هه‌لسه‌نگاندنا په‌یوه‌ندیێن كوردی ولایه‌یه‌تێن ئێكگرتی یێن ئه‌مریكی
بێگومان په‌یوه‌ندیێن ملله‌تێ كورد ل گه‌ل ئه‌مریكا ل چه‌ندین قووناغان ده‌ربازبووینه و ل هنده‌ك قووناغان ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه ل ئاستی پیدڤی بووینه نه‌خاسمه هه‌كه كوردان و بزاڤێن شۆره‌شگیری یێن كوردی به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكی جێبه‌جێكربان ل ده‌ڤه‌رێ تایبه‌ت ل ده‌مێ شه‌ڕێ ساڕ د ناڤبه‌را هه‌ردو جه‌مسه‌ران كو وی ده‌می ئه‌مریكا سه‌ركێشیا جه‌مسه‌ره‌كی دكر، هه‌ر وه‌سا ل كۆمارا كوردستان ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه ئالۆزتر لی هاتن ژ ئه‌نجامێ ریَِِكه‌فتنا ئه‌مریكا و ئیكه‌تیا سۆڤێتی و بریتانیا ل وی ده‌می ل سه‌ر خوه‌ڤه‌كیشانا وان ژ ئیرانێ، ئه‌ڤ چه‌نده وه‌كو چه‌ند سه‌ردێرێن دیرۆكی نه، ئه‌م ژبیر نه‌كن هه‌لویستێ ئه‌مریكا ل هه‌مبه‌ر شۆره‌شا ئیلۆنێ نه‌یێ رون بویه به‌لكو هه‌لویسته‌ك نه‌رینی بویه و ژ ئه‌نجامێ به‌رژه‌وه‌ندێن ئه‌مریكا كوردی بووینه قوربانیێ دورستكرنا هه‌ڤپه‌یمانه‌كێ د ناڤبه‌را چه‌ند وه‌لاتان دا كو وی ده‌می سه‌ركێشی سیاسه‌تا ده‌رڤه یا ئه‌مریكی كیسنجه‌ر كو زه‌لامی دورستكرنا قه‌یرانێن سیاسی بوویه، له‌ورا تێكچوونا شۆره‌شا كوردی خالا سه‌ره‌كی گریدایێ وێ ریكه‌فتنێ و پاش گوه هاڤیتنا ئه‌مریكا بوویه،لیِ دڤیت هۆكارێن دی ژبیر نه‌كن چ ناڤخوه‌یی یان ده‌ركی ل گه‌ل هۆكارێن خۆیه‌تی و بابه‌تی یێن شۆره‌شا ئیلۆنێ.
لی هه‌تاكو بهارا 1991 ژی ئه‌مریكا پرۆژه‌ك ئاشكه‌را به‌رامبه‌ر كیشا كوردی نه‌بوویه هه‌تا ده‌رخستنا عیراقێ ژ كویتێ و سه‌رهلدانا خه‌لكێ عیراقێ و ملله‌تێ كورد ئه‌مریكا نه‌خودان پرۆژه‌ك بوویه ل به‌رامبه‌ر كێشا كوردی، راسته ل سه‌ر هنده‌ك ئاستێن دیپلۆماسی په‌یوه‌ندی ل گه‌ل حزبێن كوردستانی هه‌بووینه، لێ ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه ژی نه دگه‌هشته ئاستێ پێدڤی كو به‌رژه‌وندیا هه‌ردو هه‌لا پێكڤه بهێته گریدان، چونكو د بنه‌ما دا ئه‌مریكا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل هێز و سه‌نته‌رێ بریاری دكه‌ت، نه‌ك حزب و بزاڤێن شۆره‌شگیری هه‌تا ئێكه‌مین هه‌ڤپه‌یمانی راسته‌قینه ل ناڤخوه‌یا عیراقێ بۆ رۆخاندنا رژێما گور به‌گۆر كورد و هێزێن كوردی بووینه، به‌لێ پشتی رۆخاندنا رژێما سه‌دام ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه نه ل ئاستی پێدڤی بووینه و ئه‌مریكا سه‌ره‌ده‌ریه‌ك گه‌له‌ك نزم ل گه‌ل ده‌ڤه‌رێن كوردی كر هه‌تا كو دڤیا بۆ سه‌ركه‌فتنا سیاسه‌تا خوه یا نه‌ره‌وا ل عیراقی مافێن كوردان پشتگوه بهاڤیژیت، مه دیت پرۆژێ وێ بۆ پرسا فیدرالیه‌ت چ بوویه دیسا هه‌مبه‌ر مادی 140 و ده‌ڤه‌رین كوردستانی و پێشمه‌رگه‌ی پشتی ڤه‌كیشانا هێزێن ئه‌میركی ل سالا 2011 ژ عیراقێ پرسیار ئه‌وبوویه ئه‌مریكا چ هه‌ڤپه‌یمان ل عیراق هێلان ئه‌رێ هێزێن شیعی ئه‌وێن هه‌می خیر و خێراتێن عیراقی د به‌رژه‌ندیا ئیرانی دا بكاردئینان یانژی هیزین سونی ئه‌وین مه‌زنترین دربێن كوشتن و تیرۆرێ ل ئه‌مریكا دا ل عیراقی یا كورد ئه‌وێن ب گولان پێشوازی ل وان كرین و ل هه‌مبه‌ر ڤێ سیاسه‌تێ ئه‌مریكا تووشی ره‌خنین دژوار بوویه ل ناڤخوه‌یا ئه‌مریكا كو رۆخاندنا عیراقی ب تنی ئیران شیا