وەلاتێن عەرەبی ژبەر پەیوەندییێن خۆ د ئێك هەلوەست نینن
دلۆڤان ئاكرەیی
د درێژاهییا دیرۆكێ دا وەلاتێن زلهێزێن جیهانێ بزاڤ بۆ لاوازكرن و بۆهژاندن و ژناڤبرنا وەلات و نەتەوە و جڤاكێن دەردۆرێن خۆ كرینە و بۆ بەرژەوەندییا خۆ د بیاڤێن جودا دا، وەكو رامیاری و ئابووری و ئایینی و گەلەك ئەگەرێن دی بكارئیناینە و ل گەل بۆرینا دەمی جودا ژێ بكارئینانا ئاخ و چاڤكانییێن ڤان وەلات و نەتەوەیان ب رێكا ئایدۆلۆژییێن مەبەستدار هەۆل بۆ گوهۆرینا داب و نەریت و رەوشت و تیتال و سنۆر و جوگرافی و زمان و دەڤۆك و باوەری و پیرۆزی و هەلكەڤتێن بۆرییا وان نەتەوەیان كریە و ب رێكا بریارێن سەپاندی كار بۆ نەژادپەرەستیێ و قڕكرنا وان گەلان كرینە، رەنگە ئەڤ سنۆر بەزاندن ل وەلاتێن رۆژئاڤا ژ بەر نێزیكییا وان ل هەڤ ئایینی و هەڤ رەنگی و هەڤ تێروانینان و باوەرێن وان ب هەمان هەلسۆكەڤت و رێكار و دابونەریت و رەوشت و تیتالان وەكو یێن وەلاتێن رۆژهەلات نەبن، چونكو ل كێشوەرێ ئاسیا رەنگە هەر وەلاتەكی چەندین داب و نەریتێن جودا هەبن و وان ب پیرۆزی بزانێن و ب ئاسانی ئامادە نەبێن دەستان ژ وان باوەر و پیرۆزییان بەردەن، لەوما رێكا قوربانیدانێ د هەلبژێرێن دا كو وەكو بەنداڤەكێ رێگریێ ل گوهۆرینا تیتالێن خۆ بكەن جودا ژێ پارستنا خۆ و وەلات و پیرۆزێن خۆ ئەڤ وەلاتێن هەنێ كار بۆ پێكئینانا جڤات و گوپیتكێن وەلاتێن هەڤسوی و هەڤ رەنگ و هەڤ زمان و هەڤ ئایین و باوەر و بەرژەوەندی ددەن بۆ پاراستنا خۆ ژ هەر بۆیەر و هێرش و مەترسیەكا روی ب روی یان گەف بیت ل سەر وان و دەڤەرێ ددەن و ئەگەر ئەم گوپیتك و كۆمبوونێن جیهانا عەرەبی یێن سالانە بكەینە میناك دێ بینین كو وەلاتێن بەژدار د ڤان جڤات و رێكخراوان دا، ماوە ل وەلاتەكی ل سەر ئاستێ بلند یان كەسێن ئێكێ یێن وەلاتێن پشكدار د گوپیتك و رێكخراواندا ئامادە دبێن و ل دۆر تەوەرێن جودا گۆتوبێژ دهێنەكرن و ب رێكەڤتێن سەربازی و رامیاری و ئابووری و جڤاكی بڕیاران ددەن، بەلێ پرانییا جاران ئەڤ وەلاتێن كو بەژدار دڤان جڤات و گوپیتك و رێكخراواندا ژبەر بەرژەوەندی و پەیوەندییێن وان ل گەل هندەك وەلاتێن رۆژئاڤا یان بەرۆڤاژی رۆژهەلات دكەڤنە د چوارچوڤەكێ گرتیدا رەنگە ل دەمێ كۆمبوونێن ڤان جڤات و گوپیتكاندا یان ل سەر ئاستەكێ نزم یان ب رۆلەكێ بێ مفا پشكدار ببن دا باندۆر ل سەر پەیوەندی و بەرژەوەندیێن وان ل گەل لایەنێ سێیێ نەبیت، جودا ژێ ڤێ سازدانا كۆمبوونا جڤات و گوپیتكان ل وەلاتێ دیاركری و پەیوەندییێن وێ ل گەل وەلاتێن دەڤەرێ و