پاشناڤ و هۆز
پاشناڤ و هۆز
حسێن تاها هرۆرى
ئه‌رێ ناڤێ هۆزێ گرنگتره ژ هه‌می تشتی؟
ل وه‌لاتێن پێشكه‌فتی ناڤێ هۆزێ بۆ پاشناڤی ناهێته دیتن هه‌كو هه‌بن ژی گه‌له‌ك دكێمن، لێ ناڤێ بنه‌مالێ، ناڤێ گوندی، ناڤێ كار و كه‌سپێن وان یێن به‌رێ گه‌له‌ك جاران دهێته دیتن، ئه‌ڤ ناڤه ژی نه وانان داناینه سه‌ر خوه هه‌ر ژ كه‌ڤن دا ژ لایێ جڤاكی ڤه ئه‌و ناڤ كه‌فتینه سه‌ر و بۆ وان بووینه پاشناڤ و نفش بۆ نفشی به‌رده‌وام بوویه و مایه ل سه‌ر، بۆ نموونه ل ئه‌لمانیا، نه‌كو ئه‌وه هۆز نه‌بوون یان نینن، به‌لێ ئه‌لمانیا یاپر بوو ژ هۆزان و نهه ژی یێن ماین، لێ هیچ رۆله‌كێ حوكمداریێ نه‌مایه د ده‌ستان دا یێن هاتینه گوهارتن و پێشكه‌فتین، ژ هۆزان بووینه میرگه‌هـ و ژ میرگه‌هان بووینه هه‌رێم و ژ هه‌رێمان وه‌لاته‌ك پێكهاتیه دبێژنێ ئه‌لمانیا فیدرال، ئه‌م دشێین ناڤێن هنده‌ك هۆزێن بۆش و بهێز یێن ل سه‌ر هه‌رێمان ماین بكه‌ینه نموونه وه‌كی (هه‌رێما بایه‌ر) كو ناڤێ وێ یێ كه‌ڤن دگۆتێ (به‌ڤاری)، هه‌رێما (هۆلستاین) یا ژ هۆزا (هۆلستن) و هنده‌ك هۆزێن دی پێكهاتی، هۆزا (به‌لگه‌ر) د كوكێ خوه دا گێرمه‌نن و زمانێ وان ژی ئه‌لمانی یه نكه بوویه وه‌لاته‌ك سه‌ربخوه د بێژنێ (به‌لگیێن/ به‌لچیكا). ناڤێن گه‌له‌ك دمشه ل ئه‌لمانیا (مووله‌ر) یانیكو ئاشڤان، (شمێد) یانیكو نالبه‌ند، (فیشه‌ر) یانیكو ماسیگر و ب هزاران ناڤێن ب ڤی ره‌نگی، ئه‌وان نه ل گۆر حه‌زا دلێ خوه ئه‌ڤ ناڤه داناینه سه‌ر خوه، هه‌ر چه‌نده نكه كارێ وان دبیت ئه‌و نه‌بیت ژی لێ ل سه‌ر ده‌مێ باب و باپیرێن وان كارێ وان ئه‌و بوو و ئه‌ڤ ناڤه ماینه بدووڤ ڤه، پتریا ناڤێن ئه‌لمانی ژ كار و پیشه‌یا وان یا به‌رێ بۆ مایه، یین گه‌له‌كان ژی ژ گوندێ وان بۆ مایه، تایبه‌ت ده‌مێ ژ گوندێ خوه دهاتنه ڤه‌گوهاستن بۆ جهه‌كێ دی و ل وێرێ ئاكنجی دبوون، خه‌لكێ وی جهی بناڤێ گوندێ وی یێ ره‌سه‌ن گازیدكرێ و ئه‌و ناڤ مایه ل سه‌ر، بۆ نموونه: (بێدۆرف، ئادندۆرف، رۆستیگ، كوولنه‌ر) ئه‌ڤه هه‌می ناڤێن گوندانن لێ بۆ پاشناڤێ مرۆڤان ژی دهێنه گۆتن و ب هزاران وه‌كی ڤان هه‌نه، بۆ ئه‌لمانێ ره‌سه‌ن ناڤێن بۆ پێشناڤی دهێن دانان بۆ پاشناڤی ناهێنه گۆتن گه‌له‌ك ژ هه‌ڤ دجودا نه، وه‌كی: ( تۆماس، ئێریك، فرانتس، ئادۆلف…) ئه‌ڤه نابنه پاشناڤ.
