هەودانا جگەرێ یا ڤایرۆسی نیشان و چارەسەری
د. ئەحمەد عەلی، ل رۆژا جیهانیا بەرهنگاریا هەودانا جگەرێ یا ڤایرۆسی دا، دیارکر کو پێنگاڤێن بچویک بۆ ژناڤبرنا وێ هەنە و گۆت: ژبه‌ركو جگه‌ر ب بێ ده‌نگی پتر ژ (500) كارێن بایولوجی روژانه دكه‌ت داكو ژیانا مه بپارێزیت، لەورا پێدڤیە گرنگیێ ب ساخلەمیا وێ بدەین.
دیارکر ژی، كێمكرنا ڤه‌خارنا مه‌ی دگه‌ل چاره‌سه‌ریا فشارا خوینێ و كونترولكرنا ئێشا شه‌كرێ فاكته‌رێن گرنگن بو جگه‌ره‌كا ساخله‌م.
بۆ وێ چەندێ کو جگه‌ره‌كا ساخله‌م و ژیانه‌كا درێژ هەبیت، پێدڤیە خوە ژ كولبوونا جگه‌ری ب پارێزین دگەل پاراستنا ئه‌ندامێن له‌شی یێن دی وه‌كو دل و مێشك و گولچیسك، ژبه‌ركو كارێن ڤان ئه‌نداما ب كارێ جگه‌رێ ڤه گرێدایه.
د. ئەحمەد عەلی، دیارکر ژی (304) ملیون كه‌س ل جیهانێ هه‌نه دگه‌ل كولبوونا جگه‌رێ یا ڤایروسی یا دۆمدرێژ دژین و گۆت: پتر ژ ملیونەک و سێسەد هزار كه‌سان سالانه گیانێ خوه ژ ده‌ست دده‌ن ژ ئه‌گه‌رێ كولبوونا جگه‌ری یا ڤایروسی ژ جورێ (B,C).
(3000)كه‌س روژانه گیانێ خو ژ ده‌ست دده‌ن ژ به‌ر كولبوونا جگه‌رێ، ئانکو هه‌ر (30)چركا ئێك كه‌س گیانێ خوە ژ ده‌ست دده‌ت.
دیارکر ژی، پتر ژ (8000)تووشبوویێن نوی ب كولبوونا جگه‌رێ (B,C) روژانه دهێنه توماركرن،كو هه‌ر خوله‌كەکێ پتر ژ(5) كه‌سان تووش دبن.
نێزیکی 254 ملیون کەسێن توشبووی ب ڤایروسێ جورێ بی ل جیهانێ هەنە و 1.1 ملیون كەس سالانه تووش دبن.
و سالانە نزیکی 820,000 کەسان گیانێ خو ژ دەست دا یە ژ ئەگەرێ ڤی ڤایروسی.
د. ئەحمەد عەلی، دیارکر کو 25% ژ هەلگرێن ڤایروسێ دومدرێژ جورێ B دبنە پەنجەشیێرا جگەرێ و گۆتژی، سالانە نێزیکی 290,000 کەسان گیانێ خو ژ دەستدایە ژ ئەگەرێ ڤی ڤایروسی و 70% ژ تووشبوویێن کولبوونا جەگەرێ جورێ C دبنە هەلگرێ ڤایروسێ دومدرێژ و تووشی پەنجەشێرا جگەرێ دبن.
د. ئەحمەد عەلی، دیارکر ژی کو
15-30% ژ هەلگرێ ڤایروسێ دومدرێژ جورێ C دبنە (تشمع کبد) و
پتریا تووشبوویێن كولبوونا جگه‌رێ نه د ئاگه‌هن ژ تووشبوونا خو بو ڤێ ئێشێ و ب تنێ دزانن پشتی بورینا ده‌مه‌كێ درێژ پشتی كو بگه‌هته قۆناغێن دووماهیكێ، ئه‌وژی په‌نجه‌شێرا جگه‌رێ یه و (تشمع كبد).
هەروەسا،ب تنێ 10% ژ كه‌سێن تووشبووی ب كولبونا جگه‌رێ جورێ B یا دومدرێژ دهێنه ده‌ستنیشان كرن و 22% ژڤێ رێژێ چاره‌سه‌ریێ وه‌ردگرن.
و ب تنێ 21% ژ كه‌سێن توۆشبووی ب كولبوونا جگه‌رێ جورێ C یا دومدرێژ دهێنه ده‌ستنیشان كرن و 62% ژڤێ رێژێ چاره‌سه‌ریێ وه‌ردگرن.
ل دووماهیێ گۆت: لسالا بووری هژمارا تووشبوویێن وێ ل دهۆکێ 2164 بوون و د ئەڤسالەدا 48 تووشبوویێن جورێ B و 22 تووشبوویێن جورێ C هاتینە دەستنیشانکرن.
