هوون بخازن یان نه‌خازن شنگال كوردستانه‌

بزاڤا رزگاریخازا كوردی د گه‌له‌ك ئاسته‌نگ، نشیڤی، كه‌تن و سه‌ركه‌فتنان دا ده‌رباز بوویه‌ و هه‌تا گه‌هشتیه‌ رۆژا ئه‌ڤرۆ و د ڤان قۆناغان دا مه‌ نه‌بهیستی یه‌ هه‌ما جاره‌كێ ژی سه‌ركرداتیا كوردی داگێری ژ مافێن خوه‌ یێن نه‌ته‌وی كربت ئه‌ڤجا پرس ب گه‌هت داگێری ژ پارچه‌كا كوردستانێ ئه‌ڤه‌ نه‌بوویه‌ و روو نه‌دایه‌ و باشترین نموونه‌ هه‌لویستێ سه‌رۆك بارزانیێ نه‌مره‌ ل ده‌ما شوره‌شا ئه‌یلوولێ ب كۆمپلۆیه‌كا ناڤده‌وله‌تی هلنگفتی (1. 3. 1975) پرسا كه‌ركووكێ ژێ هاته‌ كرن و داخاز ژێكرن كو وی نیڤ ئوتۆنۆمی یێ حكومه‌تا عێراقێ یا وی ده‌می پێشكێش كری بێی كه‌ركووكێ قه‌بوول بكه‌ت؛ به‌رسڤا سه‌رۆكێ نه‌مر ئه‌ڤه‌بوو: كه‌ركووك دلێ كوردستانێ یه‌ و ئاماده‌ نینم داگێریێ ژ بهۆسته‌كا ئاخا كوردستانێ بكه‌م. ئانكو د ته‌نگترین ده‌لیڤه‌ دا ب چ ره‌نگا سه‌ركرداتیا كوردی داگێری ژ بهۆسته‌كا ئاخا كوردستانێ نه‌كریه‌ و هه‌ر كه‌سه‌ك یان رێكخستنه‌كا بكه‌ت هزار و ئێك گومانا ل سه‌ر خوه‌ په‌یدا دكه‌ت و بخازن یان نه‌خازن دكه‌ڤنه‌ به‌ره‌یێ دژی مافێن كوردان و خزمه‌تا پیلانێن دابرینا ئاخا كوردستانێ و سیاسه‌تێن ئاسمیله‌كرنا كوردان دكه‌ن.
راسته‌ بزاڤا رزگاریخازا كوردی نه‌ یا ئێكگرتی و په‌رت و به‌لاڤه‌، ئه‌ڤه‌ژی سه‌ده‌ما پارڤه‌ بوونا كوردستانێ یه‌ ل سه‌ر چار ده‌وله‌تێن ژ هه‌ڤ جودا ل گوری رێكه‌فتنا سایكس-پیكۆ(16. 5. 1916)، ڤه‌رێژا ڤێ ژ هه‌ڤ قه‌تانێ دید و نه‌خشه‌رێ یێن جودا ب خوه‌ را ئیناینه‌ و بزاڤا هه‌ر پارچه‌كێ ل گوری تایبه‌تمه‌ند هه‌ل و مه‌رجێن خوه‌ كه‌فتینه‌ قادا خه‌باتێ و هه‌رده‌م پشته‌ڤانیا هه‌ڤ كریه‌ بێی ده‌ست تێوه‌ردانا كار و خه‌باتێن هه‌ڤ. ئه‌ڤرۆ پشتی ڤێ قۆناغا دووم درێژ ژ خه‌بات و به‌رخوه‌دانێ و ئازادبوونا باشوورێ كوردستانێ و بزاڤێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ رێكخستانا ناڤمالا كوردی و رۆلێ به‌رچاڤێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ گراڤی مه‌سعود بارزانی د ڤی بیاڤی دا و ب ده‌ستڤه‌ ئینانا دانپێدانا ناڤده‌وله‌تی ب حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و ب ره‌واتیا مافێن نه‌ته‌وا كورد ل هه‌رچار پارچێن كوردستانا داگیركری ب ره‌نگه‌ك وه‌سان كو بوویه‌ لێڤه‌گه‌رێ(مه‌رجه‌عیه‌تا) پرسا كوردی ل سه‌ر ئاستێ سیاسه‌تا جیهانی. ب ڤێ سیاسه‌تا حه‌كیمانه‌یا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ پێگه‌هێ كوردان ل رۆژهه‌ڵاتا ناڤین پشتی ئیسرائیلێ دهێت و ئه‌ڤرۆ چاڤێن جیهانێ هه‌موو ل كوردستانێ یه‌ بۆ شكاندنا تیرۆرێ و نه‌خاسمه‌ پشتی پێشمه‌رگه‌هێن پارێزڤانێن روومه‌تا كوردان شیان گورزێن پشت شكێن ل داعش و هه‌ڤال به‌ندێن وێ بده‌ن و پترین ئاخا كوردستانێ ژ ده‌ستێن وانێن چه‌په‌ل رزگار بكه‌ن و ها ئه‌ڤرۆ ها سوبه‌ شنگال و ده‌ڤه‌رێن ماین رزگار بكه‌ن و ڤه‌گه‌ریننه‌ ناڤ همبێزا كوردستانا دایك. د ڤی ده‌می دا كو نه‌خشێ سایسكس-پیكۆی یێ به‌ره‌ف هه‌لوه‌شیانێ دچت و پرسا ده‌وله‌تا كوردی مانشێتا ته‌ڤ رۆژنامه‌ و میدیایێن جیهانێ یه‌ و پشته‌ڤاینه‌كا مه‌زن په‌یدا كریه‌، دوو سیاسه‌تمه‌دارێن كورد جه‌میل بایك و سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش بانگا داگێریێ و دووباره‌ پارڤه‌كرنا كوردستانێ دكه‌ن. هه‌لبه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ بانگخازیا وان ژ داگیركه‌رێن كوردستانێ هاتبایه‌ مه‌ ده‌نگێ خوه‌ نه‌دكر و هه‌ر ئه‌ڤه‌ ژ وان دهێت چاڤه‌رێ كرن. لێ داخازا ب كانتون كرنا كوردستانێ و ب تایبه‌ت شنگالێ د ڤی ده‌می دا خزمه‌تا دوزا كوردستانێ ناكه‌ت و ب داگێری دهێته‌ هه‌ژمارتن و بزاڤێن ب جیهانی كرنا پرسا كوردی و بتایبه‌ت پرسا شنگالێ روو ب رووی هنده‌ك ئاریشێن جدی دبت؛ ژبلی كو ب ده‌ست تێوه‌ردانا ناڤ كار و بارێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دهێت هه‌ژمارتن و زێده‌گاڤیه‌ ل سه‌ر دیرۆكا كوردستانی بوونا شنگال و ده‌ڤه‌رێن ئه‌و دخازن ب كانتۆن بكه‌ن. ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ درێژه‌ ئه‌ڤ هه‌ردوو (به‌رێزه‌) هنده‌ك واژه‌یێن مژاوی بكار دئینن و ژبلی وانا كه‌سه‌ك دن تێناگه‌هت وه‌ك: خوه‌سه‌ریا دیمۆكراتیك و كانتۆن و تا دوماهیێ و پرسا كوردستانی و ده‌وله‌تا كوردی ب هه‌موو شیانێن خوه‌ ڤه‌ دژاتیا وێ دكه‌ن، لێ بزاڤا رزگاریخازا كوردی بێی خوه‌سته‌كا وان دێ كاروانێ ده‌وله‌ت بوونێ هاژووت، ئه‌و بخازن یان نه‌خازن ملله‌تێ كورد كانتۆن و خوه‌سه‌ریا(خوه‌لیسه‌ریا) دیمۆكراتیك وه‌ك هه‌ر پرۆژه‌كێ دژی ئارمانجێن خوه‌ دهه‌ژمێرت و چاره‌نڤیسا وان دێ د زبلدانا دیرۆكێ دا نخێڤن و شنگال هه‌ر دێ مینت كوردستانی و ب هیممه‌تا پێشمه‌رگێن كوردستانێ دێ ڤه‌گه‌ریته‌ همبێزا كوردستانێ.

کۆمێنتا تە