هێرشا ل سه‌ر مزگه‌فتا كوبكێ و چه‌ند ئه‌گه‌ر!
هه‌ر چه‌نده گه‌له‌ك ب ساناهی گه‌له‌ك دشێن به‌رسڤا ڤێ پرسێ بده‌ن و بێته گۆتن كه‌ربا توندره‌یێن كریستیان ل گه‌ل موسلمانان و قووناغا نوكه تێرۆر و وه‌لاتێن رۆژئاڤا گه‌هشتینێ، لێ ل گه‌ل ڤێ ئه‌گه‌را به‌ربه‌لاڤ هنده‌ك ئه‌گه‌رێن دی یێن نخافتی و تایبه‌تمه‌ندن ل گه‌ل بزاڤا مللی یا ڤێ ده‌ڤه‌را كه‌نه‌دی كو دبێژنێ (كۆبك)، ئه‌ڤه ژ بلی هاتنا سه‌رۆكێ نوو یێ ئه‌مریكا زه‌مینه خۆشكه‌ره‌ك دن بوویه كو روودانێن وه‌سا به‌ر ب بلندبوونێ ڤه بن. د سه‌ر هندێرا كو سالا پار كه‌نه‌دا گه‌له‌ك پێنگاڤ هاڤێتن كو خوه ژ ڤێ ئالۆزیا دونیا گه‌هایێ خوه بپارێزه، ژ وانا گوهۆرینان حوكمه‌تا خوه ژ پارتا كونسێرڤه‌تڤ بۆ لیبرال، ژ هه‌ژی گۆتنێ یه لیبرال ب سه‌رۆكاتیا جه‌ستن ترودوی په‌یوه‌نده‌یه‌ك گه‌له‌ك باشتر هه‌بوو ل گه‌ل وه‌رگرتنا په‌نابه‌ران و ب چاڤه‌ك پتر ل كێشێن مرۆڤانی دنێری و شیا پتر ژ 300 په‌نابه‌رێن سووری وه‌رگریت و د ده‌مێ ساله‌كێ دا بینیته كه‌نه‌دا، هه‌روه‌سا خوه ژ ئالیێ هێرێشان ڤه‌كێشا و خسته ناڤا راهێنان و هه‌ڤكاریێن مرۆڤی د به‌رۆكێن شه‌ریدا دگه‌ل داعشان، ئه‌ڤه و گه‌له‌ك پێكۆلێن دی كرن كو كه‌نه‌دا بده‌ته ناسین ئاشتی پارێز مینا جاران د دیرۆكا خوه دا. لێ ئه‌ڤان هه‌می هه‌ولان نكاری كه‌نه‌دا ژ توندره‌ویان بپارێزه و ئه‌و بوو یا كو چ كه‌نه‌دیان نه دڤیا ببه ب تایبه‌تی حوكمه‌تا نوكه ل په‌رله‌مانی، ئه‌و ژی هێرشكرنا ل سه‌ر مزگه‌فتا موسلمان بوو ل باژێرێ كۆبكێ ب ده‌ستێن خورته‌كێ 27 سالی یێ كو د ره‌گه‌ز دا فه‌ره‌نسی و بوو ئه‌گه‌را كوشتنا شه‌ش كه‌سان و ژماره‌كا به‌رچاڤا برینداران. دیاره ئه‌ڤ روودانا هه‌نێ بۆ خه‌لكی هه‌میێ نه كاره‌ك گه‌له‌ك سه‌یره ژ به‌ر كو رۆژ نابووریت و ئه‌ڤ جۆره كریاره نه هێن روودان و هه‌تا راده‌یه‌كی كێم زێده ل هه‌ر جهه‌كێ دى بیت، بێته روودان نه‌مازه وه‌لاتێن پتر دژكاریا تێرۆرێ دكه یان كو شه‌ر هاتی ڤه‌گێران شه‌رێ موسلمان و كریستیانان یان كو رێكخراوێن تێرۆرستی و وه‌لاتێن رۆژئاڤا یان ب هه‌ر ئاوایه‌كی ناڤ لێ دانی. دیاره هاتنا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا یێ نوو دۆنالد ترۆمه‌پ یێ بوویه فاكته‌ره‌ك هاریكار بۆ بلندبوونا ڤان جۆره كارێن تێروری ژ به‌ر كو هه‌ر رۆژ یێ بریاره‌كێ ئیمزا دكه‌ت و دلێ رێژه‌كا هه‌ره مه‌زنا ملله‌تێن جیهانێ ژ خوه دهێله نه‌مازه وه‌لاتێن موسلمان و جیرانێن خوه مینا مه‌كسیكۆ و كه‌نه‌دا. لێ گه‌ر بیر لێ بكه‌ینه‌ڤه كانێ بۆچی روودانا دوهی ل