێ وێ یێ هناڤ سۆتی دا مه‌زنتربیت، خالص خلیل زاخۆیێ هه‌لبه‌ست نڤێسین.
بێ گۆمان هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری مرۆڤه‌كێ خودان شیان بوو و په‌یڤ دڤه‌هاندن پێخه‌مه‌ت نه‌بوونا ئازدایی، ته‌په‌سه‌ریا وه‌لاتێ خوه‌ ب ئێش و ئازارێن مله‌تێ خوه‌ دپارچه‌ هه‌لبه‌سته‌كێ دا ب ڤی ئاوایێ دبێژیت:
ده‌ردێ مه‌ گرانه‌ كول و كه‌سه‌رن
ما هوین ره‌به‌نن یا بێ رێبه‌رن
كا ئه‌و رۆژا به‌رفره‌هـ بن ئێك
سه‌رفه‌راز بژین ئه‌م بگه‌هن ئێك
ل جهه‌كێ دی هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری دخه‌ونا خوه‌ دا دیت راستیه‌ك تێده‌ دژییا خه‌و ژ چاڤێ وی ڤه‌ره‌دڤی، مه‌نده‌هوش و ئه‌زمان لێ چك دبوو لێ؛ تبل و خامه‌یێ وی دكرن گازی و هاوار دكه‌ت خودێ ڤه‌مرینه‌ ڤی ئاگری، هه‌ر دنالیت و دبێژیت ..

خودێ ڤه‌مرینه‌ ئاگری
دانه‌ سۆژیت ره‌زكێ تری
كه‌ڤنه‌ گێسنێ ژه‌نگێ گرتی
دونیا ل من و ته‌ هه‌ر شه‌ڤه‌
كارێ من و ته‌ هه‌ر ئه‌ڤه‌
به‌لێ ناهێته‌ ڤه‌شارتن چه‌ندین هه‌لبه‌ستێن وی بووینه‌ سروود وستران دناڤه‌رۆكا بابه‌تی دا ئاماژه‌ پێ هاتیه‌ دان، هه‌لبه‌ستڤانێ خابیرێ ژبلی ڤه‌هاندنا هه‌لبه‌ستێن كوردی ب زمانێ عه‌ره‌بی ژی هه‌لبه‌ست ڤه‌هاندینه‌ به‌رهه‌مێ وی یێ ئێكێ دیوانه‌كا ب زمانێ عه‌ره‌بی ب ناڤێ (مژكرات فتی الخابور ) بوو و هات بوو چاپكرن ژبه‌ری وه‌غه‌را وی یا داویێ، هه‌ر وه‌سا به‌رهه‌ڤیا دیوانه‌كا دیتر هاتبو كرن ب ناڤێ (لێله‌ په‌ر).

كورته‌ ژیانناما هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری.
(خالص خلیل هدایت ) یێ‌ ناسیاره‌ ب هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری ل ل سالا ۱۹٤٥ ێ ل باژێرێ زاخۆ هاتیه‌ ل سه‌ر دنیایێ،
ل سالا ۱۹٦۰ ێ‌ ده‌ست ب ڤه‌هاندنا هه‌لبه‌ستێ كریه‌، ل ده‌ستپێكێ ب زمانێ عه‌ره‌بی دنڤێسی، پشتی وێ چه‌ندێ هه‌ولا بزاڤێن مه‌زن كریه‌ ده‌ست ب نڤێسینا هه‌لبه‌ستا كوردی كریه‌،
ل سالا ۱۹۷٥ ێ‌ خواندنا خوه‌ ل په‌یمانگه‌ها (المهن التگبیقیه‌ ) ل به‌غدا ب داویێ ئانیه‌، پاشان ل پشكا داراییا هه‌رێمداریا زاخۆ بوو فه‌رمانبه‌ر.
هه‌لبه‌ستڤانێ خابیری ب ئه‌گه‌رێ نه‌خوه‌شیه‌كا گران ل خه‌سته‌خانا دهوكێ ل ڕۆژا ٢٠٠١/٤/١٢ وه‌غه‌ركریه‌ ته‌رمێ وی ل گوڕستانا زاخو هاتیه‌ خاكسپاردن، میراته‌كێ مه‌زن ژ هه‌لبه‌ستا كوردی ل پاش خوه‌ هێلایه‌ و گه‌هشته‌ كاروانێ نه‌مران. .

کۆمێنتا تە