ل وه‌لاتێ مه پاشناڤ گه‌له‌ك ب ساناهی دهێنه گوهارتن، باندۆرێن ده‌ستهلاتا هۆزێ بهێزتره ژ باندۆرێن ره‌وشه‌نبیركرنێ، ب هزاران ناڤێ هۆزێ یێن ل خوه كرین، مه ب هزاران، (به‌رواری، دۆسكی، گولی، كۆچه‌ر، زێباری، مزووری ….) و گه‌له‌كێن دی یێن هه‌ین، گه‌لو هه‌كو ل شوونا وان مه ژی پاشناڤێن خوه وه‌كی ئه‌لمانان كربانا (ئاشڤان، گاڤان، شڤان، ره‌زڤان، باخچه‌ڤان، هه‌لزكێش، نانپێژ، ئاسنگه‌ر، جۆتیار، ….) ما گه‌له‌ك باشتر و شارستانیتر نه‌دبوو ژ هلگرتنا ناڤێ هۆزێ؟ ناڤێ گوندی هێژ رێ دچیتێ و ئه‌ز گه‌له‌ك نۆرمال دبینم ژبه‌ركو ئه‌ڤه ل هه‌می دنیایێ یا هه‌ی، لێ دیسا ژی نه‌هه‌ر كه‌سه‌كێ بیت ناڤێ گوندی بۆ خوه بكه‌ته پاشناڤ، هۆكاره‌ك بۆ هه‌بیت ب تنێ بۆ كه‌سێن تایبه‌ت و ناڤدار ئه‌و ژی ژ لایێ جڤاكی ڤه بهێته ناڤكرن نه ب كه‌یفا وی بیت، دیارده‌یه‌كا گه‌له‌ك ژ شارستانیه‌تێ دوور یا دناڤ كوردان دا په‌یدا بووی، تابه‌ت كوردێن باشۆر، دیارده‌یا ب ناڤكرنا هۆزێ بێی ئه‌گه‌ر ل سه‌ر پاشناڤی، یا ژ هه‌میێ كمباختر ئه‌وه یا پارتێن مه یێن سیاسی دكه‌ن دیاره وان هند باوه‌ری بخوه نینه، كو وان هند باشی كربن بشێن به‌ربژێرێن خوه پشتراست ناڤێن وان یێن سێ قۆلی بنڤێسن، دزانن وان ده‌نگێن پێدڤی ل بن ناڤێ پارتیێ بتنێ بده‌ست ڤه نائینن، ئه‌و ژی نه‌چار دبن هه‌وارێن خوه دگه‌هیننه هۆزێ و ناڤێ هۆزێ بۆ به‌ربژێرێن خوه دكه‌نه پاشناڤ دا ب ناڤێ هۆزێ بهێته نیاسین و هه‌می ده‌نگێن خوه بده‌نه وی، ب راستی ئه‌ز بخوه گه‌له‌ك ب سه‌یر دبینم، ئه‌و پارت بۆ مه دسه‌لمینن هه‌كو ب هیڤیا هۆزێ ڤه نه‌بن كو ئه‌و چو نینن، ماده‌م پارتێن مه نه‌شێن خوه پێشبێخن و نه‌شێن هه‌ڤبگرن و پێكڤه وه‌لاته‌كێ شارستانی ئاڤابكه‌ن، یان نه‌شێن ئارامیا كوردستانێ بپارێزن و شه‌رێ براكوژیێ بنبڕبكن و نه‌شێن رێگریێ ل داگێركه‌ران بگرن و هه‌ر ب هیڤیا هۆزێ ڤه بن و هه‌ر ده‌ستێ وان ل به‌ر سه‌رۆكێ هۆزێ و ئاغای یێ راگرتی بیت و هه‌ر سه‌رۆك هۆز یێ چاره‌سه‌رییا ئارێشه‌یێن جڤاكی بیت، گه‌لو ما باشتر نینه سیسته‌مێ حوكمداریێ یێ كوردستانێ بۆ وه‌كی سه‌رده‌مێ به‌رێ بزڤریته ڤه و ده‌ستهه‌لاتا میرگه‌هان و سه‌رۆك هۆزان جهێ ڤان پارتان بگریت؟ ئه‌ز باوه‌ردكم ئه‌و دێ گه‌له‌ك ژ ڤان پارتێن بتنێ بناڤی دیموكراسی و علمانی و ئیسلامی دئاخڤن گه‌له‌ك دباشتر بن، چونه‌بیت دێ هه‌ر شڤانه‌ك په‌زێ خوه نیاسیت، هه‌ر هۆزه‌ك تخویب و هێزا خوه زانیت، هه‌ر بالنده‌یه‌ك دێ خوه ده‌ته ل گه‌ل ره‌فا خوه.