مزگه‌فته‌كا موسلمانان و ب تایبه‌تی ل ده‌ڤه‌را (كوبكێ). گه‌ر نێزیكتر ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ بنێرین ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره د دیرۆكا كه‌نه‌دا دا خوه مه‌غدۆر دزانیت ژ لایێ نه‌ته‌وه‌ی و سیاسیڤه ژ به‌ر كو فه‌ره‌نسی پتر ژ 300 زووتر هاتینه ڤی لایێ دنیایێ كه دبێژنێ كه‌نه‌دا ئه‌و وه‌سا دبینن كو دڤیا با فه‌ره‌نسی ده‌سته‌لاتدار بانه نه‌كو ئینگلیز لێ ئه‌ڤ ئێكه نه بوو پشتی ئه‌و هه‌لا دیرۆكی ژ ده‌ستدای، هه‌لا رێفروندومێ د ده‌ستان دا مابوو، ئه‌و ژی سێ جاران هاته‌كرن و هه‌ر سێ جار بسه‌رنه‌كه‌فت، دووماهیك رێفروندام ل 1995 هاته‌كرن. فه‌ره‌نسی وه‌سان بیردكه‌ن كو ده‌لیڤا سه‌ركه‌فتنێ گه‌له‌ك كێم مابوو ژ به‌ركو رێژه 49.5 ب 51.5 هه‌لبه‌ت هات دیاركرن كو نه سه‌ركه‌فتنا كۆبكێ ژ به‌ر ده‌نگدانا كێماسیان (كێمه نه‌ته‌وه‌یان) ب ده‌نگێ نه‌خێر و ئه بوون ئه‌گه‌ر سه‌ر نه‌گرتنا سه‌رخۆبوونا كۆبكێ و هه‌لبه‌ت ملله‌تێ عه‌ره‌ب و موسلمان رۆله‌كێ هه‌ره مه‌زن دگه‌ل سه‌رۆك وه‌زیرێ وی ده‌می (جان كرستیان) گێرا كو ئه‌و ئێك سه‌رنه‌گره، كه‌تنا سه‌ر یه‌كا كه‌ربوكینا دیرۆكی و خۆشبوونا زه‌مینا شه‌ڕێ د ناڤبه‌را تێرۆرێ و وه‌لاتێن دژی تیرۆرێ ل بن درووشمێ ئاینی و هاتنا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا و دژاتیا یا رك و رك دژی موسلمانان و نه پشته‌ڤانیا كێمه نه‌ته‌وان بۆ سه‌رخۆبوونا كۆبكێ هه‌می یێن كۆمبوون و كۆم دبن ئه‌ڤ جۆره كه‌ساتیه و گرۆپه ژێ ده‌ردكه‌ڤن و نه‌دووره كو ل وێ هه‌رێمێ ئه‌ڤ جۆره هه‌تا راده‌یه‌كی د به‌رده‌وام بن گه‌ر ده‌لیڤه بۆ هه‌لكه‌ڤیت، ئه‌ڤه ژ بلی كو وه‌لاتی دایك كو فه‌ره‌نسایه بۆ گه‌له‌ك جاران كه‌فتیه بن هه‌ره‌شا و كارێن تێرۆری یێن توندره‌ویێن ئاینێ ئیسلامێ. سیاسه‌تا دونیایێ یا ئه‌ڤرۆ زه‌مینه خۆشكریه كو ملله‌ت و ئاین و بیرۆكێن جودا تۆلێن خوه یێن دوهی ژ ئێكدو ڤه كه‌ن گه‌ر ده‌رفه‌ت و ده‌لیڤه بۆ هلكه‌ڤیت، ژ به‌ر كو جیهان هێدی هێدی یا رێڤه‌ربرن و په‌یره‌وكرنا یاسایا جیهانی هندا دكه‌ت بێ گوهدان یا پێنگاڤان دهاڤێژیت و نموونه هه‌ره زێندی ژی ل وه‌لاته‌كێ ئارامێ مینا كه‌نه‌دا خورته‌ك چه‌كی پلگره و وژدانا وی قه‌بوول بكه ب ده‌هان كه‌سێن بێ گوونه‌ه بكوژه، رامانا هندێ تێته‌كرن كو ئه‌ڤرۆ جهێن ئارام نه‌ماینه. سیسته‌مێن ئه‌ڤرۆ دڤێت پتر ژ وێنێ به‌رچاڤان و ل به‌ر ده‌ستان ته‌ماشا بكه‌ن هه‌تا كو نه‌تنێ وێنه بێت دیتن ژ هه‌موو ئالیان ڤه لێ دیوارێ وێنه پێڤه هه‌موو بێت دیتن.