مفایی ژی وه‌ربگریت ره‌وشا ده‌ڤه‌رێ ب گشتی لاوازتر لی بكه‌ت. لێ بۆ ئه‌مریكا دیاربوو كو هه‌ڤپه‌یمانی راسته‌قینه كو بشێن به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكی ل ده‌ڤه‌ری بجهبینیت، بۆ نموونه كورد ل سه‌ر چار وه‌لاتان دابه‌شكرینه و ئه‌مریكا ژ روویێ جیۆسیاسی ڤه په‌یوه‌ندی و به‌رژوه‌ندی ل ڤان هه‌ر چار وه‌لاتان هه‌نه و دشێت كوردان بكاربینیت، دیسا شه‌ڕێ دژی تیرۆرێ كاربكه‌ت كورد و هێزێن كوردینه، له‌ورا ئێكه‌م هێزا راسته‌وخوه دژی تیرۆرستێن داعش راوه‌ستیا كورد بووینه، چونكو دڤیت ئه‌م ژبیر نه‌كن ئه‌مریكا خودان پرۆژه‌ك ستراتیجیه ل ده‌ڤه‌رێ بگره ژ دورستبوونا قولپا به‌غدا ل شواتا 1955 هاتیه دورستكرن هه‌تاكو ئه‌مریكا ڤیایه مفایی ژێ وه‌ربگریت، یانژی پرۆژێ وێ یی دوور و دریژ دژی شۆعیه‌تێ و دورستكرنا چه‌كێ نووی ل ئیرانی و راگرتنا به‌لانسا هێزی د به‌رژه‌وه‌ندیا خوه دا، چونكو مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانین وی مینا توركیا ئه‌ڤرۆ هه‌لویسته‌ك رۆن و ئاشكه‌را هه‌مبه‌ر تیرۆرێ و شه‌ڕی داعش نینه، له‌ورا هێزا سه‌ره‌كی كورد بووینه له‌ورا قووناغا به‌ر ب باشبوونا په‌یوه‌ندیێن كورد و ئه‌مریكا كو د رێره‌وی خوه‌یێ دورست دا، پشتی شه‌ڕی داعش ده‌ست پێ دكه‌ت ئه‌ڤه وه‌كو دیتنا من.
شه‌كه‌ستین مه‌زن یین داعش ل سه‌ر ده‌ستێ هێزێن پیشمه‌رگه‌ی بوویه فساكته‌ره‌ك مه‌زن و ئێدی وه‌كو هه‌ڤپه‌یمانه‌ك ستراتیجی دژی تیرۆرێ كورد بوو ئه‌مریكا دورستبن نه‌خاسمه ئه‌مریكا شیا پشتبه‌ستنی ب ڤان هێزان بكه‌ت و توركی رازی بكه‌ت كو هێزێن كوردی به‌ر ب رۆژئاڤا كوردستانی بچن و چه‌ك بهێته هنارتن و چه‌ندین سیناتۆر ئه‌ندامین كۆنگری ئه‌مریكی فشارێ ل سه‌ر كۆچكا سپی بكه‌ن كو دڤێت پتر گرنگی ب كوردان بهێته دان و دوور نینه هه‌لۆیستی ئه‌مریكا هه‌مبه‌ر ده‌وله‌تا كوردی ژی بهێته گوهارتن هه‌كه هات جمهوریان شیا ل هه‌لبژارتنین داهاتی سه‌ركه‌فته‌نه‌ك مه‌زن بده‌ستڤه‌بین، چونكو وه‌كو به‌ربژارێ كۆماریا راند پاۆل پرۆژێ ده‌وله‌تا كوردی به‌حسكری كو دبیت ئه‌ڤه بۆ پرۆپاگندا هه‌لبژارتنان بیت، لێ دڤێت ئه‌م ژبیرنه‌كن كو به‌رنامێ هه‌لبژارتنان یێ هه‌ر به‌ربژاره‌كی ئه‌مریكی نه به‌رنامه‌ك كه‌ساتیه به‌لكو ژلایێ ب ده‌هان بسپۆر و كه‌سێن شه‌هره‌زا دهێته داریشتن و گرێدایێ ستراتیجیا بلندا ئه‌مریكا ل ده‌ڤه‌ری له‌ورا دڤێت ئه‌م ژ بیرنه‌كن كو رۆلێ هێزا ئابووری تایبه‌ت نه‌فت و غازێ گه‌له‌ك گوهۆرین ل سه‌ر په‌یوه‌ندین وه‌لاتان دكه‌ت هه‌ر كارتێكرنه‌كا ئابووری راسته‌خوه كارتێكرن ل سه‌ر ره‌وشا سیاسی هه‌یه و هه‌ر گوهۆرینه‌كا ئابووری ژی كارتێكرن ل سه‌ر گوهۆرینێن سیاسی دكه‌ت و خالا بالكیشَ كو كارتێكرن ل سه‌ر پێگه‌هی كوردستانێ كری ره‌وشا نافخوه‌یه ئانكو سه‌قامگیریا ناڤخوه و بجهئینانا پره‌نسیپین دیمۆكراسی و رێزگرتنا مافێ مرۆڤی و به‌رجه‌سته‌كرنا ئازادیێن تاكه‌كه‌سی و سیاسی، ئه‌ڤه هه‌می هۆكارن د به‌رژه‌وه‌ندیا په‌یوه‌ندیێن كورداندا نه ل گه‌ل ئه‌مریكا بۆ ڤێ چه‌ندی دڤێت كورد خودان پرۆژه‌ك ستراتیجی نه‌ته‌وه‌یی بن یی ئیكگرتی كو ب دیتنا مه ئه‌ڤ پرۆژه و ستراتیجیه تانوكه نینه یانژی لاوازه تاكو بشێن ل قووناغا داهاتی ل گۆر گوهۆرینان په‌یدا دبن خوه بگونجینن و به‌رژوه‌ندیێن خوه بده‌ستڤه‌بینن.