گەل و نەتەوەیێن وێ و دەڤەرێ و دەربرینێن وێ ل بۆیەرێن بۆری باندۆر ل سەر ئامادەبوونا وەلاتان ل كۆمبوونێ هەیە، ئەگەر ئەم ل كۆمبوونێن عەرەبی یێن بۆری یێن هاتیە سازكرن، بنێڕین دێ بینین كو ب گوپیتكێن شكەستی هاتینە خواندن، لەوما سازدانا ڤان جۆرە كۆمبوونان یێن وەلاتێن عەرەبی د هەر قۆناغەكێ دا كو بەردەوام دەڤەر ژبەر ئالۆزییێن ل دەڤەرێ هەین و دەڤەر بەر ب گوهۆرینان ڤە دچیت و ل پڕانییا وەلاتێن دەڤەرێ دورپێچێن جودا د بیاڤێن جودا دا دهێنە نێڕین و هەرتەم ڤەخواندنا وان بۆ هەڤ دجودانە، ب گشتی گۆپیتك و كۆمبوونێن وەلاتێن عەرەبی ل سەر ئاستێ دەڤەرێ و جیهانێ رەنگڤەدان و ب گرنگ و سەركەڤتی ناهێنە خواندن، بەلكو ل سەر ئاستێ ناڤخۆ ژی روی ب روی گەلەك رەخنەنەیان دبن و ئەگەر ئەم خواندنەكێ بۆ ئەگەرێن شكەستن و رەخنەیێن گەل و نەتەوە و جەماوەرێ ڤان وەلاتان بكەین دێ بینین كو چەندین سەدەم هەنە وەكو پابەند نەبوونا ڤان وەلاتان ب دەستووری و چاوانییا حوكمكرنا دەولەتێن وان د بیاڤێن جودا دا، مینا یێن مەزهەبی ل جهێ دەولەتا مەدەنی و سڤیل و هەبوونا ژمارەیەكا زۆر یا گرۆپێن چەكدار یێن دەرڤەری دەستهەلاتا یاسایێ و دەولەتێ، هەبوونا گەندەلییەكا بەرفرەه و نەبوونا سەروەرییا یاسایێ، سزادانا پشكەك ژێ وەلاتییان و هەبوونا جودا كارییا زق د ناڤبەرا نەتەوە و مەزهەباند ا و پابەند نەبوونا هندەك ژڤان وەلاتان ب فیدرالیەتێ، و كاركرنا هندەك گرۆپێن د ناڤا پەرلەمانێ ڤان وەلاتان ب شێوەیێ دیكتاتۆری ل جهێ باوەری هەبوون ب سازان و هەڤ سەنگی و هەڤ بەشییێ، ئەڤە و چەندیێن كار و كریارێن كو د ئەگەر و سەدەمێن كو وەلاتییێن ڤان وەلاتان و وەلاتێن جیهانی و جیهانا عەرەبی ل رەفتارێن هەڤدو بێزار ببێن و هەڤدۆ ل هەمبێز نەگرێن و گرۆڤە ژی بەرهەڤنەبوونا دو ل سەر سێ یا سەركردە و سەرۆكێن وەلاتێن عەرەبییە ل گۆپیتك و كۆمبوونێن گرنگ ل جیهانا عەرەبی دا، ئەڤا دهێتە رویدان و دهێتە دیتێن ئەنجامێ وێ چەندێ پشت راست دكەت كو ئەمێن كورد بتنێ نینە كو دزانین ئیراق و هندەك وەلاتێن عەرەب ب وەلاتێن شكەستی و سەرنەكەڤتی دهێنە دیتێن، بەلكو وەلاتێن پشكدار ل گوپیتك و رێكخراۆ و كۆمبوونێن عەرەبی ل دەڤەرێ ب نە بەرهەڤبوونا خۆ ل ڤان كۆمبوون و هەلوەستان دانپێدانێ ب وێ نەسەركەڤتنێ و رەوشا لاواز و خرابا حوكمەتێن بۆری و خرابیا پەیوەندییێن هەڤدو دكەن، نەخاسمە وەلاتەكێ وەكو ئیراقێ كو ب وەلاتەكێ لاواز ژ رویێ قانوونی و ئەولەهی و پەیوەندییێن دیپلۆماسی ڤە هاتیە خواندن ل دەڤ وەلاتێن عەرەبی.
