هێشتا وهكو پێدڤى مفا ژ بهرههمێ هناران نههاتییه وهرگرتن
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤى:
هنار ئێك ژ فێقیێن پاییزى یه و خهلكێ گهلهك حهز ل سهر خوارنا ڤى فێقى ههیه،ههروهسا ئهڤ فێقیه ب رێژهیهكا بهرچاڤ ل سهرانسهرى قهزا ئامێدیێ و ههروهسا ل پارێزگهها دهۆكێ ژى ههیه،لێ ئهڤ ساله ل ڤێ دهڤهرێ بهرههمێ هناران یێ باش نینه و پتریا هناران پهقینه و بووینه كهلشتۆك و ڤێ چهندێ كارتێكرنهكا خراب كریه سهر بهرههمێ جۆتیاران.
عادل عهبدولقادر عینایهت جۆتیارهكێ ئامێدیێ یه بۆ ئهڤرۆ نیۆز دبێژیت:رێژهیهكا مهزن یا دارێن هناران ل ئامێدیێ ههنه،لێ ب رهنگهكێ گشتى ئهڤ ساله هنار دباش نینن و كتهكا كێم یا هناران ههیه و ههروهسا ئهوێن ههین ژى پتریا وان پهقینه و دندكێن وان درهق و هشكن و بووینه كهلشتۆك،دیسا كێمیا ئاڤێ و نهبوونا سهخبێریێ و نه رهشاندنا هناران ژلایێ جۆتیاران ڤه،ههروهسا ههبوونا گهرمهكا زێده د ئهڤ سالهدا بوویه ئهگهر كو بهرههمێ هناران ل دووڤ حهزا جۆتیاران نهبن.
ناڤهاتى گوت ژى:ئهڤ ساله بهرههمێ هناران یێ كێمه،لێ كیلۆیا هنارێن كهلشتۆك دناڤبهرا”750_1000″ دیناران دهێته فرۆتن و هنارێن باش و ساخلهم ژى كیلۆیا وان ب “1500” دیناران دهێته فرۆتن،ههر چهنده حوكمهت وهكو پێدڤى هاریكاریا جۆتیاران ناكهت،لێ ههكه حوكمهت هاریكاریا مه بكهت و پێدڤیاتێن چاندنێ بدهته مه،ئهم دێ شێین بهرههمێ هناران ل ڤێ دهڤهرێ گهلهك زێدهكهین،ههروهسا نوكه بازارێ هنارێ ژى نینه،ژبهركو قهیرانێ كارتێكرن ل سهر كریه و هنار ل بازارى باش ناچیت،لێ قهزا ئامێدیێ یا بناڤودهنگه بۆ هناران و گهلهك جۆرێن هناران لێ ههنه،وهكى هنارا شارهبان و مهلێسیێ و پاشاى و هنارا عادى،لێ هنارا پاشاى و شارهبان ل بازارى باشتر ژ یێن دى دچیت.
دكتۆر ئازاد ئهحمهد ماموستایێ پشكا بیستانكارى ل فاكۆلتیا چاندنێ ل زانكۆیا دهۆكێ بۆ ئهڤرۆ دبێژیت:ژبهر دو ئهگهران هنار دپهقن،ئێك ژ وان ئهگهران ئهوه كو جۆرهكێ هناران سیفهتهكێ ویراسی ل دهف ههیه،مرۆڤ گهلهك ئاڤدهت یان ژى گهلهك نه ئاڤدهت،ئهو ب خوه دپهقن،ئهگهرێ دویێ ژى ئهوه كو سهرما و گهرم كارتێكرنێ ل هناران دكهن،ههروهسا دهمێ ل پاییزێ سهقا گهلهك د تهزیت هنار دپهقن و دبنه كهلشتۆك،دیسا ئاڤدانا زێده د پاییزێ دا دبیته ئهگهرێ هندێ كو هنار ب پهقن،ژبهركو تیڤلێ هنارێ یێ تهنكه و ئهو گڤاشتنا بهركێ هنارێ ل سهر هنارێ دهێته كرن،وه دكهت كو تیڤلێ وێ ب پهقیت.
هەروەسا گوت ژى:بۆ باشتركرنا بهرههمێ هنارێ و نه پهقینا وێ،پێدڤیه كێم بهێته ئاڤدان،ژ پێخهمهت بهرههمێ وێ یێ ساخلهم بیت،دیسا پێدڤیه خانیێن ساركرنێ بۆ بهرههمێ هناران بهێنه دورستكرن،داكو ب شێین ڤى بهرههمى بۆ ماوهیهكێ درێژ ههلبگرین،ههروهسا پێدڤیه بۆ ههلگرتنا بهرههمێ هناران ل زڤستانێ ب تاكڤه بهێنه ههلگرتنن،داكو زوو هشك نهبن و دیسا پێدڤیه هنار ل جههكێ سار دا بهێنه دانان،ل زڤستانێ داكو خراب نهبن،چونكى ههكه هنار ل جههكێ گهرم بهێنه دانان،دێ شهها وان كێم بیت و دێ زوو هشك بن و دێ خراب بن.
حهسهن حهكیم جۆتیارهكێ دییه دبێژیت:ئهڤ ساله بهرههمێ هنارێ ل دووڤ حهزا مه نینه و پرانیا هناران پێڤه پهقینه و دندكا وان ژى یا رهقه،ئهڤه بوویه ئهگهر كو هنار باش نهچن،دیسا نهبوونا بازارێ هنارێ ژى وهكریه،كو ئهڤ ساله ئهم مفاى ژ هناران نهبینین،دیسا نهبوونا جهێن تایبهت ب ههلگرتنا هناران ڤه ل زڤستانێ و نهبوونا كارگههێن داگرتنا فێقى،بووینه ئهگهر كو ههموو سالان بهرههمێ هنارێن مه ب ههروه بچن و ههتاكو نوكه مه چو مفایێ باش ژێ نه دیتیه،هێشتا دبێژیت:ههكه هنارێن مه باش چو بانه و ههكه كارگههێن داگرتنا فێقى ههبانه و كربانه شهربهت،دا جۆتیار و خودانێ كارگههێ ژى مفایهكێ باش ژێ بینیت و ب ڤى رهنگى دا بزاڤهكا بازرگانى ژى پهیدا بیت و ئهڤه دا بیته ئهگهرێ ڤهژاندنا بهرههمێ هناران و ئهم داشێین خوه ب داهاتێ وان بخودان كهین،لێ هندى ب ڤى رهنگى بیت،ئهم نابینه خودان داهاتهكێ باش و دێ بهرههمێ هنارێن مه ژى خراب بن و ب ههروه چن.