هەتا نوکە ئەگەرێ سەرەکی یێ تێکچوونا ئۆتیزمێ دیار نەبوویە
دهۆک، میعاد ئیسماعیل:
هۆزان عومەر ئەحمەد ڕاھێنەرا تایبەت یا ئوتیزمێ و زارۆیێن دڕەنگ د ئاخڤن د دیدارەکێ دا بۆ ڕۆژنامەیا ئەڤرۆ گۆت: هـەتا نوکە چ ئەگەرێن زانستی یێن پشت ڕاستکری ژ بۆ تێکچوونا ئۆتیزمێ نەهاتییە دیارکرن، بەلێ د هندەک ڤەکولینان دا بەحس ل پیسبونا ژینگەهێ ، خوارنا نەساخلەم ، تەکنولۆجیا و دایکێ د دەمێ دوگیانیێ دا بارێ دەرۆنیێ وێ یێ ساخلەم نەبیت.
هۆزان عومەر د ئاخفتنا خۆدا ئاشکرا کر: لڤینەکا زێدە ل دەڤ تێکچوویێ ئوتیزمێ هەیە، دبیتە ئەگەرێ خۆ دویرکرن ژ تێکەلیێن جڤاکی ب گشتی وەک: (ئاخڤتن ، فێربوونا زمانی و پەیوەندیکرنێ).
هەروسا پترییا زارۆیێن ئۆتیزمێ دو هـەتا سێ سالیێ دیاردبن کو هـەلگرێن تێکچوونا ئوتیزمێ نە، بەلێ ل دویف شارەزاییا دایک و بابان ئەو دشێن د ژیێ سالەک و نیڤ هـەتا سالەک و هـەشت هـەیڤیێ دا بزانن، ئەوژی ب رێکا گازیکرنێ و گریێ بێ هۆکار و مژویل کرن ب یەک تشت ڤە وەک روتینێ رۆژانە.
ناڤهاتییێ گۆت ژی: ڕۆژ بۆ ڕۆژێ ڕێژا ئۆتیزمێ زێدەتر لێ دھێت، ل سالا (2016) گەلەک کێمتر بوون ژ نوکە، ئۆتیزم د هیچ پشکنینەکێ، یان تیشکەکێ، یان سۆنەرەکی دا دیارناکەت ئەنجامێ هەمییان نۆرمال دەردکەڤیت، ھندەک ژ نیشانێن ئۆتیزمێ ئەڤەنە:
-1 دڕەنگ فێربوونا ئاخفتنێ، یان – نەبوونا شیانێن ئاخفتنێ.
-2 ل دەمێ پرسیار ژێ دهێتە کرن ل جهێ بەرسڤ دانا پرسیارێ دوبارە پرسارێ دبێژیت.
-3 ئاریشەیێن بەردەوام د دانوستاندنێ دا، بۆ نموونە: دەمێ پڕسیار ژێ دکەی بەرسڤ نادەت دا کو دانوستاندنێ نەکەت.
-4 دوبارە گۆتنا پەیڤەکێ، یان ڕستەیەکێ بەردەوام.
-5 گەلەک ل دۆرخۆ دزڤڕن. جۆرێن ئۆتیزمێ: ئۆتیزما سڤک ئۆتیزما ناڤنجی ئۆتیزما کلاسیک ئۆتیزما کلاسیک ئەوە پتریا نیشانێن ئۆتیزمێ ل دەڤ هەنە، بەربەلافترین جۆرێ ئۆتیزمێ ئوتیزما سڤکە هندەک ژ نیشانێن کێم ل دەف زارۆکی هەنە.
هەروەسا باشترین چارەسەری ئەوە یا کو دایک و باب سەرەدەرییێ دگەل زارۆکێ ئۆتیزمێ بکەت، ڕۆتینەکێ ڕۆژانە بۆ دابینکەت: (زوی نڤستن، زوی ژ خەو ڕابوون، دویر بێخت ژ تەلەفزیۆنێ و تەکنولۆجیایێ، خوارنەکا ساخلەم) بدەتێ.